Με τρεις τρόπους μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να εξαγοράσουν πλασματικά έτη, προκειμένου να θεμελιώσουν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις και να βγουν με καλύτερους όρους στη σύνταξη. Εφάπαξ, σε δόσεις, ή με παρακράτηση της σύνταξης.
Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η εξαγορά μπορεί και πρέπει να γίνεται λίγο πριν από την συνταξιοδότηση, καθώς μόνο τότε ο ασφαλισμένος μπορεί πραγματικά να γνωρίζει πόσα έτη πρέπει πραγματικά να εξαγοράσει, και πόσο. Στο Δημόσιο επιτρέπεται η εξαγορά 7 πλασματικών ετών από Στρατό, σπουδές, κ.ά., και επιπλέον έως 5 έτη λόγω τέκνων (για 3 παιδιά), ενώ στον ιδιωτικό τομέα συνολικά αναγνωρίζονται έως 7 πλασματικά έτη.
Να σημειωθεί εδώ όμως, ότι στον ιδιωτικό τομέα, η χρήση των πλασματικών ετών δεν μπορεί να γίνει μόνο για προσαύξηση της σύνταξης. Στην πράξη, αυτό σημαίνει πως εάν ο ασφαλισμένος δεν εξαγοράσει πλασματικά έτη για να θεμελιώσει και χρόνο ασφάλισης, τα χρήματα που έχουν καταβληθεί για αναγνώριση πλασματικών και δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν, και δεν επιστρέφονται.
Αναλυτικά, δικαίωμα συνταξιοδότησης, μέσω εξαγοράς πλασματικών ετών έχουν όσοι ασφαλισμένοι δεν έχουν συμπληρώσει τον ελάχιστο απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης. Η εξαγορά μπορεί να γίνει εφάπαξ, μέσα σε τρεις μήνες από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης, με έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς. Σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος επιλέξει τη λύση των δόσεων, αυτές θα καθοριστούν ανάλογα με τον αριθμό των μηνών που αναγνωρίζονται. Τέλος, ο ασφαλισμένος μπορεί να ζητήσει την εξόφληση των εξαγορασμένων ετών, με παρακράτηση από την σύνταξη, σε ποσοστό 25% αυτής και έως ότου εξοφληθεί το οφειλόμενο ποσό.
Στο δημόσιο, το κόστος της εξαγοράς για όσους υποβάλλουν σήμερα αίτημα, ισούται με το 20% του μισθού τους. Βέβαια, όσοι είχαν υποβάλλει αίτημα πριν το 2021, θα ολοκληρώσουν την εξαγορά με το κόστος που ίσχυε την χρονιά υποβολής της αίτησης. Στον ιδιωτικό τομέα, η συνηθέστερη περίπτωση εξαγοράς, αφορά όσους έχουν πολλά έτη ασφάλισης και θέλουν 2-4 πλασματικά έτη για να συμπληρώσουν τα 40 και να βγουν στη σύνταξη στα 62.
Στο δημόσιο, τα πλασματικά έτη είναι χρήσιμα κυρίως σε όσους είναι μεταξύ 55 κι 62 και επιθυμούν να θεμελιώσουν δικαίωμα, με τις διατάξεις περί 35ετίας στο Δημόσιο.
Πρόσφατη διάταξη
Με πρόσφατο νόμο, και εγκύκλιο του ΕΦΚΑ που ακολούθησε, δόθηκε το δικαίωμα σε ασφαλισμένους που έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022 συμπληρώνουν το 67ο έτος της ηλικίας τους, να αναγνωρίσουν μέχρι 150 ημέρες ασφάλισης ή 6 μήνες, προκειμένου να θεμελιώσουν δικαίωμα πλήρους συνταξιοδότησης λόγω γήρατος.
Η εξαγορά πλασματικού χρόνου γίνεται με εφάπαξ καταβολή των εισφορών ασφαλισμένου και εργοδότη, με βάση το ισχύον ημερομίσθιο του ανειδίκευτου εργάτη. Δικαιούχοι είναι όλοι οι ασφαλισμένοι σε πρώην Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ), που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ.
Σωρευτικά θα πρέπει για τους δικαιούχους να ισχύουν οι εξής προϋποθέσεις:
- Να έχουν συμπληρώσει το 67 έτος της ηλικίας τους μέχρι την 31/12/2022.
- Να έχουν πραγματοποιήσει συνολικά από 4.350 έως 4.499 ημέρες πραγματικής ασφάλισης, αθροιστικά σε έναν ή περισσότερους π. Φορείς που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ
- Να έχουν διακόψει οριστικά την απασχόλησή τους και την πραγματική ή προαιρετική ασφάλιση.
- Να μην έχουν υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης.
- Να μην έχουν συνταξιοδοτηθεί από καμία πηγή στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό.
- Να μην δικαιούνται σύνταξη από οποιαδήποτε αιτία σύμφωνα με τις καταστατικές διατάξεις των φορέων που εντάχθηκαν στον e-ΕΦΚΑ, ή με διατάξεις που εφαρμόζονται στο Δημόσιο, ή στην Τράπεζα της Ελλάδος, ή από ασφαλιστικούς φορείς του εξωτερικού.
- Να μην έχουν αναγνωρίσει πάνω από πέντε έτη πλασματικού χρόνου ασφάλισης.
Δεν προβλέπεται έκπτωση, ούτε άλλος τρόπος καταβολής των εισφορών και προκειμένου να καταστεί ισχυρός ο χρόνος, θα πρέπει να έχουν καταβληθεί οι εισφορές.