Περίπου 120 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο ψάχνουν στο υπουργείο Υποδομών, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί όχι η κατασκευή αλλά η λειτουργία του Βόρειου Οδικού Αξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) για την περίοδο παραχώρησης. Σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία που έχει στα χέρια του ο υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής, για να είναι ελκυστικό το έργο θα χρειαστεί, πέρα από τα διόδια του 0,06 ευρώ ανά χιλιόμετρο (όπως και στους υπόλοιπους οδικούς άξονες) και πρόσθετη επιδότηση ανά διέλευση, κατά το πρότυπο του αυτοκινητοδρόμου Μορέας (Κόρινθος - Τρίπολη - Καλαμάτα). Το κράτος δηλαδή θα επιδοτεί τον παραχωρησιούχο, που θα χρηματοδοτήσει και θα κατασκευάσει τον ΒΟΑΚ, με συγκεκριμένο ποσό ανά διέλευση.
Αυτό το ποσό υπολογίζεται σε περίπου 120 εκατ. ευρώ τον χρόνο και αναζητείται ο «κουμπαράς» από τον οποίο θα προέλθει. Το συγκεκριμένο ζήτημα δεν έχει ακόμα λυθεί, αν και υπάρχουν συγκεκριμένες σκέψεις στο υπουργείο Υποδομών για το πώς μπορούν να βρεθούν αυτά τα κεφάλαια. Το σίγουρο είναι πως δεν θα προέρχονται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), γιατί μια τέτοια εξέλιξη δεν θα ικανοποιήσει τους υποψήφιους παραχωρησιούχους, οι οποίοι αναζητούν «μια πιο σίγουρη πηγή προέλευσης αυτών των χρημάτων».
Μένει, βέβαια, να εξακριβωθεί αν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την αυριανή επίσκεψή του στην Κρήτη, με αφορμή την έναρξη εργασιών κατασκευής του νέου αεροδρομίου στο Καστέλλι Ηρακλείου, θα αναφερθεί και στο σχέδιο για τον ΒΟΑΚ. Φαίνεται, πάντως, πως υπάρχουν σοβαρότατες πιθανότητες συνέχισης των δύο διαγωνισμών που είναι σε εξέλιξη για κατασκευή δύο τμημάτων του οδικού άξονα. Και οι δύο διαγωνισμοί είχαν ξεκινήσει επί της προηγούμενης κυβέρνησης, με τον σημερινό υπουργό Υποδομών να υποστηρίζει πως δεν είχαν βασιστεί σε πλήρεις μελέτες αλλά «σε ζωγραφιές».
Ούτως ή άλλως, οι δύο διαγωνισμοί προωθούνται με τη διαδικασία του «ανταγωνιστικού διαλόγου», που σημαίνει πως οι υποψήφιοι εκδηλώνουν ενδιαφέρον και το τεύχος προκήρυξης συνδιαμορφώνεται, παράλληλα με την ολοκλήρωση των μελετών.
Μία από τις σκέψεις για τον «κουμπαρά» είναι η αξιοποίηση των εσόδων που θα έχει το ελληνικό δημόσιο από τη νέα σύμβαση της Αττικής Οδού καθώς η σημερινή λήγει το φθινόπωρο του 2024. Με δεδομένη την αύξηση της κίνησης στον οδικό άξονα, σε τμήματα του οποίου παρατηρείται κυκλοφοριακή συμφόρηση τις ώρες αιχμής, στην κυβέρνηση προσδοκούν σημαντικότατα έσοδα από τη νέα σύμβαση, ανεξάρτητα από το αν προβλέπει, ή όχι, πρόσθετα έργα επεκτάσεων.
Αν δεν ανατραπεί ο αρχικός σχεδιασμός, το πρώτο και σημαντικότερο τμήμα του ΒΟΑΚ, Χανιά - Ηράκλειο, μήκους 163 χιλιομέτρων, θα κατασκευαστεί με σύμβαση παραχώρησης, με προϋπολογισμό άνω του ενός δισ. ευρώ. Το δεύτερο τμήμα, Χερσόνησος - Νεάπολη Λασιθίου, μήκους 22 χιλιομέτρων, θα υλοποιηθεί με Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), με προϋπολογισμό περί τα 250 εκατ. ευρώ. Τέλος, το τρίτο τμήμα του BOAK, Νεάπολη - Άγιος Νικόλαος, θα πραγματοποιηθεί ως δημόσιο έργο.
Ενας από τους λόγους που ενδεχομένως δεν θα ακυρωθούν οι δύο διαγωνισμοί είναι το γεγονός πως βρίσκονται στο δεύτερο στάδιο και έχουν εξεταστεί όλες οι προσφυγές από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ). Είναι, δηλαδή, «καθαροί από προσφυγές» όπως λένε κάποιοι στην αγορά κατασκευών.
Στον πρώτο διαγωνισμό μετέχουν οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, η κοινοπραξία Vinci Highways - Vinci Concessions, η κοινοπραξία Acciona Concessiones - Mυτιληναίος και η ΑΒΑΞ.
Για το δεύτερο τμήμα, που προωθείται με ΣΔΙΤ, έχουν περάσει στο επόμενο στάδιο οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η κοινοπραξία «Αυτοκινητόδρομος Αριάδνη» στην οποία συμμετέχουν οι ΑΒΑΞ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, Shikun Binui Ltd. (ισραηλινός όμιλος) και η κοινοπραξία Acciona Concessiones - Mυτιληναίος - Intertoll.