Τρία νέα ψηφιακά εργαλεία που θα αυξήσουν την αποτελεσματικότητα των ελέγχων για την απαγόρευση πώλησης αλκοολούχων ποτών και καπνικών προϊόντων σε ανήλικους παρουσιάστηκαν τη Δευτέρα, κατά τη διάρκεια σύσκεψης υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, στο Μέγαρο Μαξίμου.
Ειδικότερα, οι ψηφιακές εφαρμογές, οι οποίες υλοποιήθηκαν σε συνέχεια του νόμου 5216/2025 του υπουργείου Υγείας και θα τεθούν σε παραγωγική λειτουργία με την υπογραφή των σχετικών ΚΥΑ των υπουργείων Υγείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης είναι οι ακόλουθες:
- Ψηφιακό Μητρώο Ελέγχου Προϊόντων - «alto.gov.gr», όπου καλούνται να εγγραφούν έως τις 31 Ιανουαρίου του 2026 όλες οι επιχειρήσεις που πωλούν Προϊόντα Καπνού, Αλκοόλ και λοιπά Μη Καπνικά Προϊόντα, όπως για παράδειγμα προϊόντα άτμισης. Με την εγγραφή στο Ψηφιακό Μητρώο εκδίδεται έγγραφο που φέρει QR code. Με τον τρόπο αυτό, διευκολύνονται οι έλεγχοι νομιμότητας που διενεργούν οι αρμόδιες ελεγκτικές αρχές. Κατά τους επιτόπιους ελέγχους θα υπάρχει η δυνατότητα τόσο σκαναρίσματος του QR code του εγγράφου, όσο και επιβεβαίωσης εγγραφής στο Μητρώο. Φυσικά και νομικά πρόσωπα που δε θα εγγραφούν στο Μητρώο θα απαγορεύεται να πωλούν τα προαναφερόμενα προϊόντα. Σε περίπτωση πώλησης ή διάθεσης από μη εγγεγραμμένα πρόσωπα, ανακαλείται η χορηγηθείσα άδεια πώλησης ή ο σχετικός Κωδικός Αριθμός Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.). Στόχος του alto.gov.gr είναι ο αποτελεσματικός έλεγχος της αγοράς και η εξασφάλιση ότι η διάθεση των σχετικών προϊόντων πραγματοποιείται με πλήρη συμμόρφωση προς το θεσμικό πλαίσιο που απαγορεύει την πώλησή τους σε ανήλικους.
- Αναγγελία Ιδιωτικής Εκδήλωσης μέσω gov.gr – «events.gov.gr». Η πλατφόρμα λειτουργεί ως ένα ολοκληρωμένο ψηφιακό Μητρώο για την καταχώριση και παρακολούθηση εκδηλώσεων με συμμετοχή ανηλίκων με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας και τον έλεγχο των εκδηλώσεων αυτών. Ιδιοκτήτες νυχτερινών κέντρων, στα οποία σε κανονική λειτουργία η είσοδος ανηλίκων δεν επιτρέπεται, εισέρχονται στο events.gov.gr όπου και δηλώνουν την εκδήλωση με τη συμμετοχή ανηλίκων. Στη συνέχεια οι διοργανωτές, για παράδειγμα ένα φροντιστήριο, μια σχολή χορού, αποδέχονται μέσω της πλατφόρμας την εκδήλωση και παράγεται ένα ιδιωτικό συμφωνητικό το οποίο φέρει QR code και αποθηκεύεται στις «Θυρίδες Πολίτη» στο gov.gr και στο Gov.gr Wallet του επιχειρηματία και του διοργανωτή. Σε περίπτωση ελέγχου επιδεικνύουν το ιδιωτικό συμφωνητικό, ώστε να αποδειχθεί και μέσω του ελέγχου του QR code η νομιμότητα της εκδήλωσης.
- Ο Μηχανισμός Επαλήθευσης Ηλικίας μέσω του Gov.gr Wallet και του Kids Wallet τόσο για το φυσικό όσο και για το ψηφιακό περιβάλλον: Πρόκειται για την ένταξη της ευρωπαϊκής τεχνικής προσέγγισης για το «age verification» στο Gov.gr Wallet και στο Kids Wallet. Με τον τρόπο αυτό, εφαρμόζεται ένας σύγχρονος και ασφαλής μηχανισμός επαλήθευσης ηλικίας, με την απαραίτητη προστασία των προσωπικών δεδομένων. Πιο συγκεκριμένα: α) Όσον αφορά στα σημεία λιανικής πώλησης, οι πωλητές επιλέγουν στην εφαρμογή Gov.gr Wallet την ηλικιακή ομάδα για την επαλήθευση της ηλικίας (π.χ. πάνω από 15) και εμφανίζεται ένα QR code. Ο πιθανός αγοραστής σκανάρει το QR code είτε μέσω του Gov.gr Wallet, είτε του Kids Wallet και επιτρέπει την κοινοποίηση του πιστοποιητικού επιβεβαίωσης της ηλικίας. Στο Gov.gr Wallet του πωλητή εμφανίζεται πράσινη ή κόκκινη σήμανση ανάλογα με το εάν επιτρέπεται ή όχι η πώληση του προϊόντος βάσει της ηλικίας, β) Όσον αφορά στα διαδικτυακά καταστήματα, ο πολίτης σκανάρει από το Gov.gr Wallet και το Kids Wallet το QR code που εμφανίζεται στο περιβάλλον του διαδικτυακού καταστήματος. Με αυτόν τον τρόπο, τα διαδικτυακά καταστήματα λαμβάνουν μόνο την πληροφορία της ηλικίας (π.χ. πάνω από 18), ώστε να επιτρέψουν ή να αποτρέψουν την αγορά του προϊόντος (π.χ. προϊόν καπνού, αλκοόλ ή ταινία).
Μετά τη σύσκεψη ο πρωθυπουργός έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Τον Ιούλιο, η κυβέρνησή μας ψήφισε έναν πολύ σημαντικό νόμο με τον οποίο απαγορεύεται πια η διάθεση καπνικών προϊόντων και αλκοόλ στους ανήλικους. Έχει έρθει η ώρα να αξιοποιήσουμε όλα τα εργαλεία τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας, έτσι ώστε να δώσουμε στους ελεγκτικούς μηχανισμούς και στην Ελληνική Αστυνομία τη δυνατότητα να εφαρμοστεί αυτός ο νόμος.
Να σταθώ ιδιαίτερα στο ψηφιακό εργαλείο επιβεβαίωσης της πραγματικής ηλικίας του υποψήφιου αγοραστή τέτοιων προϊόντων. Η τεχνολογία πια μας δίνει τη δυνατότητα να μπορεί αυτή η επαλήθευση να γίνει πολύ εύκολα.
Να επισημάνω ότι στα ζητήματα της ψηφιακής επαλήθευσης της ηλικίας των Ελλήνων πολιτών, η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της Ευρώπης. Η τεχνολογία αυτή θα μας είναι εξαιρετικά χρήσιμη για όποιες αποφάσεις πάρουμε σχετικά με την πρόσβαση των ανηλίκων και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οπότε αναμένω και εγώ από τα συναρμόδια υπουργεία, αφού τα ευχαριστήσω και πάλι για την εξαιρετική συνεργασία, την πλήρη εφαρμογή των αποφάσεων που πήραμε σήμερα και βέβαια να σταθώ και στην ανάγκη της όσο το δυνατόν καλύτερης ενημέρωσης της κοινωνίας και των γονέων, οι οποίοι και αυτοί αναλαμβάνουν το μερίδιο που τους αναλογεί έτσι ώστε να μπορούμε όλοι μαζί να προστατεύσουμε τα παιδιά μας από τους κινδύνους του εθισμού στο κάπνισμα και στην κατανάλωση αλκοόλ».
Ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης δήλωσε: «Μετά την ψήφιση του νόμου μας το καλοκαίρι, όπου αυστηροποιήσαμε το πλαίσιο για την κυκλοφορία των καπνικών προϊόντων και του αλκοόλ και την απαγόρευση στους ανηλίκους, σε συνεργασία με τα δύο συναρμόδια υπουργεία, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, ολοκληρώνουμε τη μεταρρύθμιση με τις ειδικές ηλεκτρονικές πλατφόρμες που θα επιτρέψουν τον έλεγχο σε πραγματικό χρόνο, ώστε να εξασφαλίσουμε ότι οι ανήλικοι δεν θα έχουν πρόσβαση σε αυτά τα προϊόντα που απαγορεύεται να καταναλώνουν. Και ευχαριστώ πολύ τους αρμόδιους υπουργούς γι’ αυτό».
Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης ανέφερε: «Με τον νέο νόμο η Ελληνική Αστυνομία αναλαμβάνει και αυτή, μαζί με τις υπόλοιπες υπηρεσίες, ελέγχους σε όλα τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος για την παροχή αλκοόλ σε ανήλικους. Συνεπώς, τα παιδιά, οι γονείς, ο κάθε πολίτης μπορούν να απευθύνονται στην Αστυνομία, είτε μέσω της εφαρμογής SAFE.YOUth που μπορούν να κατεβάζουν στο κινητό τους είτε μέσα από τον πενταψήφιο αριθμό “10201”, να καταγγείλουν εκείνους τους επαγγελματίες, όσους προσφέρουν αλκοόλ σε ανήλικους».
Ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου τόνισε: «Η προστασία των παιδιών μας από την αγορά καπνικών προϊόντων και πώλησης αλκοόλ είναι ευθύνη όλων και είναι κάτι το οποίο περνάει και από ψηφιακές λύσεις, τις οποίες το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και Προστασίας του Πολίτη, πλέον έχει έτοιμες. Η καταγραφή όλων των σημείων πώλησης τέτοιων προϊόντων, η δημιουργία ενός μητρώου για ιδιωτικές εκδηλώσεις στις οποίες πηγαίνουν παιδιά, αλλά κυρίως η επαλήθευση ηλικίας της ψηφιακής ταυτότητας είναι τα τρία μέτρα τα οποία είναι έτοιμα και έρχονται πλέον προς όφελος των παιδιών μας πάρα πολύ άμεσα».
Στη σύσκεψη έλαβαν επίσης μέρος ο υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος, ο υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος και ο γενικός γραμματέας του Πρωθυπουργού Στέλιος Κουτνατζής.