«Λίφτινγκ» στην πράσινη φορολογία, στη βάση των νέων δεδομένων που διαμορφώνουν οι κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, επιχειρεί η κυβέρνηση, με στόχο τη δικαιότερη και αναλογικότερη φορολόγηση των πολιτών.
Το τρίπτυχο βιωσιμότητα, αποτελεσματικότητα και κοινωνική δικαιοσύνη θα αποτελέσει τον «οδηγό» για τις αλλαγές, ενώ η καθιέρωση κινήτρων για δράσεις με οικολογικό αποτύπωμα θα είναι τα χαρακτηριστικό των παρεμβάσεων.
Το νέο πλαίσιο θα αποτελέσει κρίσιμη παράμετρο και για τον προϋπολογισμό του κράτους. Ενδεικτικά να αναφερθεί ότι τα έσοδα από περιβαλλοντικούς φόρους το 2023 έφτασαν τα 9,257 δισ. ευρώ, σημειώνοντας πτώση 24,4% σε σχέση με το 2022. Οι επιχειρήσεις κατέβαλαν 6,184 δισ. ευρώ και τα νοικοκυριά 3,072 δισ. ευρώ. Οι ενεργειακοί φόροι αποτελούσαν τη συντριπτική πλειονότητα, αγγίζοντας τα 7,547 δισ. ευρώ.
Πριν από περίπου ενάμιση χρόνο, συγκροτήθηκε στο υπουργείο Οικονομικών ειδική ομάδα εργασίας με αποστολή την πλήρη καταγραφή των πράσινων φόρων και τελών, την ανάλυση των δεδομένων και τον σχεδιασμό μιας ολοκληρωμένης πράσινης φορολογικής μεταρρύθμισης.
Τα βασικά πεδία όπου επιβάλλονται πράσινοι φόροι είναι οκτώ:
- Τέλος ανακύκλωσης για τα προϊόντα, η συσκευασία των οποίων περιέχει πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC) ύψους 0,08 ευρώ προ ΦΠΑ ανά τεμάχιο προϊόντος.
- Περιβαλλοντικό τέλος ύψους 0,07 ευρώ προ ΦΠΑ ανά τεμάχιο πλαστικής σακούλας μεταφοράς.
- Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση που αντικατέστησε τον Φόρο Διαμονής και επιβάλλεται ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα, βαρύνει τον διαμένοντα, που έκανε χρήση του δωματίου ή του διαμερίσματος.
- Εισφορά προστασίας του περιβάλλοντος για τα πλαστικά προϊόντα που διατίθενται ως συσκευασία των τροφίμων και των ποτών, ύψους 0,04 ευρώ προ ΦΠΑ ανά τεμάχιο.
- Πράσινο τέλος ύψους 30 ευρώ ανά χιλιόλιτρο επί του πετρελαίου εσωτερικής καύσης (diesel). Το τέλος επιβάλλεται κατά τον τελωνισμό και τα έσοδα πάνε για τη χρηματοδότηση πράσινων έργων και δράσεων που συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών ρύπων, στο πλαίσιο των ενεργειακών και κλιματικών στόχων έως το έτος 2030, όπως αυτοί προσδιορίζονται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα
- Έκτακτο περιβαλλοντικό τέλος στα εισαγόμενα μεταχειρισμένα οχήματα παλαιού τύπου με βάση την κατηγοριοποίηση των εκπομπών καυσαερίων. Για την επιβολή του τέλους ταξινόμησης επιβατικών αυτοκινήτων (διαμόρφωση της φορολογητέας αξίας), λαμβάνεται υπόψη η λιανική τιμή πώλησης προ φόρων, βάσει τιμοκαταλόγων, με βάση τους συντελεστές της κλίμακας προοδευτικής φορολόγησης οι οποίοι διαφοροποιούνται περαιτέρω, ανάλογα με την εκπεμπόμενη μάζα διοξειδίου του άνθρακα (CO2), καθώς και με τις προδιαγραφές του ευρωπαϊκού προτύπου εκπομπών ρύπων (Euro) που πληρούν εκ κατασκευής τα αυτοκίνητα οχήματα με τελευταία ημερομηνία ταξινόμησης ως προς την πρώτη ταξινόμηση.
- Τέλος ταξινόμησης ανάλογα με την εκπεμπόμενη μάζα διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και με τις προδιαγραφές του ευρωπαϊκού προτύπου εκπομπών ρύπων (Euro) που πληρούν εκ κατασκευής τα οχήματα με τελευταία ημερομηνία ταξινόμησης ως προς την πρώτη ταξινόμηση.
- Τέλη κυκλοφορίας βάσει εκπομπών CO₂. Για οχήματα που ταξινομήθηκαν από 1/11/2010 έως 31/12/2020 υπολογίζονται αποκλειστικά με βάση τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Για οχήματα που ταξινομούνται από 1/1/2021 και εφεξής εφαρμόζεται νέα τροποποιημένη κλίμακα με αυστηρότερα κριτήρια εκπομπών.