To σχέδιο νόμου για τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ) που αναμένεται να παρουσιάσει η κυβέρνηση πιθανότατα τον προσεχή Φεβρουάριο περιμένουν με ενδιαφέρον, εκτός πολλών άλλων, οι τράπεζες, οι ασφαλιστικές εταιρείες, οι ΑΕΔΑΚ, οι ΑΧΕΠΕΥ και γενικότερα το σύνολο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιείται στο χώρο του asset management.
Όπως λέγεται, ο υπάρχων νόμος που ξεκίνησε να ισχύει από το Δεκέμβριο του 2023 επέφερε μεγάλο πλήγμα στο θεσμό των ΤΕΑ πριν ψηφιστεί και κυρίως από την ημερομηνία εφαρμογής του έως σήμερα.
Η ζημιά ξεκίνησε από την πρώτη κυβερνητική θητεία της Νέας Δημοκρατίας, καθώς το Υπουργείο Εργασίας είχε ανακοινώσει τότε -γενικόλογα- μια επικείμενη επιδείνωση του φορολογικού πλαισίου, όμως καθυστέρησε τόσο πολύ να «περάσει» το νόμο, έτσι ώστε αυτός τελικά να ψηφιστεί από την επόμενη κυβέρνηση, μετά τις εκλογές του 2023.
Με αυτό τον τρόπο, αρκετές επιχειρήσεις και κάποιοι φορείς που ενδιαφέρονταν να ιδρύσουν δικό τους ΤΕΑ ανέβαλαν τις αποφάσεις τους, μέχρις ότου να ξεκαθαρίσει η κατάσταση.
Τα χειρότερα όμως ξεκίνησαν με την ψήφιση του νόμου το Δεκέμβριο του 2023. Οι φορολογικές επιβαρύνσεις και κάποιες άλλες διατάξεις οδήγησαν τις ενδιαφερόμενες εταιρείες να βάλουν στο συρτάρι τα σχέδιά τους για ίδρυση ΤΕΑ, ενώ παράλληλα υπήρξαν και ήδη ασφαλισμένοι που είτε σταμάτησαν να καταβάλλουν εισφορές, είτε -σε περίπτωση που αυτό επιτρεπόταν- προχώρησαν σε πρόωρες εξαγορές.
Επιπλέον, επειδή το θεσμικό πλαίσιο του 2023 εξομοίωσε φορολογικά τα ομαδικά συνταξιοδοτικά συμβόλαια των ασφαλιστικών εταιρειών (DAF) με τα ΤΕΑ, δέχτηκαν πλήγμα και οι ασφαλιστικές εταιρείες. Ειδικότερα, η παραγωγή των συμβολαίων DAF υποχώρησε το 2024 κατά 17,8% και επιπλέον 5,7% μέσα στο πρώτο φετινό εννεάμηνο.
Η ουσία είναι πως σε μια χώρα που όλοι συμφωνούν ότι η συνταξιοδοτική αποταμίευση θα πρέπει να εκτοξευθεί (όλη η Ευρώπη έχει πρόβλημα, με την Ελλάδα να βρίσκεται στον πάτο της κατάταξης), τα ομαδικά συνταξιοδοτικά συμβόλαια των ασφαλιστικών εταιρειών καταγράφουν κάμψη και η όποια αύξηση του ενεργητικού των μη υποχρεωτικών ΤΕΑ είναι αναιμική και οφειλόμενη κατά κύριο λόγο στις θετικές αποδόσεις που έχουν σημειώσει κατά τα τελευταία χρόνια οι τιμές των μετοχών, των ομολόγων και των αμοιβαίων κεφαλαίων που διαθέτουν στα χαρτοφυλάκιά τους.
Πέραν αυτών, οι τράπεζες, οι ΑΕΔΑΚ και οι χρηματιστηριακές εταιρείες -εκτός των άλλων, όπως π.χ. ότι εργαζόμενοί τους είναι ασφαλισμένοι σε ΤΕΑ- προσδοκούσαν σημαντικά οφέλη από την αύξηση της συνταξιοδοτικής αποταμίευσης, μέσα από τη διαχείριση των χαρτοφυλακίων των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (πρόκειται για μια αμοιβή χωρίς ρίσκο, με μακροπρόθεσμο ορίζοντα και αυξητική όσο ανεβαίνει το υπό διαχείριση ενεργητικό).
Επίσης, με δεδομένο ότι η φορολόγηση των ΤΕΑ και των DAF έχει εξισωθεί, μια μείωση των φορολογικών επιβαρύνσεων θα ωφελούσε και τις ασφαλιστικές εταιρείες.
Πέραν αυτών, παράγοντας της αγοράς θεωρεί αναγκαία την άμβλυνση των φορολογικών επιβαρύνσεων στα ΤΕΑ και τα DAF, σημειώνοντας μεταξύ άλλων ότι: «Η κυβέρνηση ήδη προχώρησε σε μείωση φορολογικών συντελεστών σε όλες τις εισοδηματικές κλίμακες και ακόμη μεγαλύτερες μειώσεις συντελεστών στους εργαζόμενους έως τριάντα ετών. Αυτό σημαίνει πως τα ήδη πενιχρά κίνητρα που προσέφεραν τα ΤΕΑ με το νόμο του Δεκεμβρίου του 2023 έγιναν ήδη φτωχότερα, ή και ανύπαρκτα για τους νέους εργαζόμενους».