Ενα νέο κύκλο κινητικότητας, αναζήτησης συνεργασιών και ενδιαφέροντος για τους ελληνικούς υδρογονάνθρακες έχει ανοίξει το αίτημα της Chevron για τα οικόπεδα νότια της Κρήτης και η συνεπακόλουθη προκήρυξη του διεθνούς διαγωνισμού για τις τέσσερις νέες περιοχές στις ελληνικές θάλασσες.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η ελληνική πλευρά έχει γίνει αποδέκτης ισχυρού ενδιαφέροντος κι άλλων ξένων εταιρειών για τα συγκεκριμένα μπλοκς, γεγονός που δημιουργεί προϋποθέσεις ισχυρού ανταγωνισμού στο διαγωνισμό, τον οποίο πάντως από χθες επιχειρεί να μποϊκοτάρει η Λιβύη, που παραμονές του ταξιδιού Γεραπετρίτη, μιλά αίφνης για παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με αναλυτές, η κυβέρνηση της Τρίπολης επαναφέρει εμμέσως στο προσκήνιο το Τουρκολυβικό Μνημόνιο, αντιδρώντας έτσι στην προσπάθεια της Αθήνας να αποκαταστήσει τις επαφές με την Ανατολική Λιβύη, καθώς ο έλληνας ΥΠΕΞ επρόκειτο να επισκεφθεί τόσο την Τρίπολη, όσο και τη Βεγγάζη.
Αν και η εξέλιξη ανατρέπει τη μέχρι τώρα εικόνα που ήθελε τη βορειοαφρικανική χώρα να σέβεται τη μέση γραμμή βάσει της οποίας έχουν αδειοδοτηθεί τα οικόπεδα, παρ’ ότι επικαλύπτουν μέρος της περιοχής που ενδεχομένως να διεκδικήσει η Λιβύη, εντούτοις είναι νωρίς για συμπεράσματα.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι η χώρα ανέμενε για να αντιδράσει στην προ ημερών δημοσίευση της προκήρυξης στην Εφημερίδα της ΕΕ και φροντίζοντας μέχρι πρότινος να τηρεί ήπια στάση, καθησυχάζοντας στην ουσία την Αθήνα ότι δεν πρόκειται να υπάρξει εμπλοκή.
Την ίδια πάντως στιγμή, τρεις μήνες μετά την αποδοχή από τη κυβέρνηση της εκδήλωσης ενδιαφέροντος του αμερικανικού ομίλου για τις περιοχές «Νότια Κρήτη Ι» και «Νότια Κρήτη ΙΙ», και ενώ από εβδομάδα ανοίγουν τα Data Rooms του διαγωνισμού, η ελληνική αγορά βρίσκεται στο «ραντάρ» κι άλλων παραδοσιακών δυνάμεων.
Στην κατεύθυνση αυτή ακούγεται το όνομα της ιταλικής ENI, του μεγαλύτερου παραγωγού ενέργειας στην Αίγυπτο με ημερήσια περυσινή παραγωγή περίπου 280.000 βαρελιών ισοδύναμου πετρελαίου (εκμεταλλεύεται το κοίτασμα Zor), ενώ το ίδιο ακούγεται για τη βρετανική BP, με ερευνητική δραστηριότητα στο Δέλτα του Νείλου και παρουσία στο Ισραήλ. Επίσης, λέγεται ότι «βλέπουν» την Ελλάδα, η Total και η Shell.
Ολοι μιλούν με όλους
Στη πραγματικότητα, όλοι μιλούν με όλους αυτή τη στιγμή. Την εικόνα που επικρατεί στην αγορά περιέγραψε χθες από το βήμα της γενικής συνέλευσης της Helleniq Energy, ο CEO Ανδρέας Σιάμισιης, ο οποίος δεν απέκλεισε συμμετοχή του ομίλου στο διαγωνισμό για τα νέα κρητικά μπλοκς, μαζί φυσικά με κάποιον ξένο partner, ο οποίος ωστόσο, θα μπορούσε και να μην είναι η Exxon Mobil. Δηλαδή ο εταίρος της ελληνικής εταιρείας στις υφιστάμενες παραχωρήσεις «Δυτικά» και «Νοτιοδυτικά της Κρήτης».
Στο ερώτημα κατά πόσο ο ελληνικός όμιλος συζητά και με άλλους παίκτες, όπως για παράδειγμα τη Chevron, για να συμμετάσχει στο διαγωνισμό των τεσσάρων νέων περιοχών, αρμόδιες πηγές δεν επιβεβαιώνουν το παραμικρό, αλλά και ούτε το διαψεύδουν.
Το αφήνουν ανοιχτό, γεγονός που τροφοδοτεί τη σεναριολογία για πιθανή δημιουργία νέων σχημάτων με είσοδο νέων παικτών, που θα μπορούσαν να είναι καινούργια ονόματα και όχι η Exxon, η οποία σημειωτέον φέρεται να μεταθέτει όλο και προς τα πίσω την απόφαση για ερευνητική γεώτρηση στο μπλοκ «ΝΔ Κρήτη». Αρχικά αυτή τοποθετούνταν μέσα στο καλοκαίρι του 2025, ωστόσο μάλλον τελικά δεν θα ληφθεί εντός του έτους και οι εξελίξεις παραπέμπονται για το 2026.
Στην ουσία αυτό που συμβαίνει είναι ότι ξένοι παίκτες, τόσο η Chevron, όσο και άλλοι που δεν έχουν σήμερα παρουσία στις ελληνικές θάλασσες, συζητούν με εγκατεστημένους παίκτες, δηλαδή όσους έχουν αδειοδοτημένα οικόπέδα, ψάχνοντας ένα ντόπιο εταίρο. Αντίστοιχα το ίδιο κάνουν και οι έλληνες παίκτες.
Στη περίπτωση για παράδειγμα της Helleniq Energy, τυχόν πώληση μέρους του ποσοστού της στο «μπλοκ Ιόνιο» και στο «μπλοκ 10», όπου κατέχει το 100%, θα της επέτρεπε να μειώσει το ρίσκο και να συνεταιριστεί ταυτόχρονα με κάποιο ξένο παίκτη για να διεκδικήσει ένα άλλο οικόπεδο.
Στην περίπτωση πάλι της Energean που κατέχει το 75% στο «μπλοκ 2» του Ιονίου (το άλλο 25% ανήκει στην Helleniq Energy), η εταιρεία αναζητά εδώ και καιρό ξένο συνεταίρο και συζητά με κάποιους με τους οποίους έχει υπογράψει συμφωνίες εμπιστευτικότητας.
Σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας και έντονης μεταβλητότητας, η εταιρεία συζητά με συγκεκριμένες εταιρείες, θέλοντας να «θωρακίσει» τα σχέδια για την ανάπτυξη του μπλοκ που βρίσκεται στο Ιόνιο Πέλαγος, 30 χλμ. δυτικά της Κέρκυρας, στο θαλασσιο όριο Ελλάδας - Ιταλίας.
Ποιες επαφές είχαν προηγηθεί
Η κινητικότητα αυτή είναι γνωστή στα στελέχη της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) που «τρέχει» τον διαγωνισμό, καθώς έχουν γίνει αποδέκτες ενδιαφέροντος από μεγάλες ξένες εταιρείες του upstream.
Τόσο κατά την EGYPES 2025 στο Κάιρο και τη CERAWeek στο Χιούστον του Τέξας, όσο και στις αρχές Ιουνίου στο πλαίσιο του διεθνούς συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης Γεωεπιστημόνων και Μηχανικών (EAGE) στη Τουλούζη, όπου ο CEO της ΕΔΕΥΕΠ, Αρης Στεφάτος, είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με ενδιαφερόμενους επενδυτές, όπως ανέφερε ο ίδιος σε σχετική του ανάρτηση.
Εάν επιβεβαιωθούν κάποια από τα παραπάνω, θα εμφανιστούν στο διαγωνισμό, όπου ως αδιαφιλονίκητο «φαβορί» εμφανίζεται η Chevron, περισσότερα του ενός σχήματα, ικανά να διασφαλίσουν ισχυρό ανταγωνισμό, χωρίς να αποκλείεται τυχόν υψηλότερες προσφορές από άλλους παίκτες να φέρουν τις περιοχές αυτές στα δικά τους χέρια.
Στο ερώτημα, πώς επηρεάζει τα σχέδια των πετρελαϊκών η σύγκρουση Ισραήλ - Ιράν, η απάντηση όσων γνωρίζουν πως λειτουργούν αυτοί οι όμιλοι είναι ότι τέτοιες κρίσεις δεν σταματούν το στρατηγικό τους σχεδιασμό. Αλλωστε, κάποιοι όπως η Chevron, που βλέπουν να χάνουν έσοδα, επειδή παραμένει κλειστό το κοίτασμα του Λεβιάθαν, την ίδια στιγμή κερδίζουν από άλλα κοιτάσματα καθώς οι τιμές του πετρελαίου ανεβαίνουν.
Σε ένα κόσμο ασταθή, οι πετρελαϊκές έχουν μάθει να διαχειρίζονται τα ακραία φαινόμενα ακριβώς γιατί πρέπει να στείλουν το μήνυμα στις αγορές ότι είναι σε θέση να συνεχίσουν να προσφέρουν το προϊόν τους. Και σύμφωνα με μια ανάγνωση, η Ελλάδα που παρ' ότι πολύ κοντά στο μέτωπο της έντασης, δεν επηρεάζεται προς ώρας από αυτήν, δείχνει ότι είναι μικρότερου ρίσκου περιοχή σε σχέση με το Ισραήλ ή την Αίγυπτο, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται.