Η Επιτροπή Ανταγωνισμού αποφάσισε το Φεβρουάριο του 2023 να διεξάγει χαρτογράφηση των συνθηκών ανταγωνισμού, μεταξύ άλλων, στην αγορά γιαουρτιού αγελάδος χωρίς γεύσεις. Οι στόχοι της χαρτογράφησης, σημειώνει σε σχετική ανακοίνωση, είναι:
α) η εξέλιξη των μεριδίων αγοράς των 11 μεγαλύτερων Σουπερμάρκετ (εφεξής και «ΣΜ») (κατάντη αγορά)
β) η εξέλιξη των μεριδίων των προμηθευτών (ιδιωτικής ετικέτας και επωνύμων προϊόντων) στις πωλήσεις των 11 ΣΜ (ανάντη αγορά)
γ) η επίδραση του μηχανισμού του Καλαθιού του Νοικοκυριού (εφεξής και «ΚΝ») στις τιμές επώνυμων προϊόντων και προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας
δ) η επίδραση του μηχανισμού του ΚΝ στις αγοραστικές συνήθειες των καταναλωτών κατόπιν σύγκρισης μεταξύ επώνυμων προϊόντων και προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, εντός και εκτός του ΚΝ.
Στο πλαίσιο της εν λόγω Χαρτογράφησης εστάλησαν ερωτηματολόγια από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού σε 11 ΣΜ, τα οποία συγκεντρώνουν μερίδιο άνω του 95% του κλάδου λιανικού εμπορίου τροφίμων. Η περίοδος για την οποία ελήφθησαν στοιχεία αφορά τις 52 εβδομάδες μεταξύ 1/2/2022 και 1/2/2023 («Περίοδος Αναφοράς»). Τα κύρια αποτελέσματα είναι τα εξής:
- Ως προς το μέγεθος αγοράς, το σύνολο των πωλήσεων γιαουρτιού από τα ΣΜ κατά την Περίοδο Αναφοράς ανέρχεται σε 133,4 εκατ. €, με μέση σταθμισμένη τιμή 3,02€ /kg.
- Στο σύνολο των πωλήσεων το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς (σε αξία) κατέχει το ΣΜ «Σκλαβενίτης» (30-40%) και ακολουθούν τα ΣΜ «ΑΒ- Βασιλόπουλος» και «Lidl» (10-20%). Μερίδιο αγοράς μεταξύ 5% και 10% κατέχουν τα ΣΜ «My Market» και «Γαλαξίας», ενώ τα λοιπά ΣΜ κατέχουν μερίδιο αγοράς μεταξύ 0-5%.
- Με βάση την αξία πωλήσεων στα επώνυμα γιαούρτια το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στις πωλήσεις κατέχει το ΣΜ «ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ» (30%-40%), και ακολουθεί το ΣΜ «ΑΒ-Βασιλόπουλος» (15%-20%). Με βάση την αξία πωλήσεων στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στις πωλήσεις κατέχει το ΣΜ «LIDL» (40%-50%), και ακολουθούν τα ΣΜ «ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ» (20%-30%),«ΑΒ- Βασιλόπουλος» (10%-15%) και «My Market» (5%-10%).
- Την περίοδο 15/11/2022-31/1/2023 για την οποία συγκεντρώθηκαν στοιχεία για τη λειτουργία του ΚΝ δεν παρατηρείται σημαντική μεταβολή στα μερίδια αγοράς των ΣΜ.
- Ο αριθμός των προμηθευτών γιαουρτιού ανέρχεται σε 71. Το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στις πωλήσεις (βάσει αξίας), ανεξαρτήτως αν πρόκειται για επώνυμα ή ιδιωτικής ετικέτας προϊόντα, κατέχει η εταιρεία «ΚΡΙ ΚΡΙ» και ακολουθεί η «ΦΑΓΕ» και τα «ΕΛΛ. ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΕΙΑ». Μικρό μερίδιο αγοράς, μεταξύ 0-5%, κατέχουν οι εταιρείες «FRIESLANDCAMPINA», «NUMIL», «ΚΟΥΚΑΚΗ», «ΜΕΒΓΑΛ», «Naabtaler», «EVROFARMA», «ΣΕΡΓΑΛ» και «ΣΤΑΜΟΥ» μεταξύ άλλων.
- Το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στις πωλήσεις (σε αξία) των ΣΜ στα επώνυμα προϊόντα κατέχει η εταιρεία «ΦΑΓΕ» και ακολουθούν οι εταιρείες «ΕΛΛ. ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΕΙΑ» και «ΚΡΙ ΚΡΙ». Σε σχέση με τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας μόνο δυο προμηθευτές κατέχουν μερίδιο άνω του 10%, ήτοι η εταιρεία «ΚΡΙ ΚΡΙ», που είναι ο σημαντικότερος προμηθευτής με μεγάλη διαφορά ως προς τους υπόλοιπους, και η εταιρία «ΚΟΛΙΟΣ».
- Ως προς την εξέλιξη των τιμών, κατά την περίοδο εφαρμογής του ΚΝ, η μέση σταθμισμένη τιμή των προϊόντων εντός καλαθιού παρέμεινε σχεδόν σταθερή ενώ η τιμή των προϊόντων εκτός καλαθιού αυξήθηκε κατά 17 λεπτά
- Συνολικά κατά την περίοδο αναφοράς, οι τιμές των προϊόντων εκτός ΚΝ αυξήθηκαν, αλλά εντός ΚΝ οι τιμές των προϊόντων παρουσίασαν αξιοσημείωτη σταθερότητα. Σε γενικές γραμμές τα ΣΜ κρατούν σταθερές τις τιμές των προϊόντων ΚΝ, ειδικά αυτών της ιδιωτικής ετικέτας. Ειδικότερα, κατά την 1η εβδομάδα εφαρμογής του ΚΝ, η μέση τιμή για τα προϊόντα εντός καλαθιού διαμορφώθηκε στα 2,19 €/Kg, ενώ η αντίστοιχη τιμή για τα προϊόντα εκτός καλαθιού ήταν 3,29 €/K g. Η διαφορά αυτή αυξήθηκε κατά 15 λεπτά έως το τέλος των παρατηρήσεων την 52η εβδομάδα. Αξίζει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι το 81% των πωλήσεων προϊόντων εντός ΚΝ σε όγκο προέρχεται από προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, τα οποία εμφανίζουν σταθερά χαμηλότερη τιμή από τα επώνυμα προϊόντα, αν και στο σύνολο των πωλήσεων το ποσοστό των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας παρέμεινε σχετικά μικρότερο.
- Ως προς τις προτιμήσεις των καταναλωτών, παρατηρήθηκε μικρή μετατόπιση ως προς τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας κατά την περίοδο αναφοράς. Την 1η εβδομάδα των παρατηρήσεων οι πωλήσεις (σε όγκο) προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας αντιστοιχούσαν στο 36,3%, ενώ την 52η εβδομάδα των παρατηρήσεων το ποσοστό αυξήθηκε σε 41,9%. Ειδικά, το ποσοστό πωλήσεων (σε όγκο) των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας που πωλήθηκε από τα Σούπερ Μάρκετκαι συμμετείχαν στο ΚΝ κυμάνθηκε από 3,2%-4,5%.