Δάνεια του πρώτου μνημονίου ύψους 5,287 δισ. ευρώ αποπληρώνει σήμερα 15 Δεκεμβρίου το ελληνικό Δημόσιο, μετά το «πράσινο φως» που άναψαν ο ESM και ο EFSF.
Η αποπληρωμή εντάσσεται στο κυβερνητικό πρόγραμμα της πρόωρης εξόφλησης ευρωπαϊκών δανείων (GLF), που χορηγήθηκαν κατά την πρώτη χρηματοδοτική στήριξη της χώρας, τα οποία έχουν κυμαινόμενο επιτόκιο και λήγουν στα έτη 2033- 2041.
Με την πρόωρη αποπληρωμή το ελληνικό Δημόσιο, μειώνει ταχύτερα τα χρέη του, περιορίζει την έκθεσή του σε κίνδυνο αύξησης επιτοκίων στο μέλλον ενώ, επιπλέον, ο κρατικός προϋπολογισμός ελαφρύνεται από πληρωμές ύψους 1,6 δισ. ευρώ που θα γινόταν από το 2026 και τα επόμενα χρόνια αποκλειστικά και μόνο για τόκους των εν λόγω δανεικών (5,287 δισ. ευρώ), αν αυτά δεν εξοφλούνταν νωρίτερα.
Βασικός στόχος της κυβέρνησης είναι η αποπληρωμή των μνημονιακών δανείων μία δεκαετία νωρίτερα από την τελική ημερομηνία λήξης τους και μέχρι το 2031, ούτως ώστε το δημόσιο χρέος να μειωθεί τόσο ως απόλυτο μέγεθος, όσο και ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Συγκεκριμένα, η Ελλάδα στοχεύει στην πρόωρη αποπληρωμή, έως το 2031, των 31,6 δισ. ευρώ που υπολείπονται από το πρώτο μνημόνιο, ποσό που υπό κανονικές συνθήκες θα αποπληρωνόταν με τριμηνιαίες δόσεις από το 2029 έως το 2041.
Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 145,9% του ΑΕΠ στο τέλος του 2025 για να περιορισθεί στο 138,2% του ΑΕΠ το 2026 και να πέσει κάτω από το 120% του ΑΕΠ το 2029, προσεγγίζοντας τα επίπεδα της Γαλλίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την περίοδο 2022-2024, προηγήθηκαν τρεις πρόωρες αποπληρωμές ευρωπαϊκών δανείων ύψους 15,9 δισ. ευρώ. Με τη νέα αποπληρωμή, το συνολικό ποσό ανέρχεται στα 20,1 δισ. ευρώ.
Επιπλέον, 7,9 δισ. ευρώ διατέθηκαν για την προεξόφληση δανείων προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, οδηγώντας στη διαγραφή του χρέους προς το Ταμείο. Συνολικά, η Ελλάδα έχει αποπληρώσει πρόωρα δάνεια ύψους 29 δισ. ευρώ, με εξοικονόμηση τόκων 3,5 δισ. ευρώ έως σήμερα.
Παίρνουν σειρά
Μετά τα διμερή δάνεια (GLF), σειρά παίρνουν οι «ακριβές υποχρεώσεις» του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), συνολικού ύψους 141,8 δισ. ευρώ, που λήγουν το 2070.
Στο οικονομικό επιτελείο και τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) εξετάζουν σενάρια που θα επιτρέψουν την περαιτέρω ελάφρυνση του προϋπολογισμού από το βάρος των μνημονιακών δανείων, καθώς από το 2034 θα… ζητήσουν εξυπηρέτηση και οι οφειλές ύψους 61,9 δισ. ευρώ προς τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), οι οποίες θα πρέπει να αποπληρωθούν έως το 2060.
Κοινός παρονομαστής όλων αυτών των κινήσεων είναι το «μαξιλάρι» των διαθεσίμων, το οποίο έχει ανέρχεται σε 44,8 δισ. ευρώ και σε συνδυασμό με τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα (3,8% για το 2025), επιτρέπει στην κυβέρνηση όχι μόνο να καλύπτει τις δαπάνες για τους τόκους, αλλά και να προχωρά σε παράλληλες προεξοφλήσεις, μειώνοντας έτσι το κόστος δανεισμού.
Φέτος ο δανεισμός του Δημοσίου από τις χρηματοπιστωτικές αγορές έφθασε περίπου τα 8 δισ. ευρώ, ενώ αντίστοιχο ποσό αναμένεται να αντληθεί και το 2026.