Με νέες καινοτομίες, προς διευκόλυνση των υπόχρεων, ξεκίνησε με τον ερχομό του Αυγούστου, η διαδικασία υποβολής του «πόθεν έσχες» για τη χρήση 2024 (δήλωση 2025), η οποία θα διαρκέσει έως τις 31 Οκτωβρίου (αν δεν προκύψει κάποια παράταση).
Από εφέτος, υπάρχει η δυνατότητα αυτόματης άντλησης των στοιχείων που αφορούν σε τραπεζικούς λογαριασμούς και άλλες επενδύσεις, από τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς και τα πιστωτικά ιδρύματα της Ελλάδας (όχι του εξωτερικού).
Αν και ακόμα υπάρχουν προβλήματα στη «διασύνδεση» των τραπεζών με το νέο σύστημα για την άντληση των στοιχείων που πρόκειται να αποκατασταθούν με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο οι υπόχρεοι, αφού εισέλθουν με τους κωδικούς taxis στην εφαρμογή μπορούν να λάβουν τα στοιχεία από τη λίστα των διασυνδεδεμένων οργανισμών και ιδρυμάτων.
Όπως εξηγεί σε ανακοίνωσή της η Αρχή «Πόθεν Έσχες», «οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί και τα πιστωτικά ιδρύματα διασυνδέονται με το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Πόθεν Έσχες σταδιακά».
Πάντως, όπως και πέρυσι, οι σύζυγοι των υπόχρεων προσώπων καθίστανται αυτοτελώς υπόχρεοι και οφείλουν να συμπληρώσουν και να υποβάλλουν διακριτές Δηλώσεις Περιουσιακής Καταστάσεως. Δηλαδή κάνουν είσοδο στο pothen.gr και υποβάλλουν ξεχωριστά δική τους δήλωση, ως άμεσα υπόχρεοι.
Κατά τη συμπλήρωση ή τον έλεγχο των προσυμπληρωμένων κωδικών των δηλώσεων απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή, προκειμένου να αποφευχθούν λάθη, τα οποία ενδεχομένως να τα …βρουν μπροστά τους οι υπόχρεοι στην περίπτωση που εμπλακούν σε κάποια υπόθεση και υπαγορευθεί το «άνοιγμα» του «πόθεν έσχες».
Αξίζει να σημειωθεί ότι για τα υπόχρεα πρόσωπα που έχουν συμπεριληφθεί σε μηνιαίο ή ετήσιο κατάλογο από τους φορείς τους, είναι διαθέσιμα τα στοιχεία από όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της Ελλάδας. Και σ’ αυτή την περίπτωση όμως υπάρχει υποχρέωση ελέγχου, επιβεβαίωσης και χαρακτηρισμού της πηγής προέλευσης των χρημάτων ή της περιουσίας που δηλώνουν ότι είχαν το 2024.
Υπάρχουν περιθώρια…
Το χρονοδιάγραμμα υποβολής της δήλωσης έως το τέλος Οκτωβρίου, δίνει το περιθώριο στους υπόχρεους να μη… βιαστούν και να αναμένουν την προφόρτωση των στοιχείων τους από τράπεζες με τις οποίες συνεργάζονται στην περίπτωση που δεν είναι ήδη συμπληρωμένα (από την ΑΑΔΕ έχουν ήδη αποσταλεί όλα τα στοιχεία), αλλά και να αντιμετωπίσουν με ψυχραιμία τις όποιες δυσλειτουργίες αρχικά διαπιστωθούν.
Η διαδικασία, αν και προσφέρει τη δυνατότητα της αυτόματης άντλησης στοιχείων, δεν απαλλάσσει τον δηλούντα από τον τελικό έλεγχο και την ευθύνη για την ορθότητα των στοιχείων. Αντιθέτως, ενισχύει την ανάγκη για προσοχή, καθώς οι προσυμπληρωμένες δηλώσεις απαιτούν λεπτομερή έλεγχο και «χαρακτηρισμό» της προέλευσης των χρημάτων.
Κρίσιμο σημείο που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής είναι η υποχρέωση υποβολής δήλωσης από τον ή την σύζυγο και τα μέλη συμβίωσης, που εξισώνονται ως άμεσα υπόχρεα πρόσωπα με τους συμβίους τους. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, ακόμα κι αν ο σύζυγος ή η σύζυγος ενός υπόχρεου δεν είναι οι ίδιοι υπόχρεοι με βάση την επαγγελματική τους ιδιότητα, είναι υποχρεωμένοι να υποβάλλουν «αυτόνομη και διακριτή» δήλωση «πόθεν έσχες». Η παράλειψη της υποχρέωσης αυτής, ακόμα και από άγνοια, επισύρει σοβαρές κυρώσεις και πρόστιμα.
Βήμα-βήμα…
Για την επιτυχή και χωρίς προβλήματα ολοκλήρωση της διαδικασίας, οι υπόχρεοι θα πρέπει να ακολουθήσουν τα παρακάτω βήματα και να έχουν υπόψη τους τις εξής οδηγίες:
- Είσοδος στην πλατφόρμα: Η πρόσβαση γίνεται μέσω της ιστοσελίδας www.pothen.gr με τους κωδικούς TaxisNet.
- Άντληση στοιχείων: Μόλις συνδεθείτε, θα πρέπει να επιλέξετε την αυτόματη άντληση των στοιχείων. Ωστόσο, θα πρέπει να ελέγξετε προσεκτικά αν έχουν αντληθεί τα στοιχεία από όλες τις τράπεζες με τις οποίες συνεργάζεστε.
- Επαλήθευση και συμπλήρωση: Ελέγξτε με σχολαστικότητα όλα τα προσυμπληρωμένα πεδία. Μην αρκεστείτε στην αυτόματη άντληση. Αν παρατηρήσετε ότι στοιχεία πχ από την Εθνική Τράπεζα ή την Alpha Bank (ή οποιοδήποτε άλλο ίδρυμα) λείπουν, θα πρέπει να τα εισάγετε «χειροκίνητα».
- «Προέλευση χρημάτων»: Κάθε σημαντική κίνηση και κάθε ποσό πρέπει να συνοδεύεται από την αιτιολόγηση της προέλευσής του. Για παράδειγμα, πολλοί καταθέτες προχώρησαν μαζικά σε «ανακατανομή» χρημάτων από τράπεζα σε τράπεζα, για να αποφύγουν αυτόματες χρεώσεις για καταθέσεις με χαμηλά υπόλοιπα ή σε αδράνεια. Είναι απαραίτητο να χαρακτηρίσετε σωστά τα χρήματα, δηλαδή να εξηγήσετε αν προέρχονται από μισθό, ενοίκια, πώληση περιουσιακού στοιχείου, δωρεά κ.λπ.
- Προσοχή στα οχήματα και τα ακίνητα: Ελέγξτε και αυτά τα στοιχεία, καθώς τυχόν διαφορές σε σχέση με την πραγματική σας περιουσιακή κατάσταση μπορεί να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα.
- Δήλωση του συζύγου: Τονίζεται για άλλη μια φορά ότι ο σύζυγος ή η σύζυγος υποβάλλει τη δική του/της δήλωση, ακόμα κι αν δεν ήταν άμεσα υπόχρεος/α ως πρόσωπο. Πρόκειται για μια ξεχωριστή υποχρέωση που δεν πρέπει να παραλειφθεί.
Οι άμεσα υπόχρεοι
Η υποβολή της δήλωσης Πόθεν Έσχες (Δήλωση Περιουσιακής Κατάστασης) αποτελεί νομική υποχρέωση για ένα ευρύ φάσμα προσώπων στην Ελλάδα, με βάση τον νόμο 5026/2023 και τις τροποποιήσεις του. Ο κύκλος των υπόχρεων έχει διευρυνθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια και περιλαμβάνει πλήθος κατηγοριών από τον δημόσιο, τον πολιτικό, τον δικαστικό, αλλά και τον ιδιωτικό τομέα.
Οι βασικές κατηγορίες υπόχρεων προσώπων αφορούν:
- Πολιτικά Πρόσωπα (Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Πρωθυπουργός, Υπουργοί, Βουλευτές, Ευρωβουλευτές, Γενικοί και Ειδικοί Γραμματείς Υπουργείων).
- Αιρετούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Περιφερειάρχες, Αντιπεριφερειάρχες, Δήμαρχους, Αντιδήμαρχους, Δημοτικούς και Περιφερειακούς Συμβούλους.
- Δικαστικό και Εισαγγελικό Κλάδο (Δικαστές και Εισαγγελείς όλων των βαθμίδων, μέλη του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, καθώς και το προσωπικό που υπηρετεί στις γραμματείες αυτών των οργάνων.
- Δημόσιοι Υπάλληλοι & Λοιπός Δημόσιος Τομέας (Γενικοί Διευθυντές, Προϊστάμενοι Διευθύνσεων, Προϊστάμενοι Οικονομικών Υπηρεσιών, καθώς και όσοι διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα ή έχουν αρμοδιότητες ελέγχου).
- Σώματα Ασφαλείας & Ένοπλες Δυνάμεις (Αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων, της Ελληνικής Αστυνομίας, του Λιμενικού Σώματος, της Πυροσβεστικής και λοιπών υπηρεσιών, που κατέχουν συγκεκριμένες θέσεις ευθύνης).
- Υπηρεσίες Ελέγχου: Μέλη της Επιτροπής Ανταγωνισμού, του Ελεγκτικού Συνεδρίου, της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, καθώς και όσων ασκούν ελεγκτικό έργο σε δημόσιους φορείς.
- Χρηματοπιστωτικός Τομέας (Διοικητές, Υποδιοικητές και μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων Τραπεζών, καθώς και υψηλόβαθμα στελέχη σε κεντρικά πιστωτικά ιδρύματα).
- Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (Ιδιοκτήτες και διαχειριστές ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, εκδότες και διευθυντές εφημερίδων και περιοδικών, καθώς και οι δημοσιογράφοι που καλύπτουν συγκεκριμένα θέματα (όπως δικαστικό, οικονομικό, πολιτικό ρεπορτάζ).
- Λοιποί φορείς Αθλητικοί παράγοντες (π.χ. πρόεδροι αθλητικών ομοσπονδιών), μέλη επιτροπών διαγωνισμών δημοσίων έργων, καθώς και οι σύζυγοι, οι εν διαστάσει σύζυγοι ή τα πρόσωπα με τα οποία οι παραπάνω υπόχρεοι έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης.