Με τις ομιλίες των εισηγητών των κομμάτων άρχισε στην ολομέλεια της Βουλής, η συζήτηση του νομοσχέδιου για την αναβάθμιση της ασφάλειας των σιδηροδρόμων.
Το σχέδιο νόμου, όπως το παρουσίασε προ ημερών ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κωνσταντίνος Κυρανάκης, οργανώνεται γύρω από τρεις βασικούς πυλώνες:
1. Αναβάθμιση δομών ασφάλειας και τεχνολογικής εποπτείας του σιδηροδρομικού δικτύου
- Ίδρυση Ενιαίου Κέντρου Εποπτείας, που θα λειτουργεί ως «πύργος ελέγχου» του σιδηροδρόμου, με δυνατότητα real-time παρακολούθησης του συνόλου του δικτύου, άμεσης καταγραφής εντολών και συμβάντων, και ενεργοποίησης μηχανισμών ακινητοποίησης συρμών σε περίπτωση κινδύνου.
- Υποχρεωτική εγκατάσταση καμερών σε θαλάμους οδήγησης αμαξοστοιχίας, σταθμαρχεία και κρίσιμες υποδομές, καθώς και αυτοματοποιημένο λογισμικό εποπτείας.
- Ψηφιακή πλατφόρμα ενημέρωσης Railway.gov.gr, με ενσωματωμένο γεωεντοπισμό μέσω HEPOS (ακρίβεια έως 5 εκατοστών) και προβολή της θέσης κάθε αμαξοστοιχίας σε πραγματικό χρόνο.
- Καθιέρωση Ψηφιακού Μητρώου Σιδηροδρομικών Δεδομένων και ηλεκτρονικού συστήματος alerts για παραβάσεις του Κανονισμού Κίνησης.
2. Θέσπιση νέων ασφαλιστικών δικλείδων, συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό πλαίσιο και αυστηρότερη εκπαίδευση, αξιολόγηση και κυρώσεις για το σιδηροδρομικό προσωπικό
- Υποχρεωτικές ψυχομετρικές, ιατρικές και λειτουργικές δοκιμασίες για όλους τους εργαζομένους σε κρίσιμα καθήκοντα, σε συνεργασία με τις Ένοπλες Δυνάμεις.
- Καθιέρωση του θεσμού του προϊσταμένου Αμαξοστοιχίας, με ρόλο διευθυντή της αμαξοστοιχίας, δυνατότητα παρέμβασης και ακινητοποίησης σε περίπτωση παραβίασης ή αδυναμίας μηχανοδηγού.
- Σύστημα κατηγοριοποίησης παραβάσεων και παρακολούθησης της συμπεριφοράς κάθε υπαλλήλου, με δυνατότητα απομάκρυνσης και, σε περίπτωση ολιγωρίας της εταιρείας, αναστολής άδειας λειτουργίας.
- Συμμόρφωση με ευρωπαϊκό πλαίσιο ως προς την ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/798 για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων.
3. Νέα εταιρική δομή στον ΟΣΕ και οργανωτική ενίσχυση κρίσιμων φορέων
- Μετατροπή του ΟΣΕ σε «Ελληνικοί Σιδηρόδρομοι ΑΕ», με διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, δυνατότητα προσλήψεων με ευέλικτες διαδικασίες και δυνατότητα προσέλκυσης στελεχών από τον ιδιωτικό τομέα ή το εξωτερικό.
- Οργανωτική ενίσχυση της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) και του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, με ταχεία στελέχωση και σύσταση Ειδικής Μονάδας Επιθεωρητών.
- Θέσπιση Ενιαίου Σχεδίου Αντιμετώπισης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων, με συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων, κρατικών και ιδιωτικών.
Για νομοσχέδιο, που αποτελεί «μία εκ βάθρων μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία, η οποία στοχεύει να ανανεώσει τη λειτουργία του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα», μίλησε ο εισηγητής της πλειοψηφίας, Λάκης Βασιλειάδης.
Σύμφωνα με τον βουλευτή της ΝΔ, «στόχος αυτής της μεταρρύθμισης είναι να αναβαθμίσουμε τον σιδηρόδρομο με βάση τα πιο σύγχρονα διεθνή πρότυπα, αλλά και να αυξήσουμε τα επίπεδα ασφάλειάς του, για να αποφύγουμε μια επανάληψη ενός τραγικού δυστυχήματος, όπως τα Τέμπη. Η βασική φιλοσοφία του σχεδίου νόμου εδράζεται σε ένα τρίπτυχο αξιών: πρόληψη, διαφάνεια, λογοδοσία».
Την πρόταση του ΠΑΣΟΚ για την ανάπτυξη του ελληνικού σιδηροδρόμου, η οποία στηρίζεται «στην επιστημονική τεκμηρίωση, στη θεσμική σοβαρότητα και στα ευρωπαϊκά πρότυπα» κατέθεσε ο εισηγητής της μειοψηφίας, Τ. Νικολαΐδης, προαναγγέλλοντας ότι θα καταψηφίσει το νομοσχέδιο της κυβέρνησης. Μεταξύ των στοιχείων της πρότασης του ΠΑΣΟΚ, ο κ. Νικολαΐδης είπε ότι «στον τομέα της διοικητικής αναδιάρθρωσης και εποπτείας προτείνουμε τη συγκρότηση του Εθνικού Εκτελεστικού Συμβουλίου Σιδηροδρομικών Μεταφορών, την ενίσχυση της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων και την επανεξέταση της σχέσης με τη Hellenic Train».
Οι πραγματικοί στόχοι του νομοσχεδίου είναι να καλύψει το αφήγημα Καραμανλή, που λέει ότι την ευθύνη για τον σιδηρόδρομο δεν την έχει το κράτος δια των οργάνων εκτελεστικής εξουσίας, αλλά δια των υπαλλήλων, να εξυπηρετήσει συμφέροντα που «κερδίζουν» από την απαξίωση του σιδηροδρόμου και να συνεχίσει την παράδοση των ημετέρων, των ρουσφετιών και της αναθέσεων, είπε ο αγορητής του ΣΥΡΙΖΑ, Αλ. Μεϊκόπουλος.
Με τα ίδια σάπια υλικά που οδήγησαν στο έγκλημα των Τεμπών επιδιώκει η κυβέρνηση δήθεν να αναβαθμίσει την ασφάλεια στους σιδηρόδρομους, διαμορφώνοντας, όμως, στην πραγματικότητα τις προϋποθέσεις για νέα εγκλήματα, τόνισε ο αγορητής του ΚΚΕ, Βασίλης Μεταξάς, που είπε ότι θα καταψηφίσει το νομοσχέδιο. Το ΚΚΕ πρόσθεσε, είναι με ένα σιδηρόδρομο σύγχρονο, ασφαλή, φθηνό, αποκλειστικά δημόσιο, χωρίς καμία επιχειρηματική δράση που θα λειτουργεί για την κάλυψη των συγκοινωνιακών αναγκών.
Προτείνουμε την ίδρυση μιας δημόσιας εταιρείας σιδηροδρομικού έργου, είπε η βουλευτής της Ελληνικής Λύσης Μαρία Αθανασίου: «Δεν γίνεται να συνεχίσουμε να είμαστε η μόνη χώρα ευρωπαϊκά που στις επιβατικές μεταφορές το μονοπώλιο να κατέχει μια ιδιωτική εταιρεία», είπε η κ. Αθανασίου, καταψηφίζοντας το εμβαλωματικό, όπως το χαρακτήρισε, νομοσχέδιο.
Η αγορήτρια της Νέας Αριστεράς, Πέτη Πέρκα, είπε ότι θα καταψηφίσει το νομοσχέδιο, τονίζοντας ότι ενώ η Ευρώπη επανεθνικοποιεί τον σιδηρόδρομο, η Ελλάδα αποτελεί θλιβερή εξαίρεση.
Την άμεση παύση επιβατικών δρομολογίων, μέχρι την πλήρη λειτουργία συστημάτων ασφαλείας, ζήτησε ο αγορητής της Νίκης, Νίκος Βρεττός, ο οποίος είπε ότι θα καταψηφίσει το νομοσχέδιο, καθώς «δεν ανταποκρίνεται στο μέγεθος της τραγωδίας των Τεμπών και στις προσδοκίες του λαού για φθηνό, ασφαλή και ενιαίο δημόσιο σιδηρόδρομο».
Το τρίτο νομοσχέδιο που κατέθεσε η ΝΔ από το 2019 υποδηλώνει την απουσία και καθαρού στρατηγικού σχεδιασμού, αλλά και επαρκούς πολιτικής βούλησης να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα άμεσα και αποτελεσματικά, είπε ο αγορητής της Πλεύσης Ελευθερίας, Αλ. Καζαμίας.
Η ανεξάρτητη βουλευτής, μέλος του Κινήματος Δημοκρατίας, Ραλλία Χρηστίδου, είπε ότι απαιτείται ενιαίος δημόσιος φορέας σιδηροδρόμων, σιδηροδρομικό δίκτυο που καλύπτει όλη τη χώρα, αυξήσεις στο προσωπικό και όχι σε μάνατζερ με αδιαφανείς προσλήψεις, μισθολογική αποκατάσταση των εργαζομένων, τακτικές επιμορφώσεις, ιδιαιτέρως των μηχανοδηγών, σταθμαρχών, και άλλων στελεχών πρώτης γραμμής.