Εβδομάδα «εξετάσεων» η τρέχουσα για την ελληνική οικονομία, καθώς την Τετάρτη 24 Σεπτεμβρίου το κυβερνητικό οικονομικό επιτελείο καλείται να παρουσιάσει στους εκπροσώπους των ευρωπαϊκών θεσμών την πορεία των βασικών μεγεθών του κρατικού προϋπολογισμού και τους βασικούς άξονες του νέου, στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής αξιολόγησης και του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.
Έσοδα και δαπάνες θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή του ελέγχου, με το οικονομικό επιτελείο να είναι σε πλεονεκτική θέση έναντι των δανειστών, έχοντας ανά χείρας τα στοιχεία του οκταμήνου, τα οποία δείχνουν πρωτογενές πλεόνασμα 8,7 δισ. ευρώ.
Την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2025, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 48,459 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 185 εκατ. ευρώ ή 0,4% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
Τα έσοδα από φόρους προ επιστροφών ανήλθαν σε 46,596 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,119 δισ. ευρώ ή 4,8% έναντι του στόχου.
Μειωμένες κατά 3,356 δισ. ευρώ και οι κρατικές δαπάνες. Ανήλθαν στα 46,299 δισ. ευρώ έναντι στόχου 49,655 δισ. ευρώ.
Οι έως τώρα επιδόσεις του τρέχοντος προϋπολογισμού προοιωνίζουν ρεκόρ πρωτογενούς πλεονάσματος, άνω των 10 δισ. ευρώ (σχεδόν διπλάσιο από τον αρχικό στόχο των 5,967 δισ. ευρώ (2,4% του ΑΕΠ)), εν μέσω, πάντως, αιτιάσεων από την πλευρά οικονομικών αναλυτών για νέα εποχή δημιουργικής λογιστικής.
Υπενθυμίζεται ότι στην ετήσια έκθεση προόδου που κατέθεσε η ελληνική πλευρά στην Κομισιόν, η εκτίμηση για το συγκεκριμένο μέγεθος αναθεωρήθηκε στο 3,2% του ΑΕΠ, ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις εαρινές προβλέψεις της το τοποθετεί ακόμη υψηλότερα, στο 3,8%.
Στο τραπέζι των συζητήσεων θα βρεθεί και η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας η οποία κατά το α' εξάμηνο του έτους κινήθηκε οριακά κάτω από το 2% (1,95%), ελαφρώς χαμηλότερα από την κυβερνητική πρόβλεψη για 2,3% στο σύνολο του έτους. Η επιβράδυνση αποδίδεται κυρίως στην απότομη μείωση της συμβολής των αποθεμάτων, που περιορίστηκε σε 632 εκατ. ευρώ το β' τρίμηνο από 1,7 δισ. στο α' τρίμηνο.
Η κατανάλωση υφιστάμενων αποθεμάτων αντί για νέες παραγγελίες θεωρείται καθοριστικός παράγοντας για το «φρένο» της ανάπτυξης. Την εικόνα επηρέασαν και οι διεθνείς εξελίξεις: οι αμερικανικοί δασμοί στις ευρωπαϊκές εισαγωγές, οι γεωπολιτικές εντάσεις στη Μέση Ανατολή και η αστάθεια στις τιμές ενέργειας ενίσχυσαν την αβεβαιότητα και καθυστέρησαν επενδυτικές πρωτοβουλίες.
Παρά τα «συννεφάκια» στον ορίζοντα, στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (ΥΠΕΘΟ) εκτιμούν ότι το στοίχημα της ανάπτυξης θα κερδηθεί, ποντάροντας όχι μόνο στα αυξημένα τουριστικά έσοδα αλλά και στην επικείμενη αναθεώρηση των στοιχείων από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
Για τον Ιούλιο, η Τράπεζα της Ελλάδος κατέγραψε αύξηση εσόδων κατά 591 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις έφθασαν τα 4,5 δισ. ευρώ έναντι 3,9 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2024. Συνολικά στο επτάμηνο 2025 τα έσοδα ήταν 12,18 δισ. ευρώ έναντι 10,83 δισ. ευρώ. Συνολικά στο 7μηνο τα επιπρόσθετα τουριστικά έσοδα φτάνουν το 1,35 δισ. ευρώ. Οι αφίξεις τουριστών αυξήθηκαν κατά 6,4% και οι εισπράξεις κατά 15%.
Το Ταμείο Ανάκαμψης
Στο μέτωπο των επενδύσεων, οι προβολείς των Ευρωπαίων αξιωματούχων θα στραφούν στα 194 ορόσημα που απομένουν έως τον Αύγουστο του 2026, οπότε ολοκληρώνεται το Ταμείο Ανάκαμψης. Στο τραπέζι των συναντήσεων δεν αποκλείεται να ανοίξει η συζήτηση για νέα αναθεώρηση του «Ελλάδα 2.0», με απεντάξεις έργων και ανακατανομές στόχων.
Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούλιο η Αθήνα υπέβαλε το 6ο αίτημα εκταμίευσης, ύψους 2,1 δισ. ευρώ, από το σκέλος των επιχορηγήσεων, μετά την εκπλήρωση 39 νέων οροσήμων. Με την έγκρισή του, οι συνολικές εκταμιεύσεις προς την Ελλάδα ανέρχονται σε 23,4 δισ. ευρώ, δηλαδή στο 65% των συνολικών πόρων που δικαιούται. Από αυτά, οι επιχορηγήσεις φτάνουν τα 12,04 δισ. ευρώ (66% του συνόλου).
Το επόμενο διάστημα θα κατατεθεί το αίτημα για το τμήμα των δανείων, ύψους 1,8 δισ. ευρώ, ενώ έως το τέλος του έτους θα ακολουθήσει το έβδομο αίτημα, που αφορά 1,7 δισ. ευρώ από επιχορηγήσεις και 1,8 δισ. ευρώ από δάνεια, υπό την προϋπόθεση ολοκλήρωσης 28 νέων οροσήμων.
Για το 2026 προγραμματίζονται δύο ακόμη αιτήματα, το όγδοο που προϋποθέτει την κάλυψη 30 οροσήμων (τον Φεβρουάριο) και το ένατο -και τελευταίο (τον Σεπτέμβριο)-, το οποίο είναι συνδεδεμένο με την εκπλήρωση 130 οροσήμων από επιχορηγήσεις και έξι από τα δάνεια.
Το προσχέδιο
Στην ατζέντα των συζητήσεων βρίσκεται και το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού, το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή τη Δευτέρα 6 Οκτωβρίου. Πρώτιστος στόχος η διατήρηση των πρωτογενών πλεονασμάτων, ενώ όσον αφορά στις παροχές θα ενσωματώνει μέτρα τουλάχιστον 1,7 δισ. ευρώ, με έμφαση στη στήριξη των οικογενειών με παιδιά και γενικότερα τα μεσαία εισοδήματα.