Τις ενστάσεις της για την πλήρη απεξάρτηση και μάλιστα εξπρές από το ρωσικό φυσικό αέριο που προβλέπει το σχέδιο της Κομισιόν συνεχίζει να διατηρεί η Ελλάδα, μπροστά στο υπαρκτό σενάριο να υπάρξουν παρενέργειες στον βαθμό που δεν τηρηθούν μια σειρά από προαπαιτούμενα. Τη θέση αυτή, δηλαδή ότι συμφωνεί με το τέλος των ρωσικών ροών έως τα τέλη του 2027, ωστόσο υπό μια σειρά προϋποθέσεων, φέρεται να επανέλαβε χθες η κυβέρνηση στον Επίτροπο Ενέργειας Νταν Γιόργκενσεν.
Στη συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, όσο και κατά τις κοινές του δηλώσεις με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου, ο Επίτροπος αναφέρθηκε ξανά στη βούληση της Κομισιόν για την όσο το δυνατό πιο γρήγορη απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο, εγχείρημα ωστόσο καθόλου αυτονόητο και απλό για την περιοχή της ΝΑ Ευρώπης και για χώρες όπως η Ελλάδα.
Τα τελευταία επίσημα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ για την κατανάλωση φυσικού αέριου στη χώρα μας δείχνουν ότι το ρωσικό αέριο που εισήχθη στην ελληνική αγορά κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, μέσω του ελληνοβουλγαρικού αγωγού (Σιδηρόκαστρο), ανήλθε σε 16,40 TWh επί ενός συνόλου εισαγωγών 37,52 TWh. Ως ποσοστό μεταφράζεται σε 43,7% και παρότι έχει μειωθεί από το αντίστοιχο περυσινό (50,7%) λόγω της αλματώδους αύξησης των εισαγωγών αμερικανικού LNG, εντούτοις παραμένει ακόμη πολύ υψηλό.
Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα πρέπει να καταφέρει μέσα στα επόμενα δυόμισι χρόνια (έως τα τέλη του 2027) όχι μόνο να κάνει σταδιακά μια μεγάλης κλίμακας μετάβαση και να αντικαταστήσει με φυσικό αέριο άλλης πηγής προέλευσης το 40% και πλέον της συνολικής της κατανάλωσης, αλλά κυρίως αυτό να συμβεί χωρίς να αυξηθούν οι τιμές.
Είναι η μεγάλη ανησυχία της ελληνικής πλευράς και το πρώτο από τα τρία προαπαιτούμενα που θέτει η κυβέρνηση ως προς το σχέδιο της Κομισιόν για πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Τα είχε επισημάνει τον Ιούνιο από το βήμα του Energy Transition Summit (Καθημερινή - FT) ο κ. Παπασταύρου και οι πληροφορίες λένε ότι η ελληνική πλευρά τα επανέλαβε ξανά στον κ. Γιόργκενσεν κατά τις επαφές που είχε στην Αθήνα.
Το δεύτερο στοιχείο είναι να μην μπει από την «πίσω πόρτα» της ΕΕ ρωσικό αέριο, βαφτισμένο ως τουρκικό, μέσω του λεγόμενου «Turkish Blend». Και το τρίτο, η απεξάρτηση να γίνει με νομικά στιβαρό τρόπο, καθώς είναι πολύ πιθανό, όπως παραδέχονται και οι ίδιοι οι κοινοτικοί αξιωματούχοι, πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες να καταλήξουν στα δικαστήρια με την Gazprom, η οποία θα εγείρει θέματα αποζημιώσεων πολλών εκατομμυρίων, αν «σπάσουν» μακροχρόνια συμβόλαια που λήγουν μετά το τέλος του 2027.
Φωτιές στην Ευρώπη ανάβει το σχέδιο των Βρυξελλών
Στο θέμα του σχεδίου της Κομισιόν που βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, αναφέρθηκε εκτενώς χθες ο κ. Γιόργκενσεν κατά τις δηλώσεις του στην Αθήνα.
«Στέλνουμε, λοιπόν, ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς τη Ρωσία: αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί. Δεν θα επιτρέψουμε πλέον στη Ρωσία να εκβιάζει τα κράτη-μέλη μας. Δεν θα επιτρέψουμε να εργαλειοποιείται η ενέργεια εις βάρος μας. Δεν θα συμβάλουμε -ούτε έμμεσα- στη χρηματοδότηση του πολεμικού ταμείου της Ρωσίας», ανέφερε χαρακτηριστικά, θυμίζοντας ότι σήμερα οι εισαγωγές άνθρακα από τη Μόσχα έχουν πέσει στο 0% (από 51% το 2022), του πετρελαίου στο 3% (από 27%) και του φυσικού αερίου στο 13% (από 45%).
Την ίδια ωστόσο στιγμή, το σχέδιο των Βρυξελλών για fast track απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο ανάβει φωτιές στην Ευρώπη, με χαρακτηριστική την προ ημερών επιστολή του Σλοβάκου Πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο προς την Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν. Σε ένα αρκετά επιθετικό ύφος, ο Φίτσο επισημαίνει ότι η χώρα του «δεν θα υποστηρίξει ποτέ» το σχέδιο σταδιακής κατάργησης του ρωσικού φυσικού αερίου και ότι με την άποψη αυτή συντάσσονται σύσσωμα και τα κόμματα της αντιπολίτευσης.
Σε ανάρτησή του μάλιστα την Τρίτη στο Facebook είχε χαρακτηρίσει το σχέδιο της ΕΕ για τον τερματισμό των ροών ρωσικού αερίου ως «ηλίθιο», αποκαλώντας την πρόταση της Επιτροπής για προσωρινή αναστολή της απαγόρευσης για τις πιο εξαρτημένες χώρες «ανεπαρκή» και προσθέτοντας ότι η «καλύτερη λύση» θα ήταν να επιτραπεί στη Σλοβακία να εκπληρώσει τη σύμβασή της με την Gazprom μέχρι τη λήξη της το 2034.
Αν και η Σλοβακία δεν μπορεί να ασκήσει βέτο στην προτεινόμενη νομοθεσία για το τέλος των ρωσικών ροών, ο Φίτσο είχε διαμηνύσει ότι η χώρα του θα συνεχίσει να μπλοκάρει έναν νέο γύρο κυρώσεων κατά της Μόσχας μέχρις ότου αντιμετωπιστούν από την Κομισιόν οι ανησυχίες που σχετίζονται με την προμήθεια του φυσικού αερίου (σ.σ: χθες Πέμπτη πάντως, με ανάρτησή του στο Facebook, ο Φίτσο δήλωσε πως τελικά δίνει εντολή στην κυβέρνησή του για έγκριση της 18ης δέσμης κυρώσεων κατά της Ρωσίας, καθώς εξασφάλισε εγγυήσεις από την Κομισιόν για βοήθεια σε περίπτωση έλλειψης αερίου, αύξησης των τιμών, των τελών μεταφοράς, ή νομικών επιπλοκών).
Στήριξη η Σλοβακία βρίσκει από τον άλλο σύμμαχο της Μόσχας εντός της ΕΕ, την Ουγγαρία. Εκφράζοντας τη σύμφωνη γνώμη του με τις ενστάσεις της Σλοβακίας, ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών, Πέτερ Σιγιάρτο, δήλωσε ότι οι προτεινόμενες κυρώσεις στη Μόσχα θα έβλαπταν τα συμφέροντα της Βουδαπέστης, καθώς η χώρα εξαρτάται επίσης από τον εφοδιασμό με ρωσικό φυσικό αέριο.