Η Τεχνητή Νοημοσύνη αλλάζει το τοπίο στο ηλεκτρονικό εμπόριο, καθώς τέσσερις στους δέκα εκτιμούν ότι θα καταστήσει δυσκολότερη την αναγνώριση της διαδικτυακής απάτης, όπως προκύπτει από την πανελλαδική έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο της ΕΣΕΕ για λογαριασμό της Visa.
Η έρευνα διενεργήθηκε κατά την περίοδο 4 έως 10 Νοεμβρίου με την χρήση δομημένου ερωτηματολογίου σε δείγμα 700 χρηστών μέσων κοινωνικής δικτύωσης ηλικίας 17 ετών και άνω. Αντικείμενο της ήταν η εξέταση των αντιλήψεων των καταναλωτών ως προς την Τεχνητή Νοημοσύνη και το ηλεκτρονικό εμπόριο με έμφαση στις απάτες και την ασφάλεια συναλλαγών στο διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Από την άλλη, σύμφωνα με την έρευνα το 34% θεωρεί πως η Τεχνητή Νοημοσύνη θα δυσκολέψει την αναγνώριση σε κάποιες περιπτώσεις αλλά θα διευκολύνει την ανίχνευσή τους σε άλλες, ενώ ένα 10% δεν αναμένει καμία επίδραση.
Την ίδια ώρα, όπως σημείωσε η Βάλια Αρανίτου, Επιστημονική Διευθύντρια του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ, Καθηγήτρια ΕΚΠΑ, από τα πιο σημαντικά ευρήματα της έρευνας ήταν η διαφορετική συμπεριφορά που διαπιστώθηκε ως προς την χρήση, αλλά και στις αγορές σε όσους ανήκουν σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες, δηλαδή σε όσους είναι κάτω των 30 ετών και σε όσους είναι άνω των 30 ετών.
Για παράδειγμα, ένας από τους τομείς στους οποίους φαίνεται αυτή η διαφορά είναι η ικανότητα αναγνώρισης περιεχομένου που έχει δημιουργηθεί με Τεχνητή Νοημοσύνη.
«Παρατηρείται διαφοροποίηση της στάσης απέναντι στην Τεχνητή Νοημοσύνη ανάλογα με την ηλικία των συμμετεχόντων: οι νεότεροι εμπιστεύονται περισσότερο τη ικανότητά τους να αναγνωρίζουν περιεχόμενο που έχει παραχθεί με τη χρήση Τεχνητής Νοημοσύνης», δήλωσε αναφορικά με το θέμα ο Σταύρος Καφούνης, πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας.
Για την ακρίβεια το 53% των συμμετεχόντων στην έρευνα δήλωσε πως δεν είναι ιδιαίτερα ή καθόλου σίγουρο για την αναγνώρισή του. Στον αντίποδα όμως, το 45% αισθάνεται πολύ ή αρκετά σίγουρο, στην αναγνώριση εικόνων και βίντεο που έχουν δημιουργηθεί με Τεχνητή Νοημοσύνη, με το ποσοστό αυτό να είναι υψηλότερο σε όσους ανήκουν στις νεότερες ηλικιακές ομάδες.
Τι ξυπνάει την καχυποψία των καταναλωτών;
Στο πλαίσιο της έρευνας προέκυψε ότι πάνω από 6 στους 10 συμμετέχοντες (63%) είναι δύσπιστοι όταν μια προσφορά φαίνεται υπερβολικά καλή για να είναι αληθινή και 5 στους 10 όταν η ανάρτηση προέρχεται από άγνωστη πηγή ή brand. Συγχρόνως, το 46% είναι καχύποπτο όταν η ποιότητα του περιεχομένου είναι χαμηλή και όταν η μέθοδος πληρωμής μοιάζει ασυνήθιστη ή μη ασφαλής. Το 44% είναι επιφυλακτικό απέναντι σε έναν λανθασμένο ή ύποπτο σύνδεσμο URL.
Ακόμα, το 83% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι ελέγχει τη νομιμότητα ενός διαδικτυακού πωλητή πριν προχωρήσει σε αγορά, ενώ το 76% επισήμανε πως είναι απίθανο να κάνει κλικ σε διαφήμιση που δημιουργεί «αίσθηση κατεπείγοντος».
Ποια είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος απάτης
Παράλληλα, το phishing φαίνεται να είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος εξαπάτησης, καθώς 6 στους 10 συμμετέχοντες δήλωσαν ότι έχουν στοχοποιηθεί μέσω αυτής της μεθόδου. Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί ότι οι απάτες που αξιοποιούν Τεχνητή Νοημοσύνη ή τεχνικές deepfake αναγνωρίζονται πλέον από το 7% του δείγματος.
Επίσης, σχεδόν 6 στους 10 θεωρούν ότι οι διαδικτυακές απάτες στα κοινωνικά δίκτυα γίνονται ολοένα και πιο εξελιγμένες, ενώ το 37% πιστεύει ότι οι απατεώνες μιμούνται επιτυχώς αξιόπιστα brands ή πρόσωπα και το 27% ότι ο μεγάλος όγκος διαφημίσεων και χορηγούμενου περιεχομένου που φαίνεται νόμιμο δυσχεραίνει την αναγνώριση απάτης.
Ακόμα, απ΄όσους δέχτηκαν απόπειρα εξαπάτησης, σχεδόν 1 στους 4 δήλωσαν ότι δέχτηκαν μια τέτοια σχετική προσπάθεια τις τελευταίες 2 εβδομάδες. Μάλιστα, σε όσους ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα των 17-24 το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 52%.
Οι επιπτώσεις από τις απάτες
Ταυτόχρονα, οι επιπτώσεις για όσους έπεσαν θύματα διαδικτυακής απάτης είναι τόσο οικονομικές όσο και συναισθηματικές. Συγκεκριμένα, το 22% των θυμάτων δήλωσαν οικονομική απώλεια, ενώ από όσους υπέστησαν οικονομική ζημιά, το 63% έχασε ποσά έως 199 ευρώ.
Στις υπόλοιπες επιπτώσεις περιλαμβάνονται η συναισθηματική ταλαιπωρία (17%) και ο δισταγμός ή φόβος απέναντι στις διαδικτυακές συναλλαγές (16%).
Αναφορικά με την προθυμία των ερωτηθέντων να πραγματοποιήσουν διαδικτυακές αγορές μετά από μια απόπειρα εξαπάτησης, το 41% δηλώνει πως έγινε/ θα είναι πιο προσεκτικό στο μέλλον αλλά παραμένει ανοιχτό να εμπιστευτεί μικρότερες ή νέες επιχειρήσεις για να αγοράζει online, ενώ το 37% περιορίζει τις αγορές του μόνο σε μεγάλες, γνωστές επιχειρήσεις . Το τελευταίο ποσοστό είναι υψηλότερο σε όσους ανήκουν στις μεγαλύτερες ηλικίες, καθώς φτάνει το 50% στους άνω των 65 ετών.
Οι επενδύσεις της Visa για την αποτροπή της απάτης
«Για περισσότερα από 30 χρόνια, η Visa χρησιμοποιεί εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης για να διασφαλίζει τις πληρωμές και να παραμένει σταθερά μπροστά από τις εξελισσόμενες απειλές», δήλωσε από την πλευρά του ο Νίκος Πετράκης, Country Manager της Visa στην Ελλάδα, ενώ συμπλήρωσε πως για αυτόν τον λόγο μόνο τα τελευταία πέντε χρόνια η Visa έχει επενδύσει σε διεθνές επίπεδο 12 δισεκατομμύρια δολάρια σε τεχνολογία για την αποτροπή της απάτης και την ασφάλεια του δικτύου, αλλά και 500 εκατ. δολάρια σε υποδομές Τεχνητής Νοημοσύνης και δεδομένων για την αποτροπή της απάτης.