Έντονα χαρακτηριστικά «κανιβαλισμού» παρουσιάζει η εγχώρια αγορά χαλυβουργικών προϊόντων, με τη ζήτηση να υπολείπεται σαφώς της εγχώριας παραγωγικής δυναμικότητας, τους δύο δραστηριοποιούμενους ομίλους να υποχρεώνονται σε μεγάλες ζημίες και τις τράπεζες να προβληματίζονται έντονα για μεγάλο τμήμα των δανείων που έχουν χορηγήσει.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, η πτώση της ζήτησης είναι τόσο μεγάλη, έτσι ώστε είναι ιδιαίτερα αμφίβολο για το αν μπορούν να επιβιώσουν μακροχρόνια και οι δύο όμιλοι (Viohalco -μέσω των εταιρειών του Σιδενόρ και Sovel- και Χαλυβουργία Ελλάδος), που έχουν ουσιαστικά απομείνει μέχρι σήμερα στην αγορά.
Ενδεικτικό είναι ότι στο βασικότερο προϊόν, το μπετοσίδηρο, η εγχώρια ετήσια ζήτηση από τα 2,3 εκατ. τόνους που ήταν κατά την περίοδο 2007-2008, σήμερα υπολείπεται των 400 χιλ. τόνων και δεν φαίνεται πως θα μπορέσει στο ορατό μέλλον να ξεπεράσει τις 500-550 χιλιάδες τόνους, ακόμη και αν τελικά «τρέξουν» κατά τα επόμενα χρόνια πολλά από τα μεγάλα έργα, τα οποία περιμένει η ελληνική οικονομία για να ανακάμψει. Την ίδια ώρα άλλωστε, η τρέχουσα εγχώρια παραγωγική δυναμικότητα σε μπετοσίδηρο εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα δύο εκατ. τόνους...
«Η όποια βελτίωση παρατηρείται στο δεύτερο φετινό εξάμηνο έναντι του πρώτου σε ό,τι αφορά τη ζήτηση και τα μεικτά περιθώρια κέρδους αποτελούν… σταγόνα στον ωκεανό», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Η ζήτηση λοιπόν είναι πολύ χαμηλή, ο ανταγωνισμός οξύτατος, το ενεργειακό κόστος στην Ελλάδα πανάκριβο και ως αποτέλεσμα όλων αυτών, έχουμε τα έντονα ζημιογόνα αποτελέσματα των δύο ομίλων. Ενδεικτική άλλωστε είναι η εικόνα των αποτελεσμάτων του 2019.
Ομιλος Viohalco
Οι πωλήσεις του ομίλου Viohalco στον τομέα του χάλυβα το 2019 διαμορφώθηκαν στα 815,5 εκατ. ευρώ, το EBITDA ήταν θετικό (+26,4 εκατ., ή +53,3 εκατ. χωρίς το συνυπολογισμό των ζημιών αποθεμάτων λόγω της διεθνούς πορείας του μετάλλου) και το προ φόρων αποτέλεσμα ζημιογόνο (-41,9 εκατ. ευρώ).
Παρά το αρνητικό καθαρό αποτέλεσμα, ενθαρρυντικά στοιχεία θα μπορούσαν να θεωρηθούν τα εξής:
- Οι εκθέσεις των ορκωτών ελεγκτών για τις εταιρείες χάλυβα του Ομίλου Viohalco είναι χωρίς παρατηρήσεις.
- Οι τραπεζικές τους υποχρεώσεις είναι τακτοποιημένες και
- Οι όποιες ζημίες στον κλάδο χάλυβα θα μπορούσαν πιθανότατα να καλυφθούν από τα κέρδη άλλων δραστηριοτήτων του ομίλου Viohalco, όπως π.χ. από αυτές του αλουμινίου, του χαλκού και των καλωδίων.
Ειδικότερα, το 2019, η Σιδενόρ εμφάνισε το 2019 κύκλο εργασιών 344 εκατ. ευρώ, EBITDA +10,5 εκατ. ευρώ, ζημία προ φόρων 6,3 εκατ. ευρώ, θετικά ίδια κεφάλαια (+15,5 εκατ. ευρώ), δείκτη κυκλοφοριακής ρευστότητας 0,73 και λογιστικές καταστάσεις χωρίς παρατηρήσεις από τον ορκωτό ελεγκτή.
Από την πλευρά της, η Sovel (και αυτή δημοσίευσε λογιστικές καταστάσεις χωρίς παρατηρήσεις από τον ορκωτό ελεγκτή) σημείωσε το 2019 θετικό EBITDA 10,7 ευρώ, ίδια κεφάλαια +81,7 εκατ. ευρώ, ζημίες 9,9 εκατ. ευρώ, καθαρό δανεισμό 156 εκατ. ευρώ και δείκτη κυκλοφοριακής ρευστότητας υψηλότερο της μονάδας (1,06).
Χαλυβουργία Ελλάδος
Σαφώς χειρότερη δείχνει να είναι η κατάσταση για τη Χαλυβουργία Ελλάδος, όπου η εταιρεία, με κύκλο εργασιών 187,5 εκατ. ευρώ, υποχρεώθηκε σε αρνητικό EBITDA (αν συνεκτιμηθεί και η απομείωση αξίας αποθεμάτων) 3,7 εκατ. ευρώ, ζημία προ φόρων 14,7 εκατ. ευρώ και δείκτη κυκλοφοριακής ρευστότητας μόλις στο 0,33…
Ενδεικτικό είναι ότι από τον συνολικό τραπεζικό δανεισμό, μόλις 1,5 εκατ. είναι μακροπρόθεσμος, όταν τα υπόλοιπα δάνεια, ύψους 315 εκατ. ευρώ, έχουν χαρακτηριστεί ως βραχυπρόθεσμα. Το μέσο κόστος του τραπεζικού δανεισμού διαμορφώνεται στο πολύ ελκυστικό +3,3% (κόστος χρηματοδότησης 10,6 εκατ., σύνολο δανεισμού 316,5 εκατ.), συνυπολογιζομένων πέραν του επιτοκίου και των σχετικών χρηματοοικονομικών εξόδων-προμηθειών.
Ωστόσο, τα αρνητικά μηνύματα των λογιστικών καταστάσεων της Χαλυβουργίας Ελλάδος δεν σταματούν εδώ. Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του ορκωτού ελεγκτή, «κατά τις προηγούμενες χρήσεις από το 2015 έως 2018 και κατά την κλειόμενη 2019, δεν διενεργήθηκαν αποσβέσεις επί ενσώματων ακινητοποιήσεων και άυλων περιουσιακών στοιχείων, με συνέπεια να εμφανίζεται η αναπόσβεστη αξία τους αυξημένη κατά 69,078 εκατ. ευρώ, τα ίδια κεφάλαια αυξημένα κατά 68,38 εκατ. ευρώ, τα δε αποτελέσματα των χρήσεων 2018 και 2019 ήταν αυξημένα κατά 13,99 και κατά 14,43 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα».
Έτσι, αν συνεκτιμηθεί η προαναφερθείσα παρατήρηση του ορκωτού ελεγκτή, τότε:
- Η ζημία προ φόρων του 2019 από τα 14,7 εκατ. σκαρφαλώνει στα 29,1 εκατ. ευρώ.
- Τα ίδια κεφάλαια της Χαλυβουργίας Ελλάδας στις 31/12/2019 από τα +43,4 εκατ. που εμφανίζονται στις λογιστικές καταστάσεις, καθίστανται έντονα αρνητικά, υποχωρώντας στα -25 εκατ. ευρώ.
Μάλιστα, το ποσό αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να ήταν ακόμη πιο αρνητικό, σε περίπτωση που δεν δικαιωθεί η εταιρεία στη διένεξη που έχει με τη ΔEH και αφορά ένα ποσό της τάξεως των 20 εκατ. ευρώ.
Στη δημιουργία αυτού του υπολοίπου των +43,4 εκατ. ευρώ στα ίδια κεφάλαια έχει συμβάλει και η λογιστική εγγραφή υπεραξιών (λογαριασμός «αποθεματικά εύλογης αξίας») ύψους 186,2 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 28,5 εκατ. αφορούν οικόπεδα, 27,1 εκατ. κτίρια και 130,5 εκατ. μηχανήματα, παρά το γεγονός ότι εδώ και πολλά χρόνια η εταιρεία δεν διενεργεί αποσβέσεις.