Στη μετάβαση στο νέο μοντέλο ελέγχων οφείλονται οι σημερινές καθυστερήσεις των πληρωμών (βασική ενίσχυση, οικολογικά σχήματα, βιολογικά, νομοθετημένα προγράμματα), ανέφεραν κυβερνητικές πηγές στις Βρυξέλλες, όπου πραγματοποιήθηκε το Συμβούλιο Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση αναγνωρίζει τον βραχνά των καθυστερήσεων αλλά επισημαίνει τον αναγκαίο μετασχηματισμό στις διαδικασίες ελέγχου και διακυβέρνησης των αγροτικών ενισχύσεων, ώστε να καλυφθεί το κενό εμπιστοσύνης, να αποκλειστούν οι επιτήδειοι και να εξασφαλιστεί η ασφαλής, ορθή και συνεπής διάθεση των ευρωπαϊκών πόρων.
Παράλληλα, αξιολογούνται συνεχώς τα μέτρα για έλεγχο της ευλογιάς, με στόχο την οριστική εξάλειψή της χωρίς να απειληθεί η ζωική παραγωγή ούτε να τεθεί σε κίνδυνο η εξαγωγική ικανότητα της ελληνικής κτηνοτροφίας.
Δύο επιστολές της Κομισιόν ορίζουν επιτακτικούς ελέγχους
Η πρώτη επιστολή, της 27/3/2025 από την DG AGRI, εντοπίζει «πιθανές σοβαρές ελλείψεις» στα συστήματα διακυβέρνησης του ΟΣΔΕ (σύστημα διαχείρισης αγροτικών ενισχύσεων) για το 2024, με επαναλαμβανόμενες παραβιάσεις.
Η δεύτερη επιστολή, της 4/10/2025, επικαλείται άρθρο 42 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116 και προειδοποιεί για αναστολή ενδιάμεσων ή μηνιαίων πληρωμών, αν η χώρα δεν υποβάλει και δεν εφαρμόσει εγκαίρως συγκεκριμένο Action Plan (σχέδιο δράσης).
Στο πρώτο σχέδιο δράσης είχαν τεθεί ως διοικητικές απαιτήσεις η ψηφιοποίηση, η στελέχωση και οι αυξημένοι έλεγχοι.
Το δεύτερο σχέδιο επικεντρώνεται σε ειδικούς ελέγχους πληρωμών, όπως η ψηφιακή ακριβής αποτύπωση αγροτεμαχίων με δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης, η διασταύρωση τιμολογίων γάλακτος, ζωοτροφών κ.ά. για τον έλεγχο δηλωθέντων ζώων.
Επίσης, το νέο μοντέλο ελέγχων απαιτεί χιλιάδες ελέγχους επί του πεδίου (κλιμάκια 3 ελεγκτών από ΟΠΕΚΕΠΕ, ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, ΕΦΕΤ κ.ά.), με στόχο την αποφυγή αδικιών, τον περιορισμό των επιτήδειων και την προστασία των έντιμων παραγωγών.
Επιπτώσεις και χρονοδιάγραμμα
Η μετάβαση στο νέο μοντέλο ελέγχων εξηγεί τις σημερινές καθυστερήσεις των πληρωμών (βασική ενίσχυση, οικολογικά σχήματα, βιολογικά, νομοθετημένα προγράμματα).
Στο σύνολο των 500.000 δικαιούχων προβλέπονται δύσκολοι έλεγχοι με χιλιάδες δείγματα μέχρι το τέλος του χρόνου.
Επικείμενη έγκριση του Action Plan 2 από την Κομισιόν αναμένεται να επιταχύνει τις διαδικασίες. Ωστόσο, η πλήρης συμμόρφωση είναι προϋπόθεση για την ομαλή ροή των κοινοτικών πόρων.
Διαχείριση της ευλογιάς των ζώων
Η ίδια πηγή σημείωσε ότι η ευλογιά είναι ιογενής νόσος με υψηλή ανθεκτικότητα του ιού (πάνω από 6 μήνες) και μεταδοτικότητα.
Προσώρας έχουν ληφθεί τα ακόλουθα μέτρα:
- Υποχρεωτική σφαγή και καταστροφή ολόκληρων κοπαδιών σε κρούσματα (Κανονισμός 687/2021).
- Ενίσχυση ελέγχων βιοασφάλειας από Περιφέρειες, ΔΑΟΚ, αστυνομία.
- Συγκρότηση Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής (καθηγητές κτηνιατρικών σχολών ΕΚΠΑ – ΑΠΘ), που αξιολογεί συνεχώς την επιδημιολογική εικόνα.
- Διενέργεια επιτόπιων ελέγχων και πειθαρχική παρέμβαση σε παραβάτες (παράνομη διακίνηση ζώων, εμβολιασμοί χωρίς άδεια).
Ο εμβολιασμός με «ζωντανό εξασθενημένο ιό» συζητείται έντονα
Η Κομισιόν πρότεινε ιορδανικό εμβόλιο εγγεγραμμένο στην Ε.Ε., χωρίς όμως επίσημη ευρωπαϊκή άδεια διάθεσης.
Κράτη όπως Βουλγαρία, Ρουμανία πραγματοποίησαν μαζικό εμβολιασμό αλλά παραμένουν ενδημικά καθεστώτα.
Επιστημονικό επίδικο είναι η δυνατότητα διάκρισης φυσικής νόσησης από εμβολιασμό (μέθοδος DIVA) και ο κίνδυνος επαναπυροδότησης κρουσμάτων.
Στρατηγικές κατευθύνσεις για την Κοινή Αγροτική Πολιτική
Οι συζητήσεις για την διαμόρφωση της νέας κοινής αγροτικής πολιτικής είναι σε εξέλιξη.
Η Ευρώπη οφείλει να διασφαλίσει:
- Τη διατροφική επάρκεια και την κοινωνική συνοχή, ειδικά στις ακριτικές και ορεινές περιοχές.
- Την παραγωγή προϊόντων προστιθέμενης αξίας, ανταγωνιστικών στην παγκόσμια αγορά και φιλικών στο περιβάλλον.
Στο πλαίσιο των συζητήσεων αναμόρφωσης της ΚΑΠ ανακύπτουν προκλήσεις από μεγάλες εμπορικές συμφωνίες (Ινδία, Μερκοσούρ, ΗΠΑ), από τη λεγόμενη «εξωτερική σύγκλιση πληρωμών» μεταξύ παλαιών και νέων κρατών-μελών (διαφορές άνω των 25–30 €/στρ. σε σχέση με 50+ €/στρ.) αλλά και η ανάγκη προσαρμογής στο μεταβαλλόμενο κλίμα και ρευστό διεθνές περιβάλλον (πόλεμος στην Ουκρανία, μεταφορικά κόστη, τιμές πρώτων υλών).
Πηγή: ertnews.gr