Το αμερικανικό σχέδιο για ενεργειακή κυριαρχία στη περιοχή, ο Κάθετος Διάδρομος και οι ανάγκες των χωρών της ΝΑ Ευρώπης «ζεσταίνουν» τα εγχώρια projects των FSRU, δηλαδή της Gastrade στο Θρακικό, της Helleniq Energy στο Θερμαικό και της Motor Oil στους Αγ.Θεοδώρους.
Το στοίχημα ωστόσο δεν είναι καθόλου αυτονόητο και παρά το αμερικανικό ενδιαφέρον ακόμη και να χρηματοδοτήσουν κάποια εξ αυτών, κανείς από τους παραπάνω παίκτες δεν είναι ακόμη έτοιμος να προβεί σε ανακοινώσεις.
Τόσο γιατί για να μπορούν να αποσβεστούν projects της τάξης των 650 εκατ ευρώ, όσο κοστίζει σήμερα ένα ειδικό πλοίο, όπως αυτό στην Αλεξανδρούπολη, χρειάζονται μεγάλα μακροχρόνια συμβόλαια με «κλειδωμένους» πελάτες, όσο και γιατί οι ευρωπαικές τράπεζες, όπως η Ευρωπαική Τράπεζα Επενδύσεων, δεν χρηματοδοτούν πια έργα ορυκτών καυσίμων.
Ακόμη άλλωστε και αν οι εταιρείες του χώρου μαζέψουν σημαντικό ύψος εγγυητικών από εταιρείες της Αν. Ευρώπης που θα θελήσουν να κλείσουν capacity σε μελλοντικά ελληνικά FSRU, τα ποσά θα υπολείπονται σημαντικά των κεφαλαίων που απαιτεί σήμερα η ναυπήγηση ενός τέτοιου σκάφους.
Σε αυτή τη φάση βρίσκονται οι παίκτες του χώρου που ναι μεν δηλώνουν «ζεστοί» καθώς βλέπουν την ευκαιρία που διανοίγεται, ειδικά μετά και τις επαφές που είχαν στο Διατλαντικό Συνέδριο του Ζαππείου, ταυτόχρονα ωστόσο ζυγίζουν τις δυσκολίες και κοιτάζουν πώς μπορούν να τις αντιμετωπίσουν, όπως μεταφέρουν πηγές με γνώση των διεργασιών, χωρίς ακόμη να είναι έτοιμοι για ανακοινώσεις.
Σε ποια φάση βρίσκονται τα projects
Το σχέδιο για δεύτερο FSRU στο Θρακικό θεωρείται πιο ώριμο από τα υπόλοιπα, καθώς η περιβαλλοντική άδεια αναμένεται ακόμη και μέσα στο 2025 ή στις αρχές του 2026, γεγονός που θα επιταχύνει τις υφιστάμενες συζητήσεις με δυνητικούς πελάτες στην Αν.Ευρώπη, βάζοντας ενδεχομένως σε τροχιά υλοποίησης και τη λήψη από τη Gastrade της τελικής επενδυτικής απόφασης.
Αν ληφθεί η απόφαση θα μιλάμε για ένα έργο δυναμικότητας γύρω στα 6 bcm/έτος, με προϋπολογισμό 600 - 650 εκατ. για το οποίο λέγεται ότι έχει εκφράσει ενδιαφέρον να το χρηματοδοτήσει, ακόμη και να μπει μέτοχος στο σχήμα, η αμερικανική Development Finance Corporation (DFC).
Η τελευταία φέρεται να έχει μιλήσει και με άλλους παίκτες. Σημειωτέον ότι η παραγγελία του υφιστάμενου πλοίου είχε κοστίσει 489 εκατ ευρώ, για τα οποία η εταιρεία είχε λάβει επιδότηση 210 εκατ. Στο ήδη υπάρχον FSRU τα slots είναι δεσμευμένα έως το 2031 δείγμα του ζωηρού ενδιαφέροντος των χρηστών.
Στα σχέδια για το 2ο FSRU αναμένεται να τοποθετηθεί τη Δευτέρα σε προγραμματισμένη συνάντηση που έχει με δημοσιογράφους ο πρόεδρος του ομίλου, Δημήτρης Κοπελούζος.
Στη περίπτωση του FSRU της Enerwave (πρώην Elpedison) στη Θεσσαλονίκη που έχει έτοιμη άδεια από το 2022, είναι η δεύτερη φορά μέσα στο τελευταίο μήνα που μιλά δημόσια για το έργο η διοίκηση Σιαμίσιη της Helleniq Energy, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει. Η πρώτη ήταν στις 13 Νοεμβρίου κατά το rebranding της Elpedison και την εκδήλωση που ανακοινώθηκε η μετονομασία της σε Energywave, όταν ο CEO δεν είχε αποκλείσει να «ξεπαγώσει» το σχετικό σχέδιο.
Η δεύτερη ήταν προ ημερών από τη Νέα Υόρκη και το βήμα του 27ο Capital Link Invest in Greece Forum, όπου ο αναπληρωτής CEO Γιώργος Αλεξόπουλος, αναφέρθηκε στο project, συνδέοντας το με την ενίσχυσή της «δυνατότητας της χώρας να διαχειριστεί μεγαλύτερες ροές φυσικού αερίου, ιδιαίτερα LNG από τις ΗΠΑ». Στο ερώτημα πάντως κατά πόσο η Enerwave έχει ξεκινήσει συνομιλίες με πιθανούς πελάτες, πηγές του ομίλου απαντούν πως είναι ακόμη πολύ νωρίς γι' αυτό το βήμα.
Τέλος, για το αδειοδοτημένο και δοκιμασμένο μέσω του market test «Διώρυγα» Gas», η Motor Oil φαίνεται να αναμένει να ξεκαθαριστεί το τοπίο γύρω από τη χρηματοδότηση. Το έργο είχε συμπεριλάβει κατά την πρόσφατη παρουσίαση της επικαιροποιημένης στρατηγικής του ομίλου έως το 2030, ο αναπληρωτής CEO Πέτρος Τζαννετάκης, ωστόσο είχε απενταχθεί από το νέο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2025–2034 που έβγαλε σε διαβούλευση στις αρχές Δεκεμβρίου ο ΔΕΣΦΑ.
Η «Διώρυγα Gas» πρόκειται σύντομα να τοποθετηθεί για το θέμα στη διαβούλευση και να αμφισβητήσει την πρόταση του Διαχειριστή, ενώ όπως θυμίζουν πηγές της εταιρείας, το ζήτημα είναι αρμοδιότητα και της ΡΑΑΕΥ.
Στην ανάγκη να αποκτήσει η Ελλάδα και δεύτερο πλωτό terminal αποθήκευσης και επαναεριοποίησης πριν το 2030, προκειμένου να δημιουργηθεί ένας νέος διάδρομος που θα αυξήσει τη διέλευση LNG προς Ρουμανία, Ουκρανία και Μολδαβία, αναφέρθηκε προ ημερών μιλώντας στο Bloomberg και ο CEO της AKTOR, Αλέξανδρος Εξάρχου.
Σε κάθε περίπτωση στο νέο αυτό τερέν των FSRU, με το αμερικανικό σχέδιο για ενεργειακή κυριαρχία σε πλήρη εξέλιξη και λόγω των ευκαιριών για εξαγωγές LNG στη ΝΑ Ευρώπη που φέρνει η απόφαση απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο, είναι βέβαιο πως θα υπάρξουν ειδήσεις.
Το πόσο γρήγορα αυτές θα έρθουν εξαρτάται από το ποια projects είναι βιώσιμα, πότε θα κλείσουν τα πρώτα συμβόλαια για δέσμευση capacity, τι θα γίνει με τη χρηματοδότηση, αλλά και με τα ρυθμιστικά εμπόδια, όπως αυτά μεταξύ των χωρών της διαδρομής του Κάθετου Διαδρόμου, προκειμένου ο κάθε προμηθευτής να μη χρειάζεται να αντιμετωπίζει τέσσερα ή πέντε διαφορετικά καθεστώτα κατά μήκος της διαδρομής.