Νέες διαστάσεις, με σημαντικό δημοσιονομικό κόστος, λαμβάνει το θέμα των συντάξεων χηρείας. Την ίδια ώρα που η περικοπή των συντάξεων, μετά τη λήψη τριών ετών, σε όσους έχουν δικό τους εισόδημα από δουλειά ή άλλη σύνταξη και προέρχονται από το πρώην ΙΚΑ, έχει μπει στο ντουλάπι και κανείς δεν θέλει να το ανοίξει, με ερώτησή τους προς την υπουργό Εργασίας Νίκη Κεραμέως, οκτώ βουλευτές της ΝΔ θέτουν το θέμα της άνισης αντιμετώπισης των δικαιούχων συντάξεων χηρείας, πριν και μετά το 2016 (που ψηφίστηκε ο νόμος Κατρούγκαλου).
Το επικεντρώνουν στους αγρότες του ΟΓΑ και ζητούν να ισχύσει και για τους παλαιούς συνταξιούχους, η πρόβλεψη ώστε η σύνταξη, ακόμη και μετά την περικοπή του 70% σε 35%, να μην πέφτει κάτω από το ύψος της Εθνικής Σύνταξης (σήμερα είναι 436,40 ευρώ).
Όμως, ο δικηγόρος Δημήτρης Μπούρλος αποκαλύπτει ότι αφενός, το θέμα της ίσης μεταχείρισης αφορά όχι μόνο τους αγρότες αλλά όλους όσοι λαμβάνουν συντάξεις χηρείας. Και αφετέρου, ειδικά για όλους τους υπόλοιπους, ο νόμος Κατρούγκαλου στην πράξη ορίζει ότι και για τις συντάξεις χηρείας, μετά τον επανυπολογισμό, δεν πρέπει η σύνταξη να πέφτει κάτω από το κατώτατο όριο.
Η νομοθέτηση πρέπει να γίνει μόνο για τις συντάξεις του ΟΓΑ, οι οποίες δεν επανυπολογίστηκαν. Όλες οι υπόλοιπες θα έπρεπε ήδη να μην είναι κάτω από 436,40 ευρώ.
Στην ερώτησή τους, οι βουλευτές της ΝΔ σημειώνουν ότι με τη θέσπιση των διατάξεων του ν. 4387/2016, γνωστού και ως «Νόμου Κατρούγκαλου», επήλθαν σημαντικές αλλαγές στο καθεστώς χορήγησης συντάξεων λόγω θανάτου.
Σύμφωνα με το νέο ενιαίο πλαίσιο που εφαρμόζεται στις περιπτώσεις θανάτων που έχουν επέλθει από 13/5/2016 και εφεξής, ο επιζών σύζυγος δικαιούται το 70% της σύνταξης που ελάμβανε ή εδικαιούτο να λάβει ο θανών για μία τριετία, ενώ μετά το πέρας της τριετίας, εάν ο επιζών εργάζεται ή αυτοαπασχολείται ή λαμβάνει σύνταξη από οποιαδήποτε πηγή, η σύνταξη περιορίζεται στο ήμισυ, δηλαδή στο 35%.
Επιπλέον, με το άρθρο 1 του ν. 4499/2017 θεσπίστηκε κατώτατο όριο σύνταξης λόγω θανάτου. Ως κατώτατο ποσό ορίσθηκε το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης για 20 χρόνια ασφάλισης, δηλαδή το ποσό των 384,00 ευρώ, το οποίο από 1/1/2025 έχει αναπροσαρμοστεί στο ποσό των 436,40 ευρώ. Ωστόσο, οι χήρες και χήροι συνταξιούχων του πρώην ΟΓΑ, των οποίων ο θάνατος επήλθε πριν την 13/5/2016, εξαιρούνται από τις λίγες ευνοϊκές προβλέψεις που περιλαμβάνονται στο νόμο Κατρούγκαλου, καθόσον εφαρμόζονται οι καταστατικές διατάξεις του φορέα.
Συγκεκριμένα, οι εν λόγω συντάξεις του πρώην ΟΓΑ παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, αφού ο επιζών σύζυγος δικαιούται σύνταξη λόγω θανάτου η οποία ισούται με το μισό της κύριας σύνταξης του θανόντος.
Για παράδειγμα, έστω ότι ο/η θανών/ούσα λάμβανε ποσό σύνταξης 300 ευρώ και ότι το ποσό των 200 ευρώ αντιστοιχεί στη βασική σύνταξη και το ποσό των 100 ευρώ στην κύρια. Το ποσό σύνταξης που θα λάβει ο/η χήρος/α θα είναι 50 ευρώ, μόνο εφόσον δεν συνταξιοδοτείται από οποιαδήποτε πηγή, περιλαμβανομένου και του ΟΓΑ. Δεν υφίσταται δηλαδή κατώτατο όριο.
Οι οκτώ κυβερνητικοί βουλευτές επισημαίνουν ότι δημιουργούνται σοβαρές ανισότητες και αδικίες σε αυτούς τους συνταξιούχους, που οι περισσότεροι είναι ευάλωτοι και ζητούν τη νομοθέτηση από το υπουργείο Εργασίας, ώστε να αρθεί ο διαχωρισμός παλαιών και νέων συνταξιούχων χηρείας.
Την ερώτηση υπογράφουν οι βουλευτές της ΝΔ: Γιώργος Καρασμάνης (Πέλλα), Χαράλαμπος Αθανασίου (Λέσβος), Βασίλης Γιόγιακας (Θεσπρωτία), Αθανάσιος Καββαδάς (Λευκάδα), Γεώργιος Κοτρωνιάς (Φθιώτιδα), Θεόφιλος Λεονταρίδης (Σέρρες), Φίλιππος Φόρτωμας (Κυκλάδες) και Ευριπίδης Στυλιανίδης (Ροδόπη).
Το θέμα το οποίο θίγουν, δηλαδή η άνιση μεταχείριση συνταξιούχων χηρείας προ της 13-5-2016, σε σχέση με αυτούς μετά την ημερομηνία αυτή, αναμφίβολα πρωτίστως αφορά τους συνταξιούχους λόγω θανάτου ΟΓΑ, όμως, όπως εξηγεί ο δικηγόρος που ασχολείται με συνταξιοδοτικά θέματα, Δημήτρης Μπούρλος, δεν περιορίζεται μόνο σε αυτούς.
Αφορά και άλλες κατηγορίες συνταξιούχων λόγω θανάτου, που ως σύνταξη χηρείας λαμβάνουν ποσό σύνταξης χαμηλότερο αυτού που προβλέπεται για τους συνταξιούχους θανάτου μετά τις 13-5-2016, οι οποίοι λαμβάνουν κατ' ελάχιστον το κατώτατο όριο που προβλέπει το άρθρο 1 ν. 4999/2017 (Για το 2025 είναι 436 ευρώ, με 20 έτη ασφάλισης).
Σύμφωνα μάλιστα με τον έγκριτο νομικό, για τους λοιπούς πλην ΟΓΑ συνταξιούχους, δεν χρειάζεται καμία νέα νομοθετική ρύθμιση. «Κατά τη νομική μου άποψη, οι νομοθετικές ρυθμίσεις που υπάρχουν, αν εφαρμοσθούν ορθά, θα αποδώσουν τα αντίστοιχα ποσά και στους συνταξιούχους χηρείας θανάτου προ της 13-5-2016», δηλώνει χαρακτηριστικά.
Και υπενθυμίζει ότι οι συντάξεις αυτές επανυπολογίσθηκαν σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου, προκειμένου να αποκατασταθεί ισονομία και ίση μεταχείριση μεταξύ παλαιών και νέων συνταξιούχων. Ο επανυπολογισμός λοιπόν, σύμφωνα με τα άρθρα 33 και 12 του νόμου Κατρούγκαλου, έπρεπε να οδηγήσει σε πλήρη εξίσωση των δύο κατηγοριών.
Για τους συνταξιούχους θανάτου ΟΓΑ, ο νόμος δεν προέβλεπε επανυπολογισμό σύνταξης με βάση τις νέες διατάξεις. «Η εξίσωση επομένως παλαιών και νέων, απαραίτητη κατά την υιοθετηθείσα λογική του νέου συστήματος, μπορεί να επιτευχθεί μόνο με νομοθετική ρύθμιση», καταλήγει ο κ. Μπούρλος.