Σημαντική βελτίωση παρουσιάζει η ελληνική αγορά εργασίας, με την ανεργία να μειώνεται σταθερά και την απασχόληση να αυξάνεται, αν και η ποιότητα των νέων θέσεων εργασίας και οι χαμηλοί μισθοί εξακολουθούν να προβληματίζουν.
Πρόσφατες μελέτες και τριμηνιαίες εκθέσεις της Τράπεζας της Ελλάδος και του ΙΟΒΕ αλλά και τα στοιχεία από τις Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις (ΑΠΔ) που υποβάλλουν οι εργοδότες και επεξεργάζονται ΕΦΚΑ και το πληροφοριακό σύστημα Εργάνη, καταγράφουν σαφείς μετατοπίσεις στην απασχόληση: η μείωση οφείλεται κυρίως στην έντονη ζήτηση εργασίας σε συγκεκριμένους κλάδους, στην αύξηση μισθών στις χαμηλότερες κλίμακες και σε θετικό ισοζύγιο προσλήψεων–αποχωρήσεων στον ιδιωτικό τομέα.
Τα ευρήματα δείχνουν, επίσης, ότι η μεταβολή έχει γεωγραφικές και εποχικές όψεις που δεν επιτρέπουν εφησυχασμό. Άλλωστε, τα αποτελέσματα της σύγκρισης με την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι ακόμη εξαιρετικά ανησυχητικά.
«Ευτυχώς που υπάρχει και η Βουλγαρία» επισημαίνουν οικονομικοί αναλυτές, για να δείξουν ότι έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε, και μάλιστα με ταχύτερο βηματισμό, αφού «ενώ οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι τρέχουν, εμείς απλώς περπατάμε ευθεία…».
Αν και τα επίσημα στοιχεία που δημοσιοποιεί κάθε χρόνο το υπουργείο Εργασίας, σε έναν ετήσιο τόμο – καταγραφή της εγχώριας αγοράς εργασίας δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιηθεί, και κάθε άλλη ανάλυση, ενέχει τον κίνδυνο να επηρεαστεί από την έντονη εποχικότητα που χαρακτηρίζει την ελληνική αγορά εργασίας, τα στοιχεία για το 2024 και το 2025 δείχνουν ότι η απασχόληση συνεχίζει να αυξάνεται με γρήγορο ρυθμό.
Τόσο η ποσοτική, όσο και η ποιοτική διάσταση της μισθωτής εργασίας βελτιώνονται, ενώ παράλληλα καταγράφονται σημαντικές διαφοροποιήσεις στη σύνθεση των επαγγελμάτων, των ηλικιακών ομάδων αλλά και των κλάδων που δημιουργούν νέες θέσεις, και αυτό παρά τις πιέσεις που δέχεται η ελληνική αγορά εργασίας λόγω της δημογραφικής συρρίκνωσης και της έλλειψης εργατικού δυναμικού.
Το ποσοστό ανεργίας σταθεροποιείται πέριξ του 8,6% (ΕΛΣΤΑΤ – Οκτώβριος 2025), ελαφρά μειωμένη από το εποχικά διορθωμένο 8,7% του Σεπτεμβρίου (είχε εκτιμηθεί στο 8,2% αρχικά), ίση με το επίσης διορθωμένο 8,6% του Αυγούστου και σημαντικά χαμηλότερα από το 9,7% που είχε εκτιμηθεί από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) πριν από ένα έτος.
Βάσει των στατιστικών στοιχείων, η ανεργία επέστρεψε στα αντίστοιχα ποσοστά που ήταν σχεδόν πριν από 17 χρόνια, όμως, με σχεδόν 235.000 απασχολούμενους λιγότερους.
Αξιοσημείωτη πάντως θεωρείται η συνεχόμενα πτωτική πορεία που καταγράφει το ποσοστό ανεργίας στη χώρα μας, με μικρές αυξομειώσεις, ενώ σημαντικό κρίνεται και το γεγονός ότι από τον Οκτώβριο του προηγούμενου έτους που υπολογίστηκε στο 9,7%, συνέχισε να υποχωρεί, κλείνοντας τον Δεκέμβριο του 2024 στο 9,3%.
Το 2025 ξεκίνησε με αύξηση στο 9,7% (Ιανουάριος) και υποχώρησε στο 8,6% τον Μάιο. Αυξήθηκε αναπάντεχα στο 9,2% τον Ιούνιο για να υποχωρήσει εκ νέου στο 8,9% τον Ιούλιο. Στη συνέχεια ακολούθησαν τρεις μήνες μικρών διακυμάνσεων με 8,6% τον Αύγουστο, 8,7% τον Σεπτέμβριο και πάλι 8,6% τον Οκτώβριο.
Οι άνεργοι τον Οκτώβριο υπολογίστηκαν σε 411.369 άτομα, μειωμένοι κατά 10,9% ή 50.326 άτομα σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2024, αλλά και περισσότεροι κατά 1.000, συγκριτικά με το φετινό Σεπτέμβριο.
Οι απασχολούμενοι, ανήλθαν τον Οκτώβριο στα 4.347.352 άτομα. Ο αριθμός τους είναι αυξημένος κατά 44.904, σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2024 (+1%), αλλά και κατά 20.586 (+0,5%), συγκριτικά με τον αμέσως προηγούμενο μήνα Σεπτέμβριο.
Όσο για τα «άτομα εκτός εργατικού δυναμικού», δηλαδή όσοι είναι κάτω των 75 ετών και δεν περιλαμβάνονται στο εργατικό δυναμικό, υπολογίστηκαν σε 2.982.942. Είναι δηλαδή μειωμένα κατά 0,8% (22.830 άτομα) σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2024 αλλά και κατά 24.180 άτομα, συγκριτικά με τον Σεπτέμβριο του 2025 (επίσης -0,8%).
Η ανεργία παραμένει για έναν ακόμη μήνα, γένους θηλυκού, καθώς το ποσοστό στις γυναίκες παρέμεινε διψήφιο στο 11%, έναντι ποσοστού 6,7%, που καταγράφηκε το ίδιο διάστημα, για τους άνδρες.
Στους νέους 15 – 24 ετών, το ποσοστό υπολογίστηκε στο 18,8% δηλαδή υπερδιπλάσια από το συνολικό μέσο όρο.
Πόσοι εργάζονται
Σύμφωνα με το ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, τον Σεπτέμβριο του 2025 εργάζονταν στη χώρα μας, 2.843.098 μισθωτοί, αριθμός αυξημένος κατά 2,8% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2024 (περίπου +77.000 θέσεις) και κατά 21% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2019 (+502.245 θέσεις).
Η αύξηση αυτή, σε μια περίοδο που η διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού μειώνεται, δείχνει ότι η σημαντική μείωση της ανεργίας οφείλεται πλέον τόσο στην αύξηση της απασχόλησης, όσο και στη μείωση των ανέργων (–440.000 από το 2019 και –53.000 σε ετήσια βάση) αλλά και στη μείωση του πληθυσμού εκτός εργατικού δυναμικού (–160.000 από το 2019 και –20.000 σε ετήσια βάση).
Επίσης, ενίσχυση εμφανίζει και η πλήρης απασχόληση, που τον Σεπτέμβριο ήταν στο 76% έναντι 74% τον ίδιο μήνα του 2024 και κάτω από 68% το 2019.
Βέβαια, οι θέσεις που δημιουργήθηκαν τον τελευταίο χρόνο αφορούν κυρίως ανειδίκευτους εργάτες και χειρώνακτες, μικροεπαγγελματίες, υπαλλήλους γραφείου και χειριστές σταθερών βιομηχανικών εγκαταστάσεων.
Η πλειονότητα των νέων θέσεων είναι δηλαδή χαμηλής εξειδίκευσης, ενώ οι απόφοιτοι δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της ζήτησης, γεγονός που δείχνει ότι το επίπεδο δεξιοτήτων της αγοράς δεν μεταβάλλεται με τους ρυθμούς που απαιτούνται για αλλαγή παραγωγικού μοντέλου.
Ο πρωτογενής τομέας θεωρείται ο μεγάλος χαμένος καθώς συνεχίζει να χάνει εργατικά χέρια, με τα στοιχεία να δείχνουν ότι από Σεπτέμβριο 2024 σε Σεπτέμβριο 2025, έχασε περίπου 65.000 θέσεις εργασίας. Αντίθετα, ο δευτερογενής τομέας παρουσιάζει θετικό ισοζύγιο (+30.000), κυρίως από Κατασκευές με αύξηση της απασχόλησης κατά 14% και Μεταποίηση με +5%.
Επίσης, ο τριτογενής τομέας των υπηρεσιών, δημιουργεί περίπου 90.000 θέσεις, με κυρίαρχο τον κλάδο του εμπορίου αλλά και αυξήσεις σε επαγγελματικές, τεχνικές και επιστημονικές δραστηριότητες, εκπαίδευση, τέχνες – διασκέδαση και διοικητικές δραστηριότητες.
Σύμφωνα με παλαιότερες μελέτες των ΙΟΒΕ και ΤτΕ, η μείωση της ανεργίας δεν συνδέεται με έναν μόνο κλάδο, αλλά με ένα «μωσαϊκό τομέων», όπου για παράδειγμα χαμηλό και μεσαίο ειδικευμένο προσωπικό υπηρεσιών ζητούν ξενοδοχεία, επισιτισμός και λιανικό εμπόριο, τεχνικές ειδικότητες ζητεί ο τομέας των κατασκευών, νοσηλευτικό και βοηθητικό προσωπικό ζητείται έντονα, στον τομέα της υγείας ενώ άλλες ειδικότητες όπως IT, τεχνικοί, λογιστές, σύμβουλοι κλπ, ζητώνται από επιχειρήσεις επαγγελματικών υπηρεσιών.
Κυρίαρχος ο ρόλος των μισθών
Όλες οι αναλύσεις των Ιδρυμάτων και φορέων αναγνωρίζουν τον ρόλο της βελτίωσης των εισοδημάτων, κυρίως των χαμηλόμισθων, επηρέασαν σημαντικά, την αύξηση της απασχόλησης. Ο μέσος μισθός στον ιδιωτικό τομέα έφτασε τα 1.376,03 ευρώ μεικτά, αυξημένος κατά 5,53% σε ένα έτος, με σημαντικές όμως διαφοροποιήσεις και διαιώνιση των ανισοτήτων.
Έτσι, για παράδειγμα, οι μισθοί στις μικρές επιχειρήσεις (κάτω των 10 εργαζόμενων) κατά μέσο όρο κινήθηκαν στα 1.023,86 ευρώ έναντι 1.467,39 στις μεγάλες (άνω των 10 εργαζόμενων) επιχειρήσεις. Αν η εκτίμηση γίνει μόνο για την πλήρη απασχόληση, ο μέσος μισθός το 2025 εκτιμάται σε περίπου 1.470 ευρώ.
Οι μισθοί βέβαια, παραμένουν ακόμη σε πολύ χαμηλό επίπεδο. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Eurostat, η χώρα μας έχει τον δεύτερο χειρότερο μέσο μισθό πλήρους απασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μόλις 17.954 ευρώ (στοιχεία 2024) ξεπερνώντας μόνο την Βουλγαρία, που είχε μέσο μισθό 15.400 ευρώ, ενώ στην τρίτη χειρότερη θέση ήταν η Ουγγαρία με 18.500 ευρώ.
Η αύξηση σε ετήσια βάση είναι μόλις 884 ευρώ ή 5% καθώς το 2023 ο μέσος μισθός ήταν 17.070 ευρώ. Ο μέσος μισθός στην Ελλάδα ήταν 4,5 φορές χαμηλότερος από τον αντίστοιχο του Λουξεμβούργου, 3,4 φορές χαμηλότερος από της Ιρλανδίας και 2,2 φορές χαμηλότερος από τον μέσο ευρωπαϊκό μισθό.