Στο «πάγωμα» του συντελεστή ΦΠΑ 24% στα νεόδμητα ακίνητα για ακόμη ένα χρόνο, μέχρι και το τέλος του 2026, προσανατολίζεται η κυβέρνηση, υπό την πίεση της φθίνουσας πορείας της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, καθώς και της γενικότερης αναταραχής που έχει επιφέρει στην αγορά ακινήτων ο νέος Γενικός Οικοδομικός Κανονισμός.
Οι επίσημες εξαγγελίες αναμένονται από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, στοχεύοντας στην ικανοποίηση ενός βασικού αιτήματος φορέων της αγοράς ακινήτων και στην ανάγκη στήριξης της αναπτυξιακής δυναμικής της εγχώριας οικονομίας -κυρίως όμως στη σταδιακή επίλυση του μείζονος προβλήματος της στεγαστικής κρίσης.
Το «πάγωμα» του ΦΠΑ -το οποίο πιθανότατα θα συνδυαστεί και με άλλα μέτρα για την κατοικία (ευνοϊκότερη φορολόγηση εισοδημάτων από ενοίκια κ.λπ.)- θα ισχύσει για όλα τα αδιάθετα ακίνητα του κατασκευαστή, από όλες τις άδειες οικοδομής που έχουν εκδοθεί (από το μακρινό 2006 και εντεύθεν) και αφορούν είτε ιδιόκτητα ακίνητά του είτε ακίνητα τα οποία ανεγείρει ο ίδιος με το σύστημα της αντιπαροχής, μέχρι την αίτηση αναστολής.
Με τη διατήρηση του σημερινού καθεστώτος και το 2026, οι συναλλαγές για νεόδμητα ακίνητα θα συνεχίσουν να φορολογούνται αποκλειστικά με τον φόρο μεταβίβασης 3%.
Έως την 31η Δεκεμβρίου 2026 έχει ανασταλεί και η επιβολή του Φόρου Υπεραξίας Ακινήτων, ο οποίος ανέρχεται σε 15% και επιβάλλεται στα κέρδη από την πώληση ακινήτου, υπολογιζόμενα ως η διαφορά μεταξύ τιμής πώλησης και τιμής κτήσης.
Στα σχέδια της κυβέρνησης είναι και το «πάγωμα» των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων και την επόμενη χρονιά. Οι όποιες αλλαγές θα περιοριστούν στην ένταξη και νέων περιοχών στο σύστημα, χωρίς άλλες αναπροσαρμογές.
Υπενθυμίζεται ότι η… ιστορία του ΦΠΑ στα νεόδμητα ακίνητα ξεκίνησε για πρώτη φορά την 1η Ιανουαρίου 2006, με εξαίρεση την πρώτη κατοικία. Μέχρι τότε, οι αγοραπωλησίες ακινήτων επιβαρύνονταν μόνο με φόρο μεταβίβασης.
Τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του μέτρου ο συντελεστής ΦΠΑ ήταν 19%, για να φτάσει στο 24% στα χρόνια των μνημονίων. Ο ΦΠΑ στις νέες οικοδομές παρέμεινε για 13 χρόνια προκαλώντας προβλήματα στην έτσι κι αλλιώς ευάλωτη αγορά, λόγω της οικονομικής κρίσης.
Το 2019 αποφασίστηκε η τριετής αναστολή του φόρου και συγκεκριμένα από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως και την 31η Δεκεμβρίου 2022, με στόχο να τονωθεί γενικότερα η «αλυσίδα» της οικοδομής. Έκτοτε ανακοινώνονται συνεχείς παρατάσεις, με την τελευταία να εκπνέει στο τέλος του 2025, και όπως όλα δείχνουν θα υπάρξει τουλάχιστον μια ακόμη.
Το όφελος
Σε κάθε περίπτωση, το όφελος για τον αγοραστή από το «πάγωμα» του ΦΠΑ είναι σημαντικό, καθώς για κάθε 100.000 αξίας ακινήτου εξοικονομεί 24.000 ευρώ.
Για παράδειγμα:
- Για ένα διαμέρισμα αξίας 250.000 ευρώ, ο ΦΠΑ θα έφτανε τις 60.000 ευρώ, ενώ ο φόρος μεταβίβασης διαμορφώνεται μόλις σε 7.500 ευρώ. Το όφελος φθάνει τις 52.500 ευρώ, μέγεθος που εν πολλοίς κρίνει και τη συνολική έκβαση της συναλλαγής.
- Για μια κατοικία αξίας 300.000 ευρώ, το κόστος αγοράς με ΦΠΑ 24% διαμορφώνεται στις 372.000 ευρώ. Με την αναστολή του ΦΠΑ η τιμή του ίδιου ακινήτου πέφτει στις 309.000 ευρώ, αφού επιβάλλεται μόνο φόρος μεταβίβασης 3%, και έτσι ο αγοραστής πληρώνει 63.000 ευρώ λιγότερα.