Ένα βήμα πιο κοντά έρχεται κάθε μέρα που περνάει το οριστικό ναυάγιο του Great Sea Interconnector, που θα σηματοδοτήσει η ανακοίνωση παύσης των εργασιών παραγωγής του καλωδίου από τη γαλλική Nexans, η οποία έχει πληρωθεί μέχρι και τον Ιούνιο.
Τέσσερις και πλέον μήνες μετά τη διακοπή των ερευνών βυθού, τον τόνο δίνουν το «κρυφτούλι», οι καθυστερήσεις και η προσπάθεια επιμερισμού των ευθυνών ως προς το ποιος από τους εμπλεκόμενους θα πληρώσει τελικά τον λογαριασμό, δηλαδή θα επωμιστεί τις οικονομικές και όχι μόνο παρενέργειες από τυχόν οριστικό τέλος του GSI.
Τελευταίο επεισόδιο σε αυτό το παιχνίδι, που μικρή σημασία θα είχε αν δεν υπήρχε ο ελέφαντας στο δωμάτιο χωρίς πρόθεση να φύγει, δηλαδή η Τουρκία, αποτελεί η χθεσινή άκαρπη σύσκεψη που συγκάλεσε η Κομισιόν, ως άμεσα εμπλεκόμενη -χρηματοδοτεί το χαρακτηρισμένο ως Eργο Κοινού Ενδιαφέροντος, με 657 εκατ. ευρώ- με τους ρυθμιστές των δύο χωρών (ΡΑΑΕΥ, ΡΑΕΚ) και τον ΑΔΜΗΕ.
Ακαρπη, καθώς η συζήτηση δεν κατέληξε πουθενά, με το ζητούμενο για τον ΑΔΜΗΕ να είναι η επίσημη δέσμευση από τη ΡΑΕΚ ότι στηρίζει το έργο, δηλαδή ότι θα εγκρίνει τα πρώτα 25 εκατ. ευρώ της ετήσιας συμμετοχής της Λευκωσίας στο έργο, όπως απορρέει από τα όσα έχει μέχρι σήμερα υπογράψει, με βάση πάντα τη συμφωνία επιμερισμού του προς ανάκτηση κόστους 63% (Κύπρος) - 37% (Ελλάδα).
Στην περίπτωση αυτή, ο ΑΔΜΗΕ θα καταφέρει να ανακτήσει, μέσω των Κυπρίων καταναλωτών, τα 13 εκατ. ευρώ που υπολογίζει για τη φετινή χρονιά, ώστε μαζί με τα 7 εκατ. ευρώ που του ενέκρινε πρόσφατα η ΡΑΑΕΥ, να καταβάλει 20 εκατ. ευρώ στη Nexans, προκειμένου η τελευταία να μη διακόψει την κατασκευή του καλωδίου.
Αυτό ωστόσο ακόμη εκκρεμεί, καθώς χθες η κυπριακή πλευρά είπε ότι δεν έχει λάβει τέτοια απόφαση, ούτε και δεσμεύτηκε πότε θα την πάρει, παρά τις προ ημερών αντίθετες δεσμεύσεις του υπ. Ενέργειας της Κύπρου Γιώργου Παπαναστασίου από το συνέδριο της Νισύρου.
Το κλίμα αυτό αποτυπώνεται και από τα όσα συνέβησαν στη χθεσινή συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας της Κυπριακής Βουλής, όπου ο πρόεδρος της ΡΑΕΚ φέρεται να δήλωσε ότι αναμένει απάντηση από το υπουργείο Οικονομικών, προκειμένου να χρεωθούν οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος με τα πρώτα 25 εκατ. ευρώ που θα καταβληθούν στον ΑΔΜΗΕ.
Σύμφωνα ωστόσο με τον κ. Πολύβιο Λεμονάρη, η απόφαση δεν σημαίνει αυτόματα και καταβολή του ποσού στον ΑΔΜΗΕ, καθώς η ΡΑΕΚ αναμένει, ακόμη, τεκμηρίωση των εξόδων για το αίτημα πληρωμής που υποβλήθηκε. Από τη πλευρά του, ο Κύπριος υπ. Οικονομικών Μάκης Κεραυνός έχει κατ’ επανάληψη εκφράσει επιφυλάξεις για την υλοποίηση του Great Sea Interconnector, επικαλούμενος τα σοβαρά πολιτικά εμπόδια που προέρχονται από την Τουρκία.
Δεν βγήκε «λευκός καπνός»
Τα παραπάνω μικρή σημασία θα είχαν, αν δεν υπήρχε το μεγάλο εμπόδιο στο οποίο κανείς δεν αναφέρεται ευθέως. Τα πράγματα δεν είναι καθόλου απλά και το κουβάρι περιπλέκεται συνεχώς, καθώς τα εμπλεκόμενα μέρη έχουν υπογράψει συγκεκριμένες συμφωνίες με οικονομικές δεσμεύσεις και χρονοδιαγράμματα.
Από τη πλευρά της, η ελληνική κυβέρνηση, δηλαδή ο βασικός μέτοχος του ΑΔΜΗΕ, δεν πρόκειται ποτέ να παραδεχθεί επίσημα ότι το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου δεν θα γίνει.
Η επίσημη γραμμή ήταν, είναι και θα είναι ότι «ο GSI θα προχωρήσει, απλώς αναζητείται ο κατάλληλος χρονισμός». Σε αυτές ακριβώς τις επίσημες τοποθετήσεις του βασικού του μετόχου, καθώς και στις υπογεγραμμένες συμφωνίες «πατά» πάνω ο ΑΔΜΗΕ, που γνωρίζει ότι αν δεν κινηθεί, όπως κινείται, κινδυνεύει να μείνει με τον «μουτζούρη στο χέρι».
«Δεν κατέληξε κάπου η σύσκεψη με την Κομισιόν. Η Επιτροπή ζήτησε να επαναληφθεί πολύ σύντομα, πιθανότατα μέσα στις επόμενες 2-3 ημέρες. Εμείς έχουμε καταστήσει σαφές ότι δίχως ασφαλές ρυθμιστικό περιβάλλον, δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να πληρώνουμε για το έργο αυτό.
Έχουμε αποδείξει την επιμονή μας στο έργο, που θεωρώ ότι είναι και εθνικός στόχος, επενδύοντας ήδη 250 εκατ. ευρώ. Στο εξής θα πρέπει οι ρυθμιστικές αρχές, ιδίως της Κύπρου, να αποδείξουν στην πράξη ότι στηρίζουν το έργο. Τότε θα συνεχίσουμε και εμείς τις αποπληρωμές», δήλωσε από την πλευρά του χθες στο Naftemporiki TV, ο επικεφαλής του ΑΔΜΗΕ Μάνος Μανουσάκης.
Στην πραγματικότητα, ο λόγος που ο ΑΔΜΗΕ ζητά από τη ΡΑΕΚ να τοποθετηθεί επίσημα είναι ότι αν το κάνει, δηλαδή αν δεχτεί ότι το έργο συνεχίζει να υφίσταται, θα πρέπει να καταβάλει τα 25 εκατ. ευρώ τον χρόνο της συμφωνίας (125 εκατ. για τη πενταετία της κατασκευής).
Αν πάλι επιμείνει ότι λόγω γεωπολιτικού ρίσκου το έργο πλέον δεν υφίσταται, τότε ο ΑΔΜΗΕ θα «πατήσει» πάνω στη ρύθμιση που ψήφισε τον περσινό Σεπτέμβρη η ίδια η ελληνική Βουλή για τον επιμερισμό 50%-50% του κόστους. Και θα απαιτήσει από τη Λευκωσία το 50% των συνολικών μέχρι τώρα δαπανών που έχει κάνει, δηλαδή τα 125 εκατ. από τα 250 εκατ. ευρώ.