Με χρηματοδότηση αλλά και με την κάλυψη του ασφαλιστικού κινδύνου που διατρέχουν, επιχειρεί ο Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (ΟΑΕΠ) να στηρίξει τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις.
Ειδικότερα, μέσω τριών «κεντρικών» προγραμμάτων, ο Οργανισμός παρέχει εναλλακτικές λύσεις, για όσους εξαγωγείς χρειάζονται άμεσα τη ρευστότητα από τα πωλούμενα αγαθά ή υπηρεσίες, ή ασφάλιση έναντι εμπορικών και πολιτικών κινδύνων.
Στην αιχμή του δόρατος του ΟΑΕΠ βρίσκεται το πρόγραμμα «Εξωστρέφεια», μια παροχή χρηματοδότησης σε όποιον εξαγωγέα, νέο ή παλιό, ασφαλίσει τις πιστώσεις του. Συγκεκριμένα χρηματοδοτεί το 80% των τιμολογίων της εξαγωγής μέχρι του ποσού του ενός εκατομμυρίου ευρώ.
Η χρηματοδότηση γίνεται από τις τράπεζες Alpha Bank, Eurobank, Tράπεζα Πειραιώς, Εθνική Τράπεζα, Tράπεζα Αττικής, Optima Bank, Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων, Συνεταιριστική Τράπεζα Κεντρικής Μακεδονίας και Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας και σύμφωνα με την πρόνοια του προγράμματος, ο εξαγωγέας μπορεί εντός πέντε ημερών να έχει εξοφληθεί.
Μάλιστα, όταν ο εξαγωγέας που θα λάβει το 80% της πίστωσης εξοφληθεί από τον αγοραστή και στη συνέχεια εξοφλήσει την τράπεζα, μπορεί να επαναχρηματοδοτηθεί για νέες πιστώσεις.
Επισημαίνεται ότι δεν απαιτούνται εμπράγματες εξασφαλίσεις από την τράπεζα, ενώ η αποπληρωμή του δανείου μπορεί να γίνει σε έως 120 ημέρες. Αναφορικά με το επιτόκιο της χρηματοδότησης, αυτό διαμορφώνεται περίπου στο 6%.
Στο Πρόγραμμα «Εξωστρέφεια» μπορούν να ενταχθούν τιμολόγια τα οποία έχουν ήδη ασφαλιστεί στον Οργανισμό. Συνεπώς ο εξαγωγέας πρέπει να έρθει πρώτα σε επαφή με τον ΟΑΕΠ, ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα:
1. Η εξαγωγική επιχείρηση συμπληρώνει την αίτηση ασφάλισης, καταβάλλει τα έξοδα εμπορικών πληροφοριών και αποστέλλει στον ΟΑΕΠ την αίτησή της και την απόδειξη κατάθεσης της τράπεζας.
2. Ο ΟΑΕΠ ελέγχει την πιστοληπτική ικανότητα (φερεγγυότητα) των ξένων αγοραστών έναντι των οποίων έχουν ζητήσει να ασφαλιστούν οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις και ορίζεται ένα μέγιστο «πιστωτικό όριο» για κάθε ξένο αγοραστή.
3. Ο ΟΑΕΠ ενημερώνει γραπτώς την εξαγωγική επιχείρηση που υπέβαλε αίτηση ασφάλισης για τα εγκριθέντα «πιστωτικά όρια» ανά ξένο αγοραστή καθώς και για τους «όρους ασφάλισης», δηλαδή:
- Το ποσοστό κάλυψης (80%)
- Το ασφάλιστρο
4. Η εξαγωγική επιχείρηση, εφόσον συμφωνεί, αποδέχεται τα εγκριθέντα από τον ΟΑΕΠ «πιστωτικά όρια» και τους «όρους ασφάλισης». Στη συνέχεια, υπογράφεται και από τα δύο μέρη το ασφαλιστήριο συμβόλαιο.
5. Οι ασφαλιζόμενες εξαγωγικές επιχειρήσεις, μετά από κάθε φόρτωση, αποστέλλουν στον ΟΑΕΠ τα σχετικά προς ασφάλιση τιμολόγια, καταβάλλοντας τα αναλογούντα ασφάλιστρα.
6. Μετά τις παραπάνω διαδικασίες ασφάλισης, αν η εξαγωγική επιχείρηση επιθυμεί να χρηματοδοτηθεί μέσω του προγράμματος «Εξωστρέφεια», συμπληρώνει και υποβάλλει στον ΟΑΕΠ το ειδικό έντυπο στο οποίο αναφέρει:
- Τα συγκεκριμένα ασφαλισμένα τιμολόγια, τα οποία ζητά να ενταχθούν στο Πρόγραμμα
- Την τράπεζα από την οποία επιθυμεί να γίνει η χρηματοδότηση.
7. Στη συνέχεια, η εξαγωγική επιχείρηση απευθύνεται στην τράπεζα που έχει υποδείξει για τη χρηματοδότησή της, με βάση τους όρους και τις προϋποθέσεις που ισχύουν στη «Συμφωνία Πλαίσιο» μεταξύ των τραπεζών και του ΟΑΕΠ.
Οι άλλες επιλογές
Πέραν του προγράμματος «Εξωστρέφεια», το οποίο παρέχει άμεση ρευστότητα στις εξαγωγικές επιχειρήσεις, ο ΟΑΕΠ διαθέτει μία γκάμα ασφαλιστικών και χρηματοδοτικών εργαλείων, που με σχετικά εύκολες διαδικασίες μπορούν να αξιοποιηθούν.
Τα δημοφιλέστερα εξ αυτών είναι το Πρόγραμμα Ασφάλισης Βραχυπρόθεσμων Εξαγωγικών Πιστώσεων και το Πρόγραμμα Ασφάλισης Μεσομακροπρόθεσμων Εξαγωγικών Πιστώσεων.
1. Πρόγραμμα Ασφάλισης Βραχυπρόθεσμων Εξαγωγικών Πιστώσεων:
Αποτελεί ένα από τα «κλασικά» προϊόντα του κλάδου ασφάλισης πιστώσεων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι διεθνώς εφαρμόζεται και από τις ιδιωτικές εταιρείες ασφάλισης πιστώσεων αλλά και από τις αντίστοιχες κρατικές, δηλαδή τους κρατικούς ΟΑΕΠ. Με το Συμβόλαιο Ασφάλισης Βραχυπρόθεσμων Εξαγωγικών Πιστώσεων οι Έλληνες εξαγωγείς μπορούν να ασφαλίσουν εμπορικούς και πολιτικούς κινδύνους μη πληρωμής, με την προϋπόθεση ότι οι πιστώσεις που παρέχουν σε πελάτες του εξωτερικού έχουν βραχυπρόθεσμη διάρκεια, δηλαδή μέχρι 12 μήνες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ΟΑΕΠ προσφέρει δύο Προγράμματα Ασφάλισης Βραχυπρόθεσμων Εξαγωγικών Πιστώσεων: το «Πρόγραμμα Ασφάλισης Μεμονωμένων Φορτώσεων» και το «Πρόγραμμα Ασφάλισης Global».
Στην περίπτωση του «Προγράμματος Ασφάλισης Μεμονωμένων Φορτώσεων», ο εξαγωγέας επιλέγει τους πελάτες εξωτερικού για τους οποίους ζητεί ασφάλιση, ενώ στην περίπτωση του «Προγράμματος Ασφάλισης Global» είναι υποχρεωμένος να ασφαλίσει όλες τις φορτώσεις του, προς όλους τους πελάτες εξωτερικού, προς όλες τις χώρες. Προϋπόθεση για την ασφάλιση Global είναι να έχει ο ενδιαφερόμενος εξαγωγέας ετήσιο εξαγωγικό τζίρο τουλάχιστον 1 εκατ. ευρώ, ενώ το κόστος ασφάλισης για τα συμβόλαια Global είναι περίπου κατά 50% χαμηλότερο από εκείνο των Συμβολαίων Μεμονωμένων Φορτώσεων.
Σε κάθε περίπτωση, το συνολικό ανώτατο ύψος αποζημίωσης για όλους τους επελθόντες κινδύνους και για όλες τις επελθούσες ζημίες που καλύπτονται από το ασφαλιστήριο δεν μπορεί να υπερβεί το 30πλάσιο των καταβληθέντων στον ΟΑΕΠ ασφαλίστρων, αφαιρουμένων τυχόν επασφαλίστρων και ασφαλίστρων που αντιστοιχούν σε φορτώσεις κατά τον χρόνο τυχόν εγκριθείσας παράτασης διάρκειας φορτώσεων.
2. Πρόγραμμα Ασφάλισης Μεσομακροπρόθεσμων Εξαγωγικών Πιστώσεων:
Το πρόγραμμα αυτό αφορά την ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων μεσοπρόθεσμης διάρκειας (2-5 χρόνια) ή μακροπρόθεσμης διάρκειας (πάνω από 5 χρόνια) έναντι εμπορικών και πολιτικών κινδύνων μη πληρωμής. Εξυπακούεται ότι στην περίπτωση αυτή πρόκειται για «επί πιστώσει» πώληση προϊόντων που δικαιολογεί εξόφληση σε δύο, πέντε ή και περισσότερα χρόνια.
Πρόκειται δηλαδή όχι για «καταναλωτικά» αλλά για «ενδιάμεσα» ή «κεφαλαιουχικά» προϊόντα μεγάλης αξίας (μηχανήματα, καλώδια, τηλεπικοινωνιακό υλικό, αγωγούς κ.λπ.).
Η διαδικασία ασφάλισης, αποζημίωσης κ.ο.κ. είναι περίπου η ίδια με εκείνη του Προγράμματος Βραχυπρόθεσμων Εξαγωγικών Πιστώσεων.