Ποντάροντας και στο «μπόνους» των συνολικά 10 εκατ. ευρώ που θα μοιραστούν οι δημόσιοι υπάλληλοι που εμπλέκονται στη «γραφειοκρατία» του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, η κυβέρνηση επιχειρεί την επιτάχυνση των διαδικασιών προώθησης των έργων του προγράμματος, «έτσι ώστε να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ», όπως τονίζει με κάθε ευκαιρία ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης.
Αν και η χώρα μας, με την υποβολή του 6ου αιτήματος εκταμίευσης πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ύψους 2,1 δισ. ευρώ, τον περασμένο μήνα (μετά την υλοποίηση 39 οροσήμων), βρίσκεται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (που είναι στο 33%), έχει να διανύσει ακόμα μακρύ δρόμο (κυρίως στο σκέλος των δανείων) για να επιτύχει την πλήρη αξιοποίηση των κονδυλίων ύψους περίπου 36 δισ. ευρώ (18,2 δισ. ευρώ επιδοτήσεις και 17,7 δισ. ευρώ δάνεια).
Το 6ο αίτημα για το σκέλος των δανείων ύψους 1,8 δισ. ευρώ… έμεινε πίσω. Θα υποβληθεί εντός του Σεπτεμβρίου, αν και ο αρχικός σχεδιασμός ήταν να υποβληθεί μαζί με το αίτημα των επιχορηγήσεων. Το μέτωπο των δανείων είναι έτσι κι αλλιώς «προβληματικό», καθώς είναι περιορισμένος ο αριθμός των επιχειρήσεων που μπορούν να δανειοδοτηθούν με τους απαιτητικούς όρους του προγράμματος.
Απ’ την άλλη μεριά, βέβαια, δεν… χάθηκε και ο κόσμος αν ένα μέρος των δανείων μείνει αδιάθετο, εφόσον, σε τελική ανάλυση, δεν θα επιβαρυνθεί περαιτέρω το δημόσιο χρέος της χώρας με κεφάλαια που με τα σημερινά επιτοκιακά δεδομένα του ευρώ δεν θεωρούνται και φθηνά (ελάχιστο επιτόκιο 1% για τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις).
Μέχρι σήμερα, η Ελλάδα έχει ολοκληρώσει 5 αιτήματα πληρωμής και το συνολικό ποσό εκταμιεύσεων από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας προς τη χώρα ανέρχεται σε 21,3 δισ. ευρώ, ποσό που ξεπερνά το 59% του συνολικού προϋπολογισμού του Εθνικού Σχεδίου «Ελλάδα 2.0».
Με την ολοκλήρωση του 6ου αιτήματος, οι συνολικές εκταμιεύσεις προς την Ελλάδα θα ανέρχονται πλέον σε 23,4 δισ. ευρώ, άρα σε ποσοστό 65% των συνολικών πόρων που της αναλογούν, ενώ οι εκταμιεύσεις ειδικά των επιχορηγήσεων θα φθάσουν σε 12,04 δισ. ευρώ, άρα σε ποσοστό 66% των διαθέσιμων πόρων.
Τον Αύγουστο του 2026 κλείνει οριστικά η «στρόφιγγα» των περίπου 750 δισ. ευρώ του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης (τα αιτήματα για παράταση, τουλάχιστον έως τώρα, έχουν απορριφθεί) και η κυβέρνηση έχει στη διάθεσή της μόλις 12 μήνες για να υλοποιήσει ακόμα περίπου 200 ορόσημα, προκειμένου να απορροφήσει το σύνολο των κονδυλίων των 36 δισ. ευρώ που της αναλογούν.
Ο βαθμός μάλιστα δυσκολίας ολοένα και ανεβαίνει καθώς πρόκειται κυρίως για επενδυτικά ορόσημα και στόχους που συνδέονται με υλοποίηση έργων και ποσοτικών στόχων.
Με δεδομένο ότι οι δύο κύριοι πυλώνες έργων του Εθνικού Προγράμματος Ελλάδα 2.0, τους οποίους χρηματοδοτεί το ΤΑΑ, είναι η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση, τα περισσότερα ορόσημα έχουν μπροστά τους τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Ψηφιακής Διακυβέρνησης (33 και 24 ορόσημα αντίστοιχα).
Αμέσως μετά, μεγάλο αριθμό οροσήμων στα επόμενα τρία αιτήματα πληρωμής που απομένουν (7ο, 8ο και 9ο) καλούνται να εκπληρώσουν και τα υπουργεία Οικονομικών (23), Υγείας (15), Υποδομών (15), Ανάπτυξης (14), Κοινωνικής Συνοχής (14) και Εργασίας (9).
Το μεγάλο στοίχημα παραμένει ο «μετασχηματισμός» των επιχορηγήσεων σε δαπάνες έργων. Μέχρι στιγμής έχουν γίνει πληρωμές 10,18 δισ. ευρώ (το 41% του συνόλου) επί προϋπολογισμού ενταγμένων έργων 25 δισ. ευρώ. Απομένει να απορροφηθούν 8 δισ. ευρώ από το ΤΑΑ, μέχρι τον Αύγουστο της επόμενης χρονιάς.
Η έγκριση ειδικών χωροταξικών πλαισίων, η πλήρης ολοκλήρωση της κτηματογράφησης, η πλήρης υλοποίηση του νέου δικαστικού χάρτη και η υλοποίηση της οργανωτικής μεταρρύθμισης του σιδηροδρομικού τομέα, είναι ορισμένες από τις εμβληματικές μεταρρυθμίσεις που είναι κρίσιμες για τη χώρα και πρέπει να ολοκληρωθούν.
«Βαρόμετρο» για τη συνολική επιτυχία του ελληνικού προγράμματος θα αποτελέσει και η υλοποίηση έργων όπως:
- Η ανακαίνιση 80 νοσοκομείων και 156 Κέντρων Υγείας.
- Παρεμβάσεις ασφάλειας σε 13 περιφερειακά αεροδρόμια.
- Κυκλοφορία 425 ηλεκτρικών λεωφορείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
- Παράδοση Ε-65 (Τρίκαλα-Εγνατία Οδός).
- Εργα αποκατάστασης «Daniel».
- Η παράδοση των τμημάτων «Δομοκός-Κραννώνας», «Παλαιοφάρσαλος-Καλαμπάκα», Γραμμή Πηλίου.
- Αποκατάσταση οδικού δικτύου σε 200 σημεία σε Λάρισα, Μαγνησία, Τρίκαλα, Καρδίτσα, Φθιώτιδα, Εύβοια.
- Ολοκλήρωση ψηφιακού μετασχηματισμού Δικαιοσύνης (αναβάθμιση του συστήματος τήρησης αρχείων των δικαστηρίων και των πληροφοριακών συστημάτων για τα πολιτικά και ποινικά δικαστήρια, το Ελεγκτικό Συνέδριο και το Εθνικό Ποινικό Μητρώο).
- Ολοκλήρωση του έργου επικοινωνίας για τις Ενοπλες Δυνάμεις με την κωδική ονομασία TH²ORAX.
- Προμήθεια και εγκατάσταση 39.194 διαδραστικών συστημάτων μάθησης.
- Ολοκλήρωση πρωτοβάθμιων προσεισμικών ελέγχων [ανάπτυξη επιγραμμικού συστήματος για την καταχώριση βασικών δεδομένων κτιρίων στο κεντρικό αποθετήριο υπολογιστικού νέφους προσεισμικού ΤΟΕ, πρωτοβάθμιος ταχύς οπτικός έλεγχος (ΤΟΕ) 21.970 κτιρίων].
- Ολοκλήρωση έργου εναέριων μέσων για τη διαχείριση κρίσεων (ενδ. παράδοση 2 ελικοπτέρων πολλαπλών χρήσεων μεσαίου μεγέθους για ιατρική χρήση, 2 πυροσβεστικών ελικοπτέρων μεσαίου μεγέθους, 1 ελικοπτέρου για τη μεταφορά της ομάδας διαχείρισης συμβάντων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, 8 αμφίβιων πυροσβεστικών αεροσκαφών τύπου Air Tractor για τα νησιωτικά συμπλέγματα, αναβάθμιση 2 ελικοπτέρων Super Puma, 3 αεροσκάφη επιτήρησης).
- Κάρτες αναπηρίας για 550.000 δικαιούχους.