Περιορισμένη βαρύτητα φαίνεται να δίνουν οι εισηγμένες εταιρείες σε ότι αφορά τις αμοιβές των μη εκτελεστικών μελών των διοικητικών τους συμβουλίων, καθώς κατά τα τελευταία χρόνια οι όποιες αυξήσεις έχουν δοθεί σε αυτά, όχι μόνο είναι σαφώς χαμηλότερες από τις αντίστοιχες των διευθυνόντων συμβούλων, αλλά επιπλέον πολύ συχνά υπολείπονται του πληθωρισμού. Και όλα αυτά, όταν οι ευθύνες τους μεγεθύνονται και το έργο τους διογκώνεται.
Αυτό είναι ένα από τα συμπεράσματα της πανευρωπαϊκής έρευνας (185 εταιρείες υψηλής κεφαλαιοποίησης από 17 χώρες, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης) με θέμα «Ώρα για αλλαγή στις αμοιβές των μη εκτελεστικών μελών στην Ευρώπη;» που εκπόνησε η ecoDA (ευρωπαϊκή συνομοσπονδία των μελών των Δ.Σ.) σε συνεργασία με την διεθνούς φήμης εταιρεία συμβούλων WTW και με τη συμμετοχή ομάδας εργασίας του NED Club (Ελληνική Λέσχη Μη Εκτελεστικών Μελών Δ.Σ.).
Το θέμα των αμοιβών των μη εκτελεστικών μελών μπορεί από ορισμένους να θεωρείται ως ένα επιπλέον έξοδο για τις επιχειρήσεις, από την άλλη πλευρά όμως τα μη εκτελεστικά μέλη όχι μόνο αποτελούν μια «ομπρέλα προστασίας» για τους μετόχους μειοψηφίας, αλλά επιπλέον συμβάλλουν σε μεγάλο βαθμό στην εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία των εταιρειών ελέγχοντας διαδικασίες, προτείνοντας λύσεις και περιορίζοντας πιθανούς μελλοντικούς κινδύνους.
Έτσι, σε ένα περιβάλλον χαμηλών (τηρουμένων των αναλογιών) αποδοχών και πολύ μεγάλων ευθυνών και υποχρεώσεων, οι εταιρείες κινδυνεύουν να μην μπορούν να προσελκύσουν ικανά μη εκτελεστικά μέλη στα Διοικητικά τους Συμβούλια, ή ακόμη και να διαθέτουν μέλη που… απλά και μόνο υπογράφουν ό,τι τους υποδειχτεί.
Ο πανευρωπαϊκός αυτός προβληματισμός λαμβάνει αναμφίβολα ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις σε ότι αφορά τις μικρομεσαίες εισηγμένες εταιρείες στο Χρηματιστήριο της Αθήνας, όπου συχνά οι προσφερόμενες αμοιβές είναι πολύ χαμηλές (ακόμη και συμβολικές), πλην όμως οι ευθύνες και οι υποχρεώσεις των μη εκτελεστικών μελών παραμένουν μεγάλες και διαρκώς αυξανόμενες.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της προαναφερθείσας πανευρωπαϊκής έρευνας, η πρόεδρος του Ned Club Λήδα Κοντογιάννη (φωτό), επισημαίνει ότι «τα σημεία που αναδεικνύονται στην έρευνα έχουν ειδικό ενδιαφέρον για τα μη-εκτελεστικά μέλη ΔΣ και των ελληνικών επιχειρήσεων, καθώς παρουσιάζει συγκριτικά στοιχεία και σχόλια των ομολόγων τους στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Πρόκειται δε, για πληροφόρηση που είναι μοναδική και απολύτως χρήσιμη για τις διοικήσεις.
Επίσης, προκύπτουν ενδιαφέρουσες επισημάνσεις, όπως η απόκλιση μεταξύ των αμοιβών των εκτελεστικών και των μη-εκτελεστικών μελών ΔΣ, η οποία διαπιστώνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η αναγνώριση του ρόλου και της προσφοράς στην πράξη των μη εκτελεστικών μελών των ΔΣ καθίσταται αναγκαία ενόψει των σημαντικών υποχρεώσεων και καθηκόντων που πρόκειται να διαχειριστούν στο άμεσο μέλλον».
Τα ευρήματα της έρευνας
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, οι αυξήσεις στις αμοιβές των μη εκτελεστικών μελών των Δ.Σ. κατά τα τελευταία πέντε χρόνια ήταν μέτριες σε σύγκριση με αυτές των διευθυνόντων συμβούλων, ενώ δεν έχουν συμβαδίσει καν με την πορεία του πληθωρισμού. Και αυτό, όταν κατά την ίδια περίοδο οι υποχρεώσεις των ανεξάρτητων μελών έχουν αυξηθεί σημαντικά και ως προς την πολυπλοκότητα, αλλά και ως προς τον απαιτούμενο χρόνο ενασχόλησης.
Συγκεκριμένα, η έρευνα εξέτασε 185 εταιρείες υψηλής κεφαλαιοποίησης από 17 ευρωπαϊκές χώρες και μεταξύ άλλων προέκυψε ότι:
- Κατά την περίοδο 2018-2022 η μέση αύξηση των αποδοχών των διευθυνόντων συμβούλων διαμορφώθηκε στο 39% και των μη εκτελεστικών μελών στο 16%, όταν κατά το ίδιο χρονικό διάστημα ο πληθωρισμός ανήλθε στο 20%. Αυτό δηλαδή που προκύπτει είναι ότι οι αποδοχές των μη εκτελεστικών μελών των Δ.Σ. υποχώρησαν σε αποπληθωρισμένες τιμές.
- Από πλευράς αποδοχών, τα μη εκτελεστικά μέλη του Δ.Σ. στην Ελλάδα κατατάχθηκαν στην προτελευταία (τέταρτη) κατηγορία, όταν στην πέμπτη κατηγορία περιλαμβάνονται σχεδόν αποκλειστικά χώρες από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη (στην πρώτη εντάσσονται Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία και στη δεύτερη Γερμανία και Ιταλία). Να σημειωθεί πως οι αποδοχές των ανεξάρτητων μελών των Δ.Σ. στις μεγάλες εταιρείες των ΗΠΑ είναι πολύ υψηλότερες των ευρωπαϊκών.
- Το 81% των μη εκτελεστικών μελών αισθάνεται πως ανταμείβεται λιγότερο σε σχέση με τις ευθύνες και το έργο που αναλαμβάνει.
- Το 92% των μη εκτελεστικών μελών αισθάνεται ότι κατά τα τελευταία χρόνια το έργο που αναλαμβάνει είναι περισσότερο σύνθετο και περισσότερο χρονοβόρο. Ειδικότερα, το 1% πιστεύει ότι ο όγκος εργασιών του μειώθηκε, το 7% ότι παρέμεινε σταθερός, το 26% ότι αυξήθηκε ως ένα βαθμό και το 66% πως διογκώθηκε σημαντικά.