Ανησυχητικά είναι τα επίπεδα στα οποία έχει υποχωρήσει η στάθμη νερού στα υδροηλεκτρικά, με τα οποία δίνουν τη μάχη του καύσωνα τα ηλεκτρικά συστήματα τόσο της χώρας μας όσο και της ευρύτερης περιοχής της ΝΑ Ευρώπης.
Στην περίπτωση των ελληνικών ταμιευτήρων, τα στοιχεία δείχνουν ότι τα αποθέματα νερού έχουν σπάσει προς τα κάτω το φράγμα των 2.000 Γιγαβατωρών και βρίσκονταν χθες λίγο πάνω από τις 1.900 GWh, που σημαίνει ότι κινούνται στα δεύτερα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων είκοσι ετών. Μόνο το 2008 ήταν χαμηλότερα.
Στην περίπτωση της Βουλγαρίας, η στάθμη βρίσκεται κοντά στα ιστορικά χαμηλά, ενώ αντίστοιχη εικόνα επικρατεί στη Ρουμανία καθώς και στην Ουγγαρία, όπου τις τελευταίες μέρες τα νερά στον Δούναβη κινούνται σε ασυνήθιστα χαμηλά επίπεδα.
Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι σε συνθήκες ενός τυχόν συντονισμένου καύσωνα σε όλη τη ΝΑ Ευρώπη, όταν μετά τη δύση του ήλιου, από την Ελλάδα ως την Ουγγαρία, σβήνουν μαζικά τα φωτοβολταϊκά, το σύστημα δεν έχει την πολυτέλεια να ξοδεύει τα λιγοστά υδροηλεκτρικά για να συγκρατεί τα νυχτερινά spikes των τιμών.
Τόσο βέβαια στην Ελλάδα όσο και συνολικά στα Βαλκάνια, έχουμε μάθει να ζούμε με το πρόβλημα της λειψυδρίας, ωστόσο η ανησυχία εντοπίζεται στο σενάριο ενός ταυτόχρονου καύσωνα διαρκείας στη γειτονιά μας. Στο σενάριο δηλαδή που αυξηθεί η ζήτηση (και από την Ουκρανία) και προκύψουν βλάβες σε συμβατικές μονάδες, οπότε η χώρα θα χρειαστεί σημαντικές εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας για να την καλύψει.
Και αν δεν υπάρχουν επαρκή υδροηλεκτρικά αποθέματα στην ελληνική ή στις όμορες αγορές, τότε η πίεση θα αποτυπωθεί αναπόφευκτα στις τιμές της χονδρικής, που προσώρας πάντως δεν εμπνέουν ανησυχία. Τα 111,3 €/MWh του σημερινού μέσου όρου και τα 223 €/MWh της βραδινής αιχμής αποτελούν επίπεδα κάτω από εκείνα του περυσινού Ιουλίου της κρίσης, με την εικόνα να σκιάζεται για την ώρα μόνο από τα χαμηλά επίπεδα των νερών.
Τα στατιστικά δείχνουν ότι η στάθμη στα υδροηλεκτρικά της ΔΕΗ κινούνταν χθες μεταξύ 1.920-1.930 Γιγαβατωρών. Τέτοια εποχή πέρυσι τα επίπεδα ήταν στις 2.200 GWh και δύο χρόνια πριν, τον Ιούλιο του 2023, στις 2.800 GWh. Εχουν «χαθεί» μέσα σε μια διετία 800 και πλέον GWh. Τα ποσοστά είναι χαμηλότερα κατά 12% από πέρυσι και κατά 31% σε σχέση με τη διετία.
Τo απόθεμα είναι εξαιρετικά χαμηλό, με τα υδροηλεκτρικά να συμμετέχουν με 12 GWh στην κάλυψη του σημερινού φορτίου, που το μεσημέρι προβλέπεται να ξεπεράσει οριακά τα 10 GW. Σε ποσοστό, η συμμετοχή των νερών στο ενεργειακό μείγμα δεν ξεπερνά το 4,79%, όπου τον τόνο δίνει και πάλι το φυσικό αέριο (40,29%), με δεύτερες τις ΑΠΕ (34,79%). Στο 3,56% η συμμετοχή του λιγνίτη, που ανεβαίνει ελαφρώς.
Τα χαμηλά υδραυλικά αποθέματα είχαν αποτυπωθεί και στα αποτελέσματα τριμήνου της ΔEΗ, με την παραγωγή στα μεγάλα υδροηλεκτρικά να μειώνεται κατά 240 GWh σε ετήσια βάση (-27%). Στα αποτελέσματα εξαμήνου, που θα ανακοινωθούν στις 6 Αυγούστου, δεν αναμένεται καλύτερη εικόνα.
Καύσωνας και στη ΝΑ Ευρώπη
Ασφαλώς και αν χρειαστεί η συμμετοχή του λιγνίτη στο μείγμα θα αυξηθεί τις επόμενες μέρες περαιτέρω, ανάλογα και με την πορεία του καύσωνα που καταγράφεται πλέον σε μεγάλο μέρος της Βαλκανικής, με τη ζήτηση στη μεν Βουλγαρία να κορυφώνεται στα 6-7 GW και στη Ρουμανία σε 9-10 GW.
Το κύμα καύσωνα συμπίπτει, σύμφωνα με το Montel, με έναν περιορισμένο για την ώρα αριθμό μονάδων εκτός λειτουργίας, όπως μια απρογραμμάτιστη διακοπή στη μονάδα 6, ισχύος 1 GW στο βουλγαρικό εργοστάσιο του Κοζλοντούι μέχρι τα τέλη Ιουλίου. Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής του κατευθύνεται στις αγορές των Βαλκανίων, καθώς και στην Ουγγαρία και την Ουκρανία, όπου μένει να φανεί κατά πόσο η αύξηση της ζήτησης θα επηρεάσει τις ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή.
Με μειωμένο δυναμικό έπειτα από προγραμματισμένη διακοπή λειτουργίας θα δουλεύει και το πυρηνικό εργοστάσιο της Ουγγαρίας Paks μεταξύ 25 Ιουλίου και 28 Αυγούστου.