Με «κουμπαρά» 800 εκατ. ευρώ ξεκινάει η κυβέρνηση τον σχεδιασμό για το νέο «πακέτο» μέτρων στήριξης των ευάλωτων οικονομικά νοικοκυριών, που πρόκειται να ανακοινώσει η κυβέρνηση το 2026, όπως προκύπτει από τον νέο προϋπολογισμό, ο οποίος κατατέθηκε σήμερα στη Βουλή από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη και τον υφυπουργό Θάνο Πετραλιά.
Όπως προκύπτει από τα βασικά μεγέθη του νέου προϋπολογισμού, οι αναπτυξιακές και δημοσιονομικές επιδόσεις του τρέχοντος έτους αφήνουν την πρώτη «μαγιά» για νέες παροχές από το 2027, μετά τις παρεμβάσεις (με κορυφαία τη φορολογική μεταρρύθμιση) ύψους 1,76 δισ. ευρώ που ήδη άρχισαν να υλοποιούνται με τις αυξήσεις στους μισθούς των ενστόλων, αναδρομικά από την 1η Οκτωβρίου 2025.
Ωστόσο το συνολικό πακέτο των δημοσιονομικών παρεμβάσεων του 2026 ανέρχεται σε 2,4 δισ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένων των μέτρων που ανακοινώθηκαν τον περασμένο Απρίλιο, με κυριότερα την επιδότηση ενοικίου -η οποία θα δοθεί έως το τέλος Νοεμβρίου- και το επίδομα των 250 ευρώ στους χαμηλοσυνταξιούχους).
Πιο συγκεκριμένα, τα μέτρα που επιβαρύνουν δημοσιονομικά και το 2026 είναι: η επιστροφή ενός ενοικίου (230 εκατ. ευρώ), η ενίσχυση των 250 ευρώ κάθε Νοέμβριο (360 εκατ. ευρώ), η αύξηση του εθνικού ΠΔΕ (500 εκατ. ευρώ) και η αύξηση του ορίου φαρμακευτικής δαπάνης (100 εκατ. ευρώ), μαζί με ειδικά μέτρα για υγεία, φαρμακευτική κάλυψη χαμηλοσυνταξιούχων, ενισχύσεις σε ένστολους και ρυθμίσεις για αναβαθμίσεις κτηρίων.
Για το 2027 το δημοσιονομικό κόστος για τον προϋπολογισμό από όλα τα μέτρα που ήδη έχουν ανακοινωθεί, θα ανέλθει σε 5,94 δισ. ευρώ.
Όπως εξήγησαν οι κ.κ. Πιερρακάκης και Πετραλιάς, το πακέτο χωρίζεται σε τρεις «ταχύτητες»: τα νέα μέτρα της ΔΕΘ για το 2026, οι παρεμβάσεις που θεσμοθετήθηκαν κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2025 και παραμένουν ενεργές, και εκείνες που έχουν ήδη ενσωματωθεί από φέτος και συνεχίζουν να παράγουν δημοσιονομικό αποτέλεσμα και τη νέα χρονιά.
Τι περιλαμβάνει ο νέος προϋπολογισμός
Αναλυτικά, για το 2026, ο προϋπολογισμός περιλαμβάνει:
- Τη μεγάλη αναμόρφωση της κλίμακας φόρου εισοδήματος, με έμφαση σε οικογένειες με παιδιά, νέους και μεσαία τάξη, με δημοσιονομικό αντίκτυπο 1.218 εκατ. ευρώ.
- Τη σταδιακή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκους, με 38 εκατ. ευρώ για το 2026.
- Την αναμόρφωση των τεκμηρίων διαβίωσης, που αποδίδει 40 εκατ. ευρώ.
- Τον μη συμψηφισμό του 50% της αύξησης των συντάξεων με την προσωπική διαφορά, μέτρο ύψους 75 εκατ. ευρώ.
- Τη μείωση ΦΠΑ κατά 30% σε νησιά Β. Αιγαίου, Σαμοθράκη και μικρά νησιά Δωδεκανήσου, με κόστος 25 εκατ. ευρώ.
- Τη μείωση κατά 50% του ελάχιστου εισοδήματος των ελεύθερων επαγγελματιών στους μικρούς οικισμούς, με 10 εκατ. ευρώ.
- Τα νέα μισθολογικά των Ενόπλων Δυνάμεων, με δημοσιονομικό αποτέλεσμα 162 εκατ. ευρώ.
- Την εξοικονόμηση από τη νέα δομή των Ενόπλων Δυνάμεων, που αποδίδει 77 εκατ. ευρώ.
- Την αύξηση της αποζημίωσης των οπλιτών, με κόστος 25 εκατ. ευρώ.
- Την αναμόρφωση μισθολογίων στα Σώματα Ασφαλείας, με 127 εκατ. ευρώ.
- Τη μισθολογική αναμόρφωση του ΥΠΕΞ, ύψους 30 εκατ. ευρώ.
- Το επίδομα ιδιαιτέρων καθηκόντων στα σωφρονιστικά καταστήματα, 6 εκατ. ευρώ.
- Την αναγνώριση integrated master για Πολυτεχνεία και πενταετείς σχολές, με 7 εκατ. ευρώ.
- Το αφορολόγητο επίδομα βιβλιοθήκης για μέλη ΔΕΠ και ερευνητές, 6 εκατ. ευρώ.
- Το Ταμείο Καινοτομίας Φαρμάκων, 50 εκατ. ευρώ.
- Την κατάργηση του τέλους συνδρομητικής τηλεόρασης, με 22 εκατ. ευρώ.
Τα μεγέθη
Παρά την αβεβαιότητα στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, η ελληνική οικονομία προβλέπεται να συνεχίσει για έκτη χρονιά να καταγράφει σημαντικά υψηλότερο ρυθμό πραγματικής ανάπτυξης σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να ανέλθει σε 2,2% το 2025 και 2,4% το 2026, έναντι 1,3% και 1,2% για την Ευρωζώνη αντίστοιχα. Το ονομαστικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί από τα 248,7 δισ. ευρώ το 2025 σε 260 δισ. ευρώ το 2026.
Παράλληλα, ο εγχώριος πληθωρισμός αναμένεται να αποκλιμακωθεί από 2,6% το 2025 σε 2,2% το 2026.
Σημαντικό ρόλο στην επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης διαδραματίζουν τόσο η φορολογική μεταρρύθμιση όσο και οι λοιπές παρεμβάσεις που ανακοινώθηκαν στη Διεθνή Έκθεση της Θεσσαλονίκης. Μέσω της διαρθρωτικής αναμόρφωσης της φορολογίας εισοδήματος με έμφαση στους νέους, στις οικογένειες με παιδιά και στη μεσαία τάξη, ενισχύεται άμεσα το εισόδημα των πολιτών. Παράλληλα, η μείωση των φορολογικών συντελεστών συνεπάγεται μεγαλύτερη ωφέλεια για τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους, τους αγρότες και τους ελεύθερους επαγγελματίες, με κάθε μελλοντική αύξηση των αποδοχών τους.
Στο πλαίσιο της δημογραφικής φορολογικής μεταρρύθμισης εισάγονται επιπλέον μέτρα με τοπικά χαρακτηριστικά και παρεμβάσεις που σχετίζονται με το στεγαστικό πρόβλημα, όπως η σταδιακή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους, η μείωση του ΦΠΑ στα ακριτικά νησιά με πληθυσμό έως 20.000 κατοίκους, η μείωση της φορολογίας ενοικίων σε συνδυασμό με την επιστροφή ενός ενοικίου ετησίως καθώς και η μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης για τις κατοικίες και άλλα περιουσιακά στοιχεία με απαλλαγή των εξαρτώμενων τέκνων από την ελάχιστη δαπάνη διαβίωσης.
Επιπροσθέτως, ενισχύεται το εισόδημα των συνταξιούχων μέσω της σταδιακής κατάργησης του συμψηφισμού των αυξήσεων των συντάξεων με την προσωπική διαφορά, με την περαιτέρω αύξηση (περίπου 2,3%) των συντάξεων βάσει ΑΕΠ και πληθωρισμού καθώς και με την ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων, των ανασφάλιστων υπερηλίκων και των ατόμων με αναπηρία κάθε Νοέμβριο.
Ο ρυθμός μεταβολής των επενδύσεων αναμένεται να αυξηθεί από 4,5% το 2024 σε 5,7% το 2025 και σε 10,2% το 2026, καθ’ όσον σε συνδυασμό με τη δυναμική που επιδεικνύουν οι ιδιωτικές επενδύσεις, αναμένεται να υλοποιηθεί ένα σημαντικά διευρυμένο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων το 2026, με πόρους ύψους 16,7 δισ. ευρώ έναντι 14,6 δισ. ευρώ το 2025. Η αύξηση των επενδύσεων είναι σημαντικά υψηλότερη αυτής του μέσου όρου της Ευρωζώνης που εκτιμάται σε 2,2% για το 2025 και 2,5% για το 2026, μειώνοντας περαιτέρω το παραγωγικό κενό. Σε αυτά τα πλαίσια ο λόγος επενδύσεων προς ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί από το 16,4% το 2025 σε 17,7% το 2026.
Το ποσοστό ανεργίας, έχοντας υποχωρήσει σε μονοψήφιο αριθμό ήδη από το 2025, προβλέπεται να βελτιωθεί περαιτέρω το 2026 κατά μισή ποσοστιαία μονάδα του εργατικού δυναμικού, διαμορφούμενο σε 8,6% βάσει της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού, το οποίο αντιστοιχεί στο χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα μετά το 2008.
Το πρωτογενές αποτέλεσμα του κρατικού προϋπολογισμού αναμένεται να διαμορφωθεί σε 3,7% του ΑΕΠ για το 2025 και σε 2,8% το 2026, ενώ το συνολικό αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε 0,6% το 2025 και σε -0,2% το 2026. Σε αυτό το πλαίσιο, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ αναμένεται να παρουσιάσει για έκτο συνεχόμενο έτος τη μεγαλύτερη αποκλιμάκωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να διαμορφωθεί σε επίπεδα κάτω του 140%, με την πρόβλεψη να διαμορφώνεται σε 138,2%, που είναι το χαμηλότερο επίπεδο από το 2010.
Όπως ανέφερε μάλιστα ο ΥΠΟΙΚ, το 2029 το χρέος της χώρας θα υποχωρήσει κάτω από το 120% του ΑΕΠ (στο 119%).
Eurogroup
Εν τω μεταξύ «εξαιρετικά τιμητική για τη χώρα» χαρακτήρισε ο κ. Πιερρακάκης τη συζήτηση περί διαδοχής, του Πασκάλ Ντόναχιου στην προεδρία του Eurogroup.
Σημείωσε πάντως ότι κάθε συζήτηση για υποψηφιότητες πρέπει να γίνει στον κατάλληλο χρόνο και με τον θεσμικό τρόπο που προβλέπουν οι ευρωπαϊκοί κανόνες.
«Είναι εξαιρετικά τιμητικό για την Ελλάδα, αν το σκεφτεί κανείς, δέκα χρόνια μετά ενός ρίσκου που παραλίγο να φύγουμε από το ευρώ, το πώς αναδύεται το όνομα της Ελλάδας ως μιας υποψήφιας χώρας για την προεδρία ενός τόσο σημαντικού ευρωπαϊκού θεσμού όπως το Eurogroup», ανέφερε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας όμως ότι η διαδικασία απαιτεί πολιτικές συναινέσεις εντός των ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και κυρίως εντός του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
Ο υπουργός κατέστησε σαφές ότι όταν ξεκινήσουν οι επίσημες διεργασίες στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών οργάνων και των πολιτικών οικογενειών, τότε θα υπάρξουν και συγκεκριμένες τοποθετήσεις.
Όπως δήλωσε ο κ. Πιερρακάκης, «οποιαδήποτε άλλη συζήτηση είναι εξαιρετικά πρόωρη. Θα υπάρξουν διαδικασίες, θα υπάρξουν αρχαιρεσίες, θα γίνουν σχετικές διαβουλεύσεις στο Eurogroup σε επίπεδο υπουργών Οικονομικών, θα γίνουν de facto διαβουλεύσεις σε επίπεδο ηγετών κρατών και κυβερνήσεων, και εμείς θα έχουμε και μια συζήτηση εντός του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Όταν φτάσει εκείνη η ώρα, θα είμαστε σε θέση να πούμε περισσότερα».
Ως τότε, κατέληξε, η προσοχή του οικονομικού επιτελείου παραμένει προσηλωμένη στην εφαρμογή του προϋπολογισμού, τη μεταρρυθμιστική ατζέντα και τη συνολική σταθερότητα της ελληνικής οικονομίας.
*Δείτε τη συνέντευξη με την εξειδίκευση των μέτρων δεξιά στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.