Χρηματικές γονικές παροχές και δωρεές θα πρέπει να παρουσιάσουν στην Εφορία έως το τέλος του έτους οι φορολογούμενοι που απέκτησαν περιουσιακά στοιχεία με αγορές εντός του 2025, οι οποίες δεν καλύπτονται από τα εισοδήματα που δηλώνουν και κινδυνεύουν να φορολογηθούν με το σύστημα των τεκμηρίων.
Προκειμένου να δικαιολογηθεί η διαφορά που προκύπτει μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματος του φορολογούμενου, η Εφορία κάνει δεκτά χρηματικά ποσά από δωρεές και γονικές παροχές, υπό την προϋπόθεση όμως ότι οι δηλώσεις υποβάλλονται εντός του φορολογικού έτους που πραγματοποιήθηκε η δαπάνη για την απόκτηση του περιουσιακού στοιχείου ή η δαπάνη διαβίωσης.
Συνεπώς οι φορολογούμενοι που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να φορολογηθούν τεκμαρτά, θα πρέπει να σπεύσουν εγκαίρως στην πλατφόρμα myProperty για την υποβολή της σχετικής δήλωσης.
Η δήλωση ελέγχεται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) με βάση τα στοιχεία που αποστέλλουν οι τράπεζες. Σε περίπτωση που η τράπεζα δεν επιβεβαιώσει τη συναλλαγή και δεν προσκομιστούν τα απαραίτητα δικαιολογητικά, η Εφορία προχωρά στην επιβολή φόρου χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το αφορολόγητο ποσό των 800.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι επιβάλλεται φόρος από το πρώτο ευρώ της χρηματικής γονικής παροχής ή δωρεάς.
Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι το αφορολόγητο όριο έως 800.000 ευρώ αφορά μόνο στις μεταβιβάσεις μεταξύ προσώπων της Α' κατηγορίας. Δηλαδή συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης, τέκνων, εγγονών και γονέων. Δεν καλύπτονται αδέλφια, ανίψια, θείοι και λοιποί συγγενείς.
Καθοριστική είναι και η απόδειξη της πορείας των χρημάτων. Η νομοθεσία απαιτεί τραπεζική μεταφορά από λογαριασμό του δωρητή σε λογαριασμό του δωρεοδόχου. Παροχές σε μετρητά, ακόμη και αν ακολουθήσει κατάθεση στον λογαριασμό του παιδιού, φορολογούνται αυτοτελώς με 10% και χωρίς αφορολόγητο. Για να αποφευχθούν αμφισβητήσεις, ενδείκνυνται ηλεκτρονικά εμβάσματα με σαφή αιτιολογία («χρηματική γονική παροχή/δωρεά») και επιμελής φύλαξη των αποδεικτικών.
Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζονται οι διαδοχικές δωρεές που επιχειρούν να καταλήξουν σε πρόσωπο εκτός Α' κατηγορίας, όπως για παράδειγμα μεταβίβαση από τέκνο σε γονέα και αμέσως μετά, από γονέα σε αδελφό. Η φορολογική διοίκηση ελέγχει τη σκοπιμότητα, τον τελικό ωφελούμενο και το διάστημα μεταξύ των πράξεων. Αν προκύπτει καταστρατήγηση, επιβάλλεται φόρος 20% από το πρώτο ευρώ, χωρίς αφορολόγητο.
Όσον αφορά στο «πόθεν έσχες» του δωρητή, κατά το στάδιο της υποβολής της δήλωσης δεν ζητείται να αποδειχθεί. Όμως αυτό εξετάζεται σε μεταγενέστερο έλεγχο. Πρακτικά, ο γονέας οφείλει να βεβαιώσει ότι τα δηλωμένα εισοδήματα ή τα αποταμιευμένα κεφάλαιά του επαρκούν για να στηρίξουν το ποσό. Χρήσιμη είναι η τήρηση κινήσεων λογαριασμών και κάθε εγγράφου που τεκμηριώνει την προέλευση των χρημάτων.
Ζήτημα ανακύπτει και όταν τα χρήματα κατευθύνονται σε κοινό λογαριασμό του τέκνου με τρίτο. Η ΑΑΔΕ μπορεί να ελέγξει ποιος χρησιμοποίησε το ποσό. Αν αποδειχθεί ότι ωφελήθηκε ο συνδικαιούχος, η πράξη θεωρείται δωρεά προς εκείνον και επιβάλλεται ο αντίστοιχος φόρος. Πιο ασφαλής επιλογή είναι η πίστωση σε ατομικό λογαριασμό του δωρεοδόχου ή η πλήρης τεκμηρίωση της χρήσης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πλέον γίνονται δεκτές και δωρεές/γονικές παροχές για τις οποίες οι σχετικές δηλώσεις υποβάλλονται εκπρόθεσμα. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να αποδεικνύεται η είσπραξη των χρημάτων πριν την πραγματοποίηση της δαπάνης και τα χρήματα να έχουν φορολογηθεί ή να απαλλάσσονται από τη φορολογία κεφαλαίου.