Αυξημένα φορολογικά οφέλη για τους εργαζόμενους γονείς με μεσαία εισοδήματα και τους νέους, αλλά και αδικίες για εργαζόμενους άνω των 25 ετών ή συνταξιούχους των οποίων τα ετήσια εισοδήματα από εργασία ή σύνταξη δεν υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ ετησίως, «βλέπει» στο φορολογικό νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ελλάδος (ΟΚΕ).
Στη γνωμοδότησή της επί των νέων φορολογικών ρυθμίσεων, η οποία «συνοδεύει» το κείμενο του νέου νομοσχεδίου, η Επιτροπή αξιολογώντας κυρίως τις προτεινόμενες διατάξεις που προβλέπουν μειώσεις στους συντελεστές φορολόγησης των εισοδημάτων από μισθούς, συντάξεις και επιχειρηματικές δραστηριότητες, κάνει λόγο για αυξημένα φορολογικά οφέλη στους εργαζόμενους γονείς με μεσαία εισοδήματα και τους νέους, τονίζει ωστόσο ότι δεν συμβάλλουν στην κάλυψη του συνόλου της επιβάρυνσης που επωμίστηκαν οι μισθωτοί με μεσαία εισοδήματα τα χρόνια των κρίσεων και του αυξημένου πληθωρισμού.
Τα περασμένα έτη -σημειώνει- παρόλο που τα ονομαστικά εισοδήματα αυξήθηκαν σημαντικά λόγω του εξωγενούς πληθωρισμού, δεν προβλέφθηκε μια αντίστοιχη φορολογική προσαρμογή, μέσω της τιμαριθμοποίησης και του μεγαλύτερου αριθμού των φορολογικών κλιμακίων.
Αντίθετα, παρέμεινε η μεγάλη προοδευτικότητα των φορολογικών συντελεστών εισοδήματος με αποτέλεσμα, παρά την αύξηση των ονομαστικών εισοδημάτων η αύξηση που επήλθε στα πραγματικά εισοδήματα να καταλήγει αναιμική.
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει η ΟΚΕ στις προτεινόμενες αλλαγές στη φορολογική κλίμακα, υπογραμμίζοντας ότι ενισχύει αναλογικά περισσότερο τα υψηλά εισοδήματα, συγκριτικά με τα εισοδήματα των ασθενέστερων οικονομικών κλιμακίων.
Ειδικότερα:
- Υπογραμμίζει ότι η ελάφρυνση που θα προκύψει από τα μέτρα του νομοσχεδίου για τους φορολογούμενους που αμείβονται με μισθούς ή συντάξεις στο ύψος του κατώτατου μισθού, είναι ελάχιστη, δεδομένου ότι δεν τροποποιείται η χαμηλή κλίμακα φορολόγησης για εισοδήματα έως 10.000 ευρώ το χρόνο και η λογική της εκτίναξης της φορολογικής επιβάρυνσης στο αμέσως επόμενο κλιμάκιο εισοδήματος των 10.000 έως 20.000 ευρώ παραμένει, έστω και αν ο συντελεστής φόρου στο κλιμάκιο αυτό μειώνεται κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες.
- Σημειώνει ότι καμία ελάφρυνση δεν προκύπτει για εργαζόμενους άνω των 25 ετών ή συνταξιούχους των οποίων τα ετήσια εισοδήματα από εργασία ή σύνταξη δεν υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ ετησίως. Ειδικά για τους εργαζόμενους άνω των 25 ετών, δεν ελαφρύνονται όλοι όσοι εργάζονται με μερική απασχόληση ή απασχολούνται για μικρό χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους. Λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη ότι μεγάλος αριθμός μητέρων με ανήλικα παιδιά επιλέγει να απασχολείται με μερική απασχόληση για μεγάλο χρονικό διάστημα κρίνεται ότι θα πρέπει να υιοθετηθούν μέτρα ελάφρυνσης και αυτής της κατηγορίας εργαζομένων.
- Υποστηρίζει ότι η αναμενόμενη και το 2026 αύξηση των κατώτατων ορίων αμοιβών απασχόλησης θα περιορίσει ακόμα περισσότερο το όφελος από την μείωση των φορολογικών συντελεστών, λόγω ανόδου πολλών εισοδημάτων πάνω από το όριο των 10.000 ευρώ, όπου ο συντελεστής φόρου παρά τη μείωσή του κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες, από το 22% στο 20%, θα εξακολουθεί να είναι σημαντικά αυξημένος σε σύγκριση με τον συντελεστή 9% που εξακολουθεί να ισχύει μέχρι τα 10.000 ευρώ.
- Τονίζει ότι η επιλογή της μη τιμαριθμοποίησης της φορολογικής κλίμακας κατόπιν της μακρόχρονης πληθωριστικής πίεσης, όπως και η διατήρηση των υψηλών συντελεστών έμμεσων φόρων, έχει μειώσει σημαντικά την πραγματική αξία των εισοδημάτων, με τις αρνητικές συνέπειες να είναι βαρύτερες για τις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες πληθυσμού. Συνεπώς, «παραμένει η ανάγκη παραπέρα βελτιώσεων στη φορολογική κλίμακα και ειδικά για τα κλιμάκια που αντιστοιχούν σε χαμηλά εισοδήματα».
Οι αυτοαπασχολούμενοι
Κατά την ΟΚΕ, ακόμα μικρότερη είναι η ελάφρυνση για τους ελεύθερους επαγγελματίες που φορολογούνται κατόπιν τεκμαρτού προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος.
Εξηγεί ότι αυτό συμβαίνει καθώς ο χρόνος πρώτης εφαρμογής των νέων χαμηλότερων συντελεστών φορολόγησης τοποθετείται στο δεύτερο εξάμηνο του 2027, κατόπιν της εφαρμογής του νέου αυξημένου κατώτατου μισθού και με τις προβλέψεις για την εξέλιξη του πληθωρισμού να προμηνύουν περαιτέρω συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών στα οποία ανήκουν.
Επιπρόσθετα, και συνεκτιμώντας όλες τις παραμέτρους προσδιορισμού του τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες καθώς και του χρόνου πρώτης εφαρμογής των νέων συντελεστών (φορολογική δήλωση 2027) κρίνεται ότι η μείωση των φορολογικών συντελεστών θα έχει περιορισμένο όφελος, ή απλώς θα σταθεροποιήσει προσωρινά την φορολογική τους επιβάρυνση για υποθετικά εισοδήματα.
ΦΠΑ και ΕΝΦΙΑ
Η Επιτροπή, αναφερόμενη στη διάταξη για τη μείωση των συντελεστών ΦΠΑ κατά 30% σε νησιά του Αιγαίου με πληθυσμό μέχρι 20.000 κατοίκους, επισημαίνει ότι «αναδύονται ερωτήματα για την διακριτή μεταχείριση των νησιών του Αιγαίου, ανάλογα με τον πληθυσμό και την γεωγραφική ενότητα στην οποία ανήκουν», ενώ σχολιάζοντας τη διάταξη για τη μείωση και εν συνεχεία την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ πρώτης κατοικίας σε μικρούς οικισμούς, αναφέρει ότι κι εκεί υπάρχουν ερωτήματα «για τα κριτήρια βάσει των οποίων προκρίνεται η ευνοϊκότερη φορολογική μεταχείριση οικισμών με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους έναντι άλλων μεγαλύτερων πληθυσμιακά οικισμών, ανεξαρτήτως μάλιστα από τα ειδικά οικονομικά χαρακτηριστικά που αυτοί οι οικισμοί μπορεί να έχουν».
Ακόμα:
- Χαρακτηρίζει θετική την οριζόντια μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης, αν και -όπως τονίζει- «δεν αίρει τον ανορθολογισμό φορολόγησης υποθετικών εισοδημάτων, ανορθολογισμός που επίσης ισχύει και για τον τεκμαρτό προσδιορισμό φορολογητέου εισοδήματος για ελεύθερους επαγγελματίες», ενώ:
- Σημειώνει ότι κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, οι προτεινόμενες ενδιάμεσες κλίμακες φορολόγησης για εισοδήματα από ενοίκια, καθώς οι ισχύουσες σήμερα κλίμακες φορολόγησης εκτινάσσονται υπερβολικά από ένα ύψος εισοδήματος και μετά.