Έξι ημέρες λιγότερες θα δουλέψουμε φέτος, σε σχέση με το 2024, για να πληρώσουμε τους φόρους και τις εισφορές στο κράτος, και από σήμερα 25 Ιουνίου, «Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας», εργαζόμαστε για να καλύψουμε τις υπόλοιπες ανάγκες μας.
Ωστόσο, χρειαστήκαμε 175 ημέρες εργασίας (περίπου μισό χρόνο) για να …καθαρίσουμε με τους φόρους και τις εισφορές, σύμφωνα με τη μεθοδολογία της «Ημέρας Φορολογικής Ελευθερίας», η οποία βασίζεται σε στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Πρόκειται για τη χαμηλότερη φορολογική επιβάρυνση από το 2011, εξέλιξη η οποία έφερε τη χώρα πιο κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο (175 ημέρες) και την ώθησε στην 11η θέση των χωρών της Ε.Ε., στην «κλίμακα» των φορολογικών βαρών.
Η φορολογική εικόνα δείχνει μικρή βελτίωση στο μείγμα εσόδων: οι έμμεσοι φόροι παραμένουν κυρίαρχοι, αλλά η αναλογία τους προς τους άμεσους φόρους μειώνεται για πρώτη φορά μετά από χρόνια - από σχεδόν 2:1 το 2023 σε περίπου 1,5:1 φέτος-. Ο ΦΠΑ καλύπτει πλέον πάνω από το 70% των έμμεσων φόρων, καταγράφοντας νέο ρεκόρ συμμετοχής.
Η σχετική βελτίωση (πάντως μόλις 6 ημέρες έχουν αφαιρεθεί από το …μακρινό 2019), δεν σηματοδοτεί ακόμη ανατροπή του φορολογικού μοντέλου, ωστόσο αποτυπώνει μια τάση αποκλιμάκωσης της πίεσης που δέχονται οι εργαζόμενοι και οι επιχειρήσεις από το σύστημα φορολόγησης.
Ειδικότερα, η αναλογία των εσόδων από έμμεσους προς άμεσους φόρους, που παραδοσιακά λειτουργεί ως δείκτης αναδιανομής και κοινωνικής ισότητας, εμφανίζει μικρή αλλά στατιστικά σημαντική μείωση. Η βασική εικόνα όμως δεν μεταβάλλεται: οι έμμεσοι φόροι (που είναι και περισσότερο άδικοι από τους άμεσους) παραμένουν κυρίαρχοι.
Ο ΦΠΑ εξακολουθεί να αποτελεί τη μεγάλη «δεξαμενή» των δημόσιων εσόδων από την κατανάλωση, φτάνοντας να καλύπτει πλέον πάνω από το 70% του συνόλου των έμμεσων φόρων- το υψηλότερο ποσοστό από την έναρξη καταγραφής συγκρίσιμων στοιχείων-.
Ο «χάρτης» των εσόδων
Το 2024, τα έσοδα του κράτους από φόρους επί αγαθών και υπηρεσιών διαμορφώθηκαν στα 36,4 δισ. ευρώ, υπερβαίνοντας τον στόχο του κρατικού προϋπολογισμού κατά 1,3 δισ. ή +3,5%. Ακόμη μεγαλύτερη υπέρβαση καταγράφεται στον φόρο εισοδήματος, με τις τελικές εισπράξεις να φτάνουν τα 24,2 δισ. ευρώ- αυξημένες κατά 2,6 δισ. ή +11,8% σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό-.
Το εντυπωσιακότερο στοιχείο αφορά στη φορολογία των επιχειρήσεων, όπου η απόκλιση φτάνει το +17,3%, γεγονός που αναδεικνύει τον ρόλο του ιδιωτικού τομέα ως βασικού αιμοδότη της δημοσιονομικής υπεραπόδοσης.
Σύμφωνα με τις επισημάνσεις του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών (ΚΕΦΙΜ), αυτά τα στοιχεία δεν αντανακλούν απλώς θετική απόδοση της οικονομίας, αλλά και ένα σημαντικό περιθώριο για μελλοντικές μειώσεις φόρων, χωρίς διατάραξη της δημοσιονομικής ισορροπίας.
«Η μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης είναι ένα καλό νέο για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Ωστόσο, η επίτευξη υπερπλεονασμάτων τα τελευταία χρόνια καταδεικνύει ότι υπάρχει ένα σημαντικό περιθώριο περαιτέρω μείωσης της φορολόγησης στην κατεύθυνση της δυναμικότερης ανάπτυξης της οικονομίας», σχολίασε ο Γενικός Διευθυντής του ΚΕΦΙΜ Νίκος Ρώμπαπας.