Μηνιαίες δηλώσεις ΦΠΑ θα μπορούν να υποβάλλουν από την 1η Οκτωβρίου και άλλες κατηγορίες επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών, στο πλαίσιο εφαρμογής της δεύτερης φάσης του μέτρου το οποίο στοχεύει στην ενίσχυση της διαφάνειας και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής.
Μετά την πρώτη φάση εφαρμογής που τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιουλίου 2025 και αφορούσε 92.590 νέες επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες με έναρξη εργασιών από 1/1/2024 έως 31/3/2025, θα ακολουθήσουν σε λίγες ημέρες οι επιχειρήσεις που τηρούν απλογραφικά βιβλία και έκαναν έναρξη δραστηριότητας μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2023.
Όπως ορίζει η απόφαση της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), η ένταξη στο καθεστώς μηνιαίας υποβολής για τις εν λόγω επιχειρήσεις, σε πρώτη φάση, είναι προαιρετική.
Μελλοντικά το μέτρο θα καταστεί υποχρεωτικό και θα αφορά σχεδόν το σύνολο επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών, αλλάζοντας ριζικά τον τρόπο απόδοσης του ΦΠΑ, ο οποίος αποτελεί τη βασικότερη πηγή εσόδων για τον προϋπολογισμό.
Όπως υπογραμμίζεται από την πλευρά της ΑΑΔΕ, η σταδιακή μετάβαση σε μηνιαίες δηλώσεις ΦΠΑ αναμένεται να βελτιώσει την εισπραξιμότητα των φόρων και να δώσει στο κράτος τη δυνατότητα στενότερης παρακολούθησης της πραγματικής οικονομικής δραστηριότητας.
Όπως προαναφέρθηκε, η πρώτη «ομάδα» επιχειρήσεων που πέρασε στο μηνιαίο καθεστώς ήταν όσες είχαν συσταθεί εντός του 2024 και μέχρι το α’ τρίμηνο του 2025.
Ανεξάρτητα από το αν τηρούν απλογραφικά ή διπλογραφικά βιβλία, οι επιχειρήσεις αυτές υποχρεούνται να καταθέτουν δήλωση ΦΠΑ κάθε μήνα, αντί για το παλαιότερο τριμηνιαίο σύστημα που ίσχυε για τους περισσότερους επαγγελματίες με απλογραφικά βιβλία.
Με βάση τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, ο αριθμός τους ανέρχεται σε 92.590 επιχειρήσεις, οι οποίες από τις αρχές Ιουλίου ήδη υποβάλλουν μηνιαία δήλωση. Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν την τριμηνιαία υποβολή της δήλωσης ΦΠΑ, μετά την πάροδο 24 μηνών από την ημερομηνία έναρξης των εργασιών τους.
Η μηνιαία δήλωση ΦΠΑ χαρακτηρίζεται ως ένα από τα αποτελεσματικότερα εργαλεία της Φορολογικής Διοίκησης, καθώς:
- παρέχει άμεση εικόνα των εισροών και εκροών των επιχειρήσεων
- περιορίζει τον κίνδυνο καθυστερήσεων και συσσώρευσης οφειλών, και
- επιτρέπει ταχύτερο εντοπισμό παρατυπιών
«Ηλεκτρονική λογιστική»
Ειδικά με την πλήρη εφαρμογή της πλατφόρμας myDATA, η υποβολή μηνιαίων δηλώσεων ενοποιείται με την ηλεκτρονική διαβίβαση παραστατικών, διαμορφώνοντας μια νέα εποχή «ηλεκτρονικής λογιστικής» στην Ελλάδα. Κυρίως, όμως, η θέσπιση της μηνιαίας υποβολής δηλώσεων ΦΠΑ συμβάλλει στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, αποτρέποντας περιπτώσεις επιχειρήσεων που, μετά από σύντομο χρονικό διάστημα λειτουργίας, διακόπτουν τις εργασίες τους χωρίς να έχουν εκπληρώσει τις φορολογικές τους υποχρεώσεις ως προς τον ΦΠΑ και άλλους φόρους.
Η κατακόρυφη αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, σε συνδυασμό με τις αλλαγές στη διαδικασία υποβολής των δηλώσεων ΦΠΑ, αναμένεται να περιορίσουν περαιτέρω το λεγόμενο «κενό» ΦΠΑ. Δηλαδή τις απώλειες που έχει το κράτος από τη μη απόδοση του φόρου.
Το 2024, ο χαμένος ΦΠΑ υπολογίστηκε στο 10% από 13,7% το 2022, ποσοστό το οποίο αναμένεται να υποχωρήσει στα επίπεδα του 7% εντός διετίας. Υπολογίζεται ότι εάν η Ελλάδα προσέγγιζε τον μέσο όρο της Ε.Ε. ( εκτιμάται στο 5%), θα είχε όφελος 1,4 δισ. ευρώ.