Χρέη που δημιουργήθηκαν την περίοδο μεταξύ 2006 και 2012 και δεν έχουν ακόμη κινηθεί οι διαδικασίες από τον e-EΦΚΑ και το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) για τη νόμιμη αναζήτησή τους είναι αυτά που ενδεχομένως να παραγραφούν, όταν ψηφιστεί η σχετική διάταξη για 10ετή παραγραφή οφειλών.
Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας βρίσκεται στην τελική διαδικασία «χτενίσματος» προκειμένου τις επόμενες ημέρες να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση, με στόχο, το πρώτο 15νθήμερο του Οκτωβρίου να κατατεθεί στη Βουλή και να ψηφιστεί.
Η αγορά και κυρίως οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι με χρέη παρελθόντων ετών αναμένουν την οριστική διάταξη, προκειμένου να διαπιστώσουν αν η παραγραφή αυτή τούς καλύπτει ή θα πρέπει να πληρώσουν τις οφειλές τους παρά την παραγραφή, προκειμένου να λάβουν σύνταξη.
Από την πλευρά του υπουργείου Εργασίας, δε, ξεκαθαρίζεται σε όλους τους τόνους ότι η παραγραφή αφορά μόνο μη βεβαιωμένες από τον e-ΕΦΚΑ οφειλές, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για ποσά λιγότερα του 1 δισ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την τελευταία διαθέσιμη Έκθεση του ΚΕΑΟ (β’ τρίμηνο του 2022), το σύνολο των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών στο τέλος του Ιουνίου 2022 διαμορφώθηκε στα 43,4 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 590,4 εκατ. ευρώ σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο.
Η άνοδος αυτή προέρχεται τόσο από την αύξηση των κύριων οφειλών (κατά 180 εκατ. ευρώ) όσο και των πρόσθετων τελών (κατά 410,4 εκατ. ευρώ).
Η σχετική διάταξη, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, θα προβλέπει τη 10ετή παραγραφή οφειλών που μπορεί να έχει κάποιος προς τον ΕΦΚΑ, εφόσον βέβαια αυτές δεν έχουν βεβαιωθεί από το Ταμείο ή το ΚΕΑΟ. Στην πράξη, μειώνεται σε 10 χρόνια, από 20 που είναι σήμερα, ο χρόνος που έχει ο e-ΕΦΚΑ προκειμένου να βεβαιώσει και να εισπράξει απαιτήσεις. Έρχεται, δε, σε συμμόρφωση του ελληνικού δημοσίου με σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αν οι οφειλές δεν αναζητηθούν μέσα σε αυτό το διάστημα, παραγράφονται.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, οι μισθωτοί δεν θίγονται από την παραγραφή οφειλών του εργοδότη, καθώς η ασφάλιση που αντιστοιχεί στις παραγεγραμμένες οφειλές εξακολουθεί να τους αναγνωρίζεται.
Οι αυτοαπασχολούμενοι, από την άλλη πλευρά, εφόσον το επιθυμούν, προκειμένου να συμπληρώσουν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις και να συνταξιοδοτηθούν ή να ενισχύσουν το ύψος της σύνταξής τους, θα μπορούν να καταβάλουν τις οφειλές τους, παρά την παραγραφή, προκειμένου να αναγνωρίσουν ως ασφαλιστικό χρόνο το διάστημα που παραγράφηκε. Ειδική μέριμνα μάλιστα θα υπάρχει για όσους οφειλέτες ρύθμισαν χρέη πέραν της 10ετίας, ώστε να μην αδικηθούν, παρότι ήταν συνεπείς.
Μάλιστα, από την 1η Ιανουαρίου 2027, ο χρόνος παραγραφής θα μειωθεί σε 5 έτη.
Στις αρμόδιες υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ και του ΚΕΑΟ προσπαθούν να οριοθετήσουν το πιθανό εύρος των οφειλών που ενδέχεται να παραγραφούν, στοχεύοντας στο διάστημα μεταξύ 2006 και 2012. Και αυτό γιατί με το νόμο Κατρούγκαλου το 2016, προβλέφθηκε η 20ετής παραγραφή. Ήρθε στη συνέχεια η απόφαση του ΣτΕ και έκρινε την πρόβλεψη αυτή αντισυνταγματική, ζητώντας από την πολιτεία να περιορίσει το εύρος της παραγραφής στη 10ετία. Συνεπώς, κρίσιμα έτη για την πιθανή παραγραφή είναι η 7ετία μεταξύ 2006 και 2012.