Το μήνυμα ότι εξετάζει την επένδυση σε ένα δεύτερο FSRU, με την επισήμανση ωστόσο ότι η τελική απόφαση δεν είναι καθόλου αυτονόητη, καθώς ένα τόσο ακριβό έργο της τάξης των 650 εκατ. ευρώ, πρέπει να πληροί μια σειρά από προαπαιτούμενα για να καταστεί βιώσιμο, έστειλε χθες ο επιχειρηματίας Δημήτρης Κοπελούζος.
Σε μια συγκυρία που το αμερικανικό πλάνο για ενεργειακή κυριαρχία στη περιοχή και οι ανάγκες της ΝΑ Ευρώπης πυροδοτούν μια κούρσα μεταξύ των Ελλήνων παικτών με έπαθλο το δεύτερο πλωτό τέρμιναλ, οι επιφυλάξεις του ομίλου Κοπελούζου, το σχέδιο του οποίου για ένα ακόμη FSRU βρίσκεται σε φάση έκδοσης της περιβαλλοντικής άδειας - και φαίνεται να είναι το πιο ώριμο ανάμεσα στα υποψήφια- αναδεικνύουν γιατί κανείς μέχρι σήμερα όμιλος δεν έχει προβεί σε οριστικές ανακοινώσεις.
Η απουσία κοινοτικών επιδοτήσεων για υποδομές φυσικού αερίου μαζί με την άρνηση των ευρωπαϊκών τραπεζών για χρηματοδότηση έργων ορυκτών καυσίμων, αλλά και το γεγονός ότι ο Κάθετος Διάδρομος έχει υψηλές ταρίφες και παραμένει μια σχετικά ακριβή διαδρομή σε σχέση με άλλες, καθώς και ο οξύς ανταγωνισμός από χώρες που έχουν αναπτύξει FSRU, από τη Πολωνία και τη Λιθουανία, μέχρι τη γειτονική μας Τουρκία, δείχνουν γιατί το στοίχημα παραμένει αβέβαιο.
Σε συνάντηση που είχε χθες με δημοσιογράφους σχετικά με το πώς διαμορφώνεται ευρύτερα το ενεργειακό τοπίο, τη πρόοδο στη διασύνδεση Ελλάδας- Αιγύπτου, αλλά κυρίως τη θέση της Ελλάδας στο χάρτη των FSRU, ο πρόεδρος του ομίλου εκτίμησε ότι η εγχώρια αγορά χωράει το πολύ μια ακόμη επένδυση και αυτή υπό όρους, παραθέτοντας τις ευκαιρίες αλλά και τις δυσκολίες μιας τέτοιας κίνησης, όπως είχε γράψει πρόσφατα το euro2day.gr.
Τόσο γιατί προκειμένου να μπορούν να αποσβεστούν projects τέτοιου μεγέθους, όσο κοστίζει σήμερα ένα ειδικό πλοίο αποθήκευσης LNG και επαναεριοποίησής του, χρειάζονται μεγαλύτερα και μακρύτερης διάρκειας συμβόλαια (15-20 ετών έναντι 5-10 ετών σήμερα) με πελάτες από την Αν. Ευρώπη, όσο και γιατί οι τελευταίοι θα πρέπει να δεχτούν να πληρώσουν υψηλότερες ταρίφες και να παράσχουν υψηλότερες εγγυήσεις σε σχέση με αυτές για το υφιστάμενο FSRU στην Αλεξανδρούπολη.
Στα δύο αυτά προαπαιτούμενα, πρέπει να προστεθεί και ένα τρίτο. «Οι μέτοχοι μιας τέτοιας επένδυσης, θα πρέπει να συμβιβαστούν με την ιδέα ότι το έργο θα έχει χαμηλότερη απόδοση (IRR) έναντι του πρώτου FSRU, αυτού στην Αλεξανδρούπολη, το οποίο είχε κατασκευαστεί πριν ξεκινήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, κόστισε 490 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων μάλιστα τα 210 εκατ. αφορούσαν κοινοτική επιδότηση», σημείωσε χθες ο κ. Κοπελούζος, περιγράφοντας το νέο τοπίο.
Στα πέντε πάντως αυτά ζητήματα - μέγεθος και διάρκεια των συμβάσεων, υψηλότερες ταρίφες και εγγυήσεις, χαμηλότερη απόδοση και ανάγκη μείωσης των ταριφών στο Κάθετο Διάδρομο - συνοψίζονται τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν όλοι όσοι συνωστίζονται σήμερα στη κούρσα για το 2ο πλωτό τέρμιναλ στην Ελλάδα (Gastrade, Motor Oil, Enerwave, πιθανώς Mediterranean Gas και ενδεχομένως και άλλοι), όπως αναγνωρίζουν στελέχη και άλλων εταιρειών.
Στην ουσία είναι ένας «αγώνας για το ποιος θα χάσει πρώτος τα λεφτά του», είπε αστειευόμενος ο Πρόεδρος του ομίλου Κοπελούζου, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι η ευκαιρία από το τέλος του ρωσικού αερίου είναι δεδομένη και προσθέτοντας ότι «εντός του 2026, εμείς θα πάρουμε την επενδυτική απόφαση, όποια και αν είναι αυτή». Στο σενάριο που είναι θετική, τότε το δεύτερο πλωτό τέρμιναλ θα «μπει στη πρίζα» μέσα στο 2028.
Γιατί η ελληνική αγορά χωράει ένα επιπλέον FSRU
Στη πραγματικότητα, πέραν των όποιων δυσκολιών, το γεγονός και μόνο ότι όλοι οι Ελληνες παίκτες «ζεσταίνουν» τις μηχανές τους δείχνει ότι προσδοκούν να πάρουν σημαντικό μερίδιο της πίτας από τους όγκους που θα λείψουν από το 2028 και μετά από την εξίσωση, ένα τμήμα δηλαδή από τα περίπου 17 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm), όσο το συνολικό ρωσικό αέριο που διακινείται σήμερα στη ΝΑ Ευρώπη.
Συνολικά το 2024, όλες μαζί οι χώρες του Κάθετου Διαδρόμου, Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία, Ουκρανία, κατανάλωσαν 51 bcm, εκ των οποίων τα 17 bcm ρωσικό. Στα τέλη της δεκαετίας, η πρόβλεψη των Διαχειριστών των συστημάτων μεταφοράς αερίου της περιοχής είναι ότι η συνολική κατανάλωση θα έχει αυξηθεί στα επίπεδα των 68 bcm. Τόσο επειδή εκτιμάται ότι θα έχει ανακάμψει η οικονομία της Ουκρανίας, όσο και γιατί τα επόμενα χρόνια προβλέπεται μαζική απόσυρση πληθώρας γηρασμένων ανθρακικών μονάδων (Βουλγαρία, κ.ά.) με ταυτόχρονη αντικατάστασή τους από μονάδες αερίου.
Αφαιρώντας κανείς από την εξίσωση το ρωσικό, προκύπτει μια επιπλέον ζήτηση στα τέλη της δεκαετίας για 30 bcm, εκ των οποίων η Ελλάδα θα μπορούσε να διεκδικήσει ένα 25%, κοντά δηλαδή στα 6-7 bcm, όσο η δυναμικότητα ενός νέου FSRU, όπως εκτιμά ο Διευθύνων Σύμβουλος της Gastrade, Κώστας Σιφναίος.
Σε αυτό το σενάριο η συνολική εξαγωγική δυναμικότητα της Ελλάδας από 5,5 bcm σήμερα (3,3 bcm μέσω του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB και 2,2 bcm μέσω Σιδηρόκαστρου), μπορεί να ανέβει στα 10 bcm.
GREGY: Ψαλίδι στις χονδρικές τιμές ρεύματος
Στο άλλο μεγάλο έργο του ομίλου, τη διασύνδεση Ελλάδας- Αιγύπτου, προϋπολογισμού 4 δισ. ευρώ, ισχύος 3 GW και μήκους 950 χλμ, η τελευταία εξέλιξη είναι ότι μέσα στο δίμηνο Ιανουαρίου - Φεβρουαρίου παραδίδονται οι μελέτες βέλτιστης όδευσης, η ανάλυση κόστους - οφέλους και η τεχνική ανάλυση, γεγονός που σημαίνει ότι σκυτάλη παίρνει το πιο κρίσιμο στάδιο, η γεωτεχνική και γεωφυσική έρευνα για την απεικόνιση του βυθού (seabed mapping).
Συνυπολογίζοντας και τα έργα ΑΠΕ που θα αναπτυχθούν στην αιγυπτιακή έρημο αθροίζεται το θηριώδες νούμερο των 13 δισ. ευρώ, με τη τελική επενδυτική απόφαση να λαμβάνεται μέσα στο 2026 (όπως και για το 2ο FSRU).
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης της εταιρείας AFRY που παρέθεσε ο CEO της μονάδας ΑΠΕ του ομίλου Γιάννης Καρύδας, η φθηνή πράσινη ενέργεια της Αιγύπτου μπορεί να μειώσει κατά 21 ευρώ / Μεγαβατώρα την τιμή στην ελληνική χονδρική αγορά, ενώ το όφελος από τα διμερή μακροχρόνια συμβόλαια (PPA) που θα συνάψουν οι βιομηχανίες, μπορεί και να φτάσει στο 45%.
Σταχυολογώντας τις σημαντικότερες εξελίξεις, τα στελέχη του ομίλου Κοπελούζου ανακοίνωσαν ότι η το ενδιαφέρον των τραπεζών, ελληνικών και ξένων, για τη χρηματοδότηση του καλωδίου ανέρχεται σε 4,7 δισ. ευρώ, ενώ οι επιστολές ενδιαφέροντος για χρηματοδότηση έργων ΑΠΕ στην αιγυπτιακή έρημο αγγίζουν τα 5,2 δισ. ευρώ.
Ταυτόχρονα, ο όμιλος έχει υπογράψει μέχρι σήμερα 48 μνημόνια με ελληνικές βιομηχανίες και φορείς του χώρου που ενδιαφέρονται να κλείσουν μελλοντικές συμφωνίες για την τροφοδοσία τους με φθηνή ενέργεια συνεχούς ροής (baseload) από τα έργα ΑΠΕ που θα αναπτυχθούν στην αιγυπτιακή έρημο σε μια έκταση 2.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η συμφωνία παραχώρησης της έκτασης μεταξύ της αιγυπτιακής κυβέρνησης και του φορέα υλοποίησης του έργου «κλείδωσε» πρόσφατα.
Στη πράξη, όπως ανέφερε ο Δ. Κοπελούζος, η φθηνότερη πράσινη baseload ενέργεια του καλωδίου θα μπορεί να στηρίξει μελλοντικά τόσο την επέκταση της υφιστάμενης βιομηχανικής βάσης στην Ελλάδα, όσο και τη προσέλκυση νέων βιομηχανικών επενδύσεων υψηλής ενεργειακής έντασης, όπως data centers μεγάλης κλίμακας.
Aπό την Αίγυπτο θα εισάγονται στην ελληνική αγορά 22 TWh από τις οποίες οι 11 TWh θα προορίζονται για τη βιομηχανία και οι υπόλοιπες για νέες βιομηχανίες που θα δημιουργηθούν, για κέντρα δεδομένων, τον οικιακό καταναλωτή, αλλά και την αγροτική οικονομία.
Το μεγάλο ενδιαφέρον από την ελληνική βιομηχανία είναι και η αιτία που φαίνεται ότι οι προς υπογραφή συμφωνίες με εγχώριους ομίλους θα καλύψουν το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής, παρότι όπως είπε ο κ. Κοπελούζος, η Βουλγαρία ζητά να «καπαρώσει» το 1 GW από τη συνολική ισχύ των 3 GW του GREGY.