Τα αποτελέσματα μιας νέας έρευνας πάνω στις Διαπολιτισμικές Τάσεις στην Ευρω-Μεσογειακή περιοχή, που διενεργήθηκε από το Ίδρυμα Anna Lindh, αποκαλύπτουν ότι υπάρχει κοινή αντίληψη για την περιοχή της Μεσογείου, που χαρακτηρίζεται κυρίως από τη φιλοξενία και τον τρόπο ζωής.
Ωστόσο, χώρες της νότιας και ανατολικής Μεσογείου (SEM) βλέπουν το μεταναστευτικό διαφορετικά σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, με περισσότερες από τις μισές να συνδέουν την περιοχή αυτή με θέματα μετανάστευσης, σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές χώρες, όπου αυτό ισχύει για μόλις τέσσερις στους δέκα ερωτηθέντες.
- Το 63% των Ελλήνων πιστεύει ότι τα σχολεία παίζουν σημαντικό ρόλο και είναι «πολύ αποτελεσματικά» στην κατανόηση της πολιτιστικής πολυμορφίας και του συγκερασμού διαφορετικών πολιτισμών από τους μαθητές. Το αντίστοιχο ποσοστό στην Ευρώπη φτάνει το 73% και στις χώρες της νοτιοανατολικής Μεσογείου το 72%.
- Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων από την νοτιοανατολική Μεσόγειο, σε ποσοστό 70%, αναφέρει ότι η ενίσχυση της διαπολιτισμικής συνεργασίας μπορεί να αποφέρει οφέλη μεγαλύτερης περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, ενώ μόλις το 41% των Ευρωπαίων αναγνωρίζει τα οφέλη αυτά.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε σήμερα από το Ίδρυμα Anna Lindh και συμπεριέλαβε όλες τις Ευρω-Μεσογειακές χώρες, διερευνά τις κρίσιμες πτυχές της ζωής, καθώς και τις βασικές ομοιότητες και διαφορές που εντοπίζουν οι άνθρωποι στην περιοχή αυτή, σε σχέση με εκείνους από άλλες χώρες και που έχουν διαφορετικό πολιτισμό και υπόβαθρο.
Μεταξύ των κύριων ευρημάτων, η συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων και στις δύο πλευρές της Μεσογείου ανέφερε ότι τα προγράμματα για νέους είναι τα πιο αποτελεσματικά για την προώθηση της συνοχής, με ποσοστό 64% για τους ερωτηθέντες από ευρωπαϊκές χώρες και 62% για εκείνους στις χώρες της νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Η Αυτού Μεγαλειότης Πριγκίπισσα Rym Ali, Πρόεδρος του Ιδρύματος Anna Lindh δήλωσε: «Τα αποτελέσματα που προκύπτουν από μια τόσο σημαντική μελέτη είναι εξαιρετικά πολύτιμα. Αποτελούν μια σταθερά για να αναλύσουμε το πού βρισκόμαστε αναφορικά με τον πραγματικό διάλογο, τις δυνατότητες και τα εμπόδια αυτού. Τα αποτελέσματα της έρευνας μας προσφέρουν αντικειμενικά δεδομένα, στα οποία μπορούμε να βασιστούμε, αντί να καταλήγουμε σε συμπεράσματα βασισμένοι σε αντιλήψεις ή αβάσιμες πεποιθήσεις, ειδικά σε μια εποχή που οι τάσεις των «social media» διαχέονται μέσω αυτοματοποιημένων bots και η αλήθεια πολλές φορές μπαίνει σε δεύτερη μοίρα.»
Ο κ. Josep Ferré, Εκτελεστικός Διευθυντής του Ιδρύματος Anna Lindh σχολίασε επίσης: «Οι πληροφορίες και οι αναλύσεις που βασίζονται σε δεδομένα μπορούν να αποτελέσουν πηγή φρέσκιας προσέγγισης και ιδεών για τη λαϊκή και πολιτική δράση στην προώθηση του διαπολιτισμικού διαλόγου, τη συνοχή των πολυπολιτισμικών κοινωνιών, την προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης και της συνεργασίας σε όλη την ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης και της Μεσογείου.»
Τέλος, η Eleonora Insalaco, Επικεφαλής Επιχειρήσεων και Διαπολιτισμικής Έρευνας στο Ίδρυμα Anna Lindh είπε: «Η έρευνα έδειξε ήδη μια σταθερή αύξηση της εκτίμησης για την πολιτιστική και θρησκευτική ποικιλομορφία ως πηγής ευημερίας για τις κοινωνίες, που αντικατοπτρίζεται στην προσφορά ίσως ευκαιριών και δικαιωμάτων στις μειονότητες από την πλειοψηφία των πολιτών».
Σε ολόκληρη την περιοχή γίνεται σαφές ότι:
- Η τεχνολογία διαδραματίζει ολοένα και σημαντικότερο ρόλο, με την πλειοψηφία (88-94%) των ερωτηθέντων να δηλώνουν ότι η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να λειτουργήσει ως δύναμη προς το καλό και να έχει θετικό αντίκτυπο στον διαπολιτισμικό διάλογο, γεφυρώνοντας διαφορετικές κουλτούρες και πολιτισμούς.
- Οι άνθρωποι των χωρών της νοτιοανατολικής Μεσογείου είναι ιδιαίτερα αισιόδοξοι για τον αντίκτυπό της, με σχεδόν οκτώ στους δέκα ερωτηθέντες (77%) να «συμφωνούν έντονα» στο ότι η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να επιτελέσει σημαντικό ρόλο στη διευκόλυνση του διαλόγου, σε σύγκριση με το ποσοστό (53%) των ερωτηθέντων από ευρωπαϊκές χώρες.
Παρότι σήμερα υπάρχει ευρεία και διαφοροποιημένη πρόσβαση στις ειδήσεις, οι διαθέσιμες πηγές ειδήσεων δεν είναι όλες ίσες. Στην Ελλάδα, τα διαδικτυακά Μέσα Ενημέρωσης, ιδιαίτερα οι ειδησεογραφικές ιστοσελίδες και τα online περιοδικά κυριαρχούν και θεωρούνται ως η πιο αξιόπιστη πηγή διαπολιτισμικής πληροφόρησης στη χώρα από το 45% των ερωτηθέντων.
Στον αντίποδα, οι Έλληνες εμπιστεύονται πολύ λιγότερο τα τηλεοπτικά μέσα, σε σύγκριση με τους ερωτηθέντες άλλων Ευρω-Μεσογειακών χωρών (31% έναντι 52% των Ευρωπαίων και 59% αυτών από την νοτιοανατολική Μεσόγειο). Τα έντυπα μέσα, τα βιβλία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καταλαμβάνουν τις χαμηλότερες θέσεις ως αξιόπιστες πηγές πληροφόρησης, με 25%, 23% και 14% αντίστοιχα, σε σύγκριση με 45%, 23% και 15% για τους Ευρωπαίους και 24%, 24% και 36% για τους ερωτηθέντες της νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Περισσότερα από 13.000 άτομα σε 13 χώρες πήραν μέρος στην έρευνα, που πραγματοποιήθηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020 από την Ipsos-Mori, σχετικά με τις προσδοκίες, τις ανησυχίες και τις αξίες τους. Οι χώρες που συμμετείχαν ήταν οκτώ ευρωπαϊκές (Σουηδία, Γερμανία, Ελλάδα, Κύπρος, Ρουμανία, Κροατία, Ιρλανδία και Τσεχία) και πέντε χώρες της Νότιας και Ανατολικής Μεσογείου (Αλγερία, Ιορδανία, Λίβανος, Μαυριτανία και Μαρόκο).
Ορισμένα κύρια ευρήματα της έρευνας περιλαμβάνουν:
- Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες (μαζί με το Λίβανο) που είναι πιθανότερο να συνδέσει την περιοχή της Μεσογείου με μεταναστευτικά ζητήματα (79%).
- Όταν ερωτήθηκαν εάν η πολιτιστική και θρησκευτική πολυμορφία αποτελεί απειλή για τη σταθερότητα της κοινωνίας, οι ερωτηθέντες από την Κύπρο και την Ελλάδα (56% και 49%) είτε «συμφώνησαν», είτε «συμφώνησαν έντονα». Ως δύο από τους κύριους προορισμούς της ΕΕ για μετανάστες και πρόσφυγες που ταξιδεύουν δια θαλάσσης, οι ερωτηθέντες στην Κύπρο και την Ελλάδα ενδέχεται να βιώσουν τη μετανάστευση, αλλά και τη ποικιλομορφία που τη συνοδεύει, διαφορετικά από ότι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
- Ενώ οι περισσότεροι Ευρωπαίοι εκτιμούν τα οφέλη που προκύπτουν από το «πάντρεμα» των διαφορετικών στοιχείων της περιοχής και πιστεύουν η μίξη των πολιτισμών λειτουργεί θετικά για την οικονομική ανάπτυξη, την εκπαίδευση και την κατάρτιση (45% και 53%), πολλοί είναι εκείνοι που δε βλέπουν τα πλεονεκτήματα αυτά να οδηγούν σε βελτίωση της ισότητας των φύλων.
- Περισσότεροι από τους μισούς Έλληνες θα ήθελαν να δουν μεγαλύτερο αριθμό γυναικών να αναλαμβάνουν πιο σημαντικό ρόλο σε τομείς όπως η πολιτική και η διακυβέρνηση (52%), σε σύγκριση με το μόλις 39% των ερωτηθέντων της νοτιοανατολικής Μεσογείου.
- Η πολιτιστική πολυμορφία είναι κάτι που αναγνωρίζεται και εκτιμάται σε ολόκληρη την περιοχή. Η μεγάλη πλειοψηφία δήλωσε ότι εκτιμά τη θρησκευτική πολυμορφία και ενδιαφέρεται για άλλους πολιτισμούς, ωστόσο, πολλοί πιστεύουν ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για να αντιμετωπιστούν τα στερεότυπα και τα εμπόδια που δυσχεραίνουν τις σχέσεις. Πάνω σε αυτό το 50% των Ελλήνων ερωτηθέντων «συμφωνεί έντονα» στο ότι η πολιτιστική και θρησκευτική πολυμορφία είναι σημαντική για την ευημερία της κοινωνίας τους (σε σύγκριση με το 59% των χωρών της νοτιοανατολικής Μεσογείου και το 45% της Ευρώπης).
- Από τους Ευρωπαίους ερωτηθέντες, το 40% δήλωσε ότι θα προτιμούσε να παραμείνει στη χώρα διαμονής του, ενώ το 36% θα μετακόμιζε σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Οι Έλληνες συμμετέχοντες δήλωσαν ότι είναι πιο πιθανό να παραμείνουν στη χώρα τους, ενώ οι ερωτηθέντες από την Ιρλανδία ήταν αυτοί που είναι πιο πιθανό να θελήσουν να ξεκινήσουν μια νέα ζωή στο εξωτερικό.
- Παρατηρείται σύγκλιση σε όλη την περιοχή ως προς το ότι οι τέχνες παίζουν σημαντικό ρόλο στη γεφύρωση των διαφορών μεταξύ χωρών και πολιτισμών, αλλά και στο ότι τα πολιτιστικά και καλλιτεχνικά έργα μπορούν να συμβάλουν στη μείωση του διαχωρισμού μεταξύ των πολιτισμών, με τις ταινίες να θεωρούνται σπουδαία πηγή διαπολιτισμικής πληροφόρησης.
Το Ίδρυμα Anna Lindh συνεργάζεται με ένα ευρύ φάσμα ιδρυμάτων. Ορισμένες μακροπρόθεσμες πρωτοβουλίες καθορίζονται σε συνεργασία με την UNESCO, τον Σύνδεσμο Αραβικών Κρατών, το Συμβούλιο της Ευρώπης, τη Συμμαχία Πολιτισμών των Ηνωμένων Εθνών, την ALECSO, την ISESCO, την EMUNI και τα περιφερειακά δίκτυα που δραστηριοποιούνται στην περιοχή της Ευρω-Μεσογειακής.
* Δείτε όλη την έρευνα στη στήλη "Συνοδευτικό Υλικό"