«Μετά τις πρόσφατες ανακοινώσεις της Κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής για επιβολή δασμών, και τις πρώτες αντιδράσεις χωρών, όπως η Κίνα, ο κόσμος έχει ήδη μπει σε μία νέα περίοδο ρευστότητας, αστάθειας, αβεβαιότητας και ανασφάλειας» επεσήμανε ο Χρήστος Σταϊκούρας μιλώντας στη Βουλή επί του νομοσχεδίου για την Κεφαλαιαγορά:
Αν οι πρωτοβουλίες της Κυβέρνησης των ΗΠΑ συνιστούν μόνιμη στροφή στον προστατευτισμό και την αλλαγή – με ανορθόδοξο τρόπο – των κανόνων της αγοράς, τότε εισερχόμαστε σε μια νέα ιστορική περίοδο.
Αν οι πρωτοβουλίες ελήφθησαν με στόχο επαναδιαπραγματεύσεις και νέες συμφωνίες για τις ΗΠΑ, με χώρες ή ομάδες χωρών, τότε οι επιπτώσεις μάλλον θα είναι ευκολότερα απορροφήσιμες.
Στην πρώτη εκδοχή αναμένεται να ακολουθήσουν εμπορικές εντάσεις και μεταξύ άλλων μεγάλων χωρών, οπότε θα μπορούσαμε να φτάναμε στο απευκταίο σημείο ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου.
Η εισαγωγή δασμών στις εισαγωγές των ΗΠΑ πυροδοτεί παγκόσμια εμπορική κρίση, που έρχεται να προστεθεί στην αλυσίδα διαδοχικών μεγάλων οικονομικών κρίσεων των τελευταίων δεκαπέντε και πλέον ετών: τη χρηματοπιστωτική κρίση, την κρίση χρέους στην ευρωζώνη, την υγειονομική κρίση, την ενεργειακή και πληθωριστική κρίση.
Το μέγεθος της αλλαγής υποδείγματος στο παγκόσμιο εμπορικό και, κατ’ επέκταση, οικονομικό σύστημα, δεν μπορεί σήμερα – με ακρίβεια – να προσδιοριστεί.
Θα εξαρτηθεί από τη διάρκεια και το βάθος των ανατροπών, την έκταση και την ένταση της παγκόσμιας αντίδρασης, τους – πιθανόν – πολλαπλούς γύρους κλιμάκωσης, το μέγεθος των αναδιπλώσεων, μέχρι όλα αυτά να αποτυπωθούν στη νέα οικονομική ισορροπία.
Σίγουρα πάντως, Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι, καμία οικονομία, αν και με ασύμμετρο τρόπο, δεν θα μείνει αλώβητη. Οι πρώτες επιπτώσεις στις παγκόσμιες κεφαλαιαγορές, οι οποίες πολλές φορές λειτουργούν και ως δείκτης ασφαλείας σε αποσταθεροποιητικές οικονομικές πολιτικές, με την κατακρήμνιση των μετοχικών αξιών τις τελευταίες ημέρες, τη σημαντική συρρίκωση κεφαλαιοποιήσεων και τη στροφή σε ασφαλή επενδυτικά καταφύγια, το επιβεβαιώνουν.
Εκτιμάται ότι, βραχυπρόθεσμα και μεσομακροπρόθεσμα, η παγκόσμια οικονομία απειλείται από άνοδο των τιμών, περιορισμό της αγοραστικής δύναμης, αύξηση των πληθωριστικών προσδοκιών, κίνδυνο ύφεσης ή τουλάχιστον στασιμοπληθωρισμού, επιβράδυνση των επενδύσεων, αναδιάρθρωση των εφοδιαστικών αλυσίδων, συρρίκνωση της εμπιστοσύνης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Όλα αυτά θα επηρεάσουν, σε παγκόσμιο επίπεδο, της άσκηση δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής, πιθανόν με την υιοθέτηση συσταλτικών πολιτικών, επιβαρύνοντας την κατανάλωση και τις επενδύσεις.
Εφόσον συμβούν τα παραπάνω, προφανώς θα πληγεί και η ελληνική οικονομία, μέσα – κυρίως – από 3 διαφορετικά και αλληλοσυνδεόμενα κανάλια:
1ον. Θα πληγούν οι ελληνικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ. Βεβαίως, η έκθεση της Ελλάδας στην αμερικανική αγορά είναι μικρότερη, καθώς οι εξαγωγές μας αποτελούν το 1% του ΑΕΠ, ποσοστό σημαντικά μικρότερο του ευρωπαϊκού μέσου όρου (3%).
Όμως, οι εξαγωγές μας στις ΗΠΑ ανέρχονται στο 5% του συνόλου των εξαγωγών και είναι διαρκώς αυξανόμενες, συνιστώντας τον 5ο κυριότερο προορισμό για τα ελληνικά προϊόντα.
2ον. Θα υπάρξουν δευτερογενείς συνέπειες στην ελληνική οικονομία. Η αρνητική επίδραση των νέων δασμών στην αγοραστική δύναμη των ευρωπαίων καταναλωτών μεταφράζεται σε μείωση της ζήτησης, επομένως μείωση των ενδοευρωπαϊκών εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, επηρεάζοντας, ίσως, και εμπορικές συναλλαγές, όπως είναι ο τουρισμός.
3ον. Θα υπάρξει αύξηση της αβεβαιότητας, με αποτέλεσμα την πιθανή αναστολή ή αναβολή νέων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, μέχρι να αποσαφηνιστεί το τοπίο και να φανεί πού θα σταθεροποιηθεί.
Το μέγεθος αυτών των αρνητικών επιπτώσεων θα εξαρτηθεί τόσο από την εξέλιξη της παγκόσμιας εμπορικής κρίσης, όσο και από τις πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, απαιτείται συντονισμός και κοινή αντίδραση, λειτουργώντας περισσότερο ως μία ενιαία δύναμη, και λιγότερο ως άθροισμα ξεχωριστών κρατών-μελών.
Σε εθνικό επίπεδο, πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για να ενισχύσουμε, ακόμη περισσότερο, την μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας, να διασφαλίσουμε την ισχυρή ανάπτυξή της, να βελτιώσουμε το βιοτικό επίπεδο των πολιτών και να τονώσουμε την κοινωνική συνοχή.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Είναι γεγονός ότι η Ελλάδα, συνεχώς και ολόπλευρα ισχυροποιούμενη από το 2019, σε ένα ρευστό και ασταθές διεθνές περιβάλλον, αποτελεί σταθεροποιητικό παράγοντα στην ευρύτερη περιοχή.
Η οικονομία, τα τελευταία χρόνια, με σχέδιο και συνεκτικές προσπάθειες, μεγεθύνεται, ισχυροποιείται και αναβαθμίζεται.
Καθίσταται, όλο και περισσότερο, ανθεκτική, δυναμική, εξωστρεφής και κοινωνικά δίκαιη.
Πρόκειται για ένα επίτευγμα που οφείλεται – πρωτίστως – στις πολύχρονες θυσίες της ελληνικής κοινωνίας, σε συνδυασμό με την άσκηση συνετής δημοσιονομικής πολιτικής, την υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών, την επιτυχημένη αντιμετώπιση αλλεπάλληλων εξωγενών κρίσεων, και την πολιτική σταθερότητα.
Με αυτά τα δεδομένα, πρέπει να μείνουμε σταθερά προσανατολισμένοι στην κατεύθυνση:
- επίδειξης δημοσιονομικής υπευθυνότητας,
- αξιοποίησης των πεπερασμένων δημοσιονομικών πόρων με τη μέγιστη δυνατή οικονομική αποδοτικότητα και κοινωνική αποτελεσματικότητα,
- προσέλκυσης ακόμα περισσότερων επενδύσεων,
- ενίσχυσης της χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας,
- τόνωσης της εξωστρέφειας, της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητάς της,
- αναβάθμισης των υποδομών,
- διεύρυνσης της παραγωγικής βάσης της ελληνικής οικονομίας,
- ενίσχυσης της συνεργασίας με άλλους εμπορικούς εταίρους,
- πιθανής εξαίρεσης κάποιων βασικών ελληνικών εξαγώγιμων αγροδιατροφικών προϊόντων από την επιβολή των αμερικανικών δασμών, με επιτυχείς διαπραγματεύσεις.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Σε ένα διεθνές περιβάλλον ρευστότητας και γεωπολιτικών εντάσεων, απαιτείται να θωρακίσουμε την εθνική μας ενότητα και να στηρίξουμε την κοινωνική συνοχή, επιδεικνύοντας ψυχραιμία, σύνεση, υπευθυνότητα και διορατικότητα.