Τέσσερις προτάσεις για την επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη, να ενισχυθεί η ασφάλεια δικαίου και το κράτος δικαίου παρουσίασε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, μιλώντας απόψε στο Συνέδριο «Δικαιοσύνη: Θεμέλιο Ανάπτυξης & Ευημερίας» που πραγματοποιείται στην Αθήνα.
Ο Κωστής Χατζηδάκης τόνισε ότι η κυβέρνηση έχει κάνει σημαντικά βήματα για να βελτιωθεί η κατάσταση. Σε αυτά περιλαμβάνονται:
- Ο νέος δικαστικός χάρτης που αναδιοργανώνει τη γεωγραφία της Δικαιοσύνης, που θεσπίστηκε για πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες. Ήδη στην Αθήνα ο αριθμός των δικαστών αυξήθηκε από 400 σε περίπου 750.
- Ο μηχανισμός περικοπής αποδοχών για σοβαρές καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων.
- Η νέα δικονομία για το Ελεγκτικό Συνέδριο και το ΣτΕ και ο νέος Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας.
- Η έμπρακτη εμπιστοσύνη στους λειτουργούς της δικαιοσύνης: Με την ενίσχυση της συμμετοχής των δικαστών στην επιλογή της ηγεσίας των ανωτάτων δικαστηρίων. Καθώς και με τη μεταφορά στους δικηγόρους και τους συμβολαιογράφους αρμοδιοτήτων που μέχρι σήμερα επιβάρυναν τα δικαστήρια. «Υπολογίζεται», είπε, «πως ήδη 25.000 υποθέσεις τον χρόνο αφαιρούνται από τα δικαστήρια».
- Οι επενδύσεις στη Δικαιοσύνη με πόρους του εθνικού προϋπολογισμού και των ευρωπαϊκών ταμείων. Περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τις αυξήσεις στους μισθούς και τα επιδόματα των υπηρετούντων στη Δικαιοσύνη, την κάλυψη των οργανικών θέσεων δικαστών και τις νέες προσλήψεις για δικαστικούς υπαλλήλους που είναι σε εξέλιξη, τον εκσυγχρονισμό των δικαστικών μεγάρων και την ψηφιοποίηση.
- Οι κανόνες για την καλή νομοθέτηση που έχουν εισαχθεί π.χ. με το Ν. 4462/2019, και οι κωδικοποιήσεις που νομοθετούνται σε ένα ευρύτατο φάσμα, από τη φορολογία ως τους ΟΤΑ.
Ωστόσο, όπως σημείωσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, η κατάσταση της Δικαιοσύνης δεν ήταν και δεν είναι ακόμη αυτή που θα έπρεπε, κάτι που επισημαίνεται όχι μόνο από τους πολίτες -μόλις το ένα τρίτο των πολιτών δηλώνουν εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη, έναντι περίπου 60% που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος– αλλά και από τους οίκους αξιολόγησης της οικονομίας. Σύμφωνα με τα σχετικά στοιχεία σήμερα χρειάζονται κατά μέσο όρο 1.500 ημέρες για την τελεσιδικία μιας υπόθεσης και στόχος της κυβέρνησης είναι να μειωθούν στις 630 ημέρες που είναι ο μέσος όρος των χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Στο πλαίσιο αυτό οι προτάσεις που παρουσίασε ο κ. Χατζηδάκης είναι:
- Πρώτον, να ενισχυθεί η εξωδικαστική επίλυση διαφορών, με τη δημιουργία ενός νέου, κεντρικού οργάνου στις κομβικές δημόσιες υπηρεσίες που συναλλάσσονται με τον πολίτη (π.χ. ΕΦΚΑ), στο πρότυπο της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της ΑΑΔΕ.
- Δεύτερον, να επεκταθεί στον Άρειο Πάγο η διαδικασία που καθιερώθηκε στο ΣτΕ ώστε να απορρίπτονται γρήγορα, οι προδήλως αβάσιμες αναιρέσεις.
- Τρίτον, να καθιερωθεί νομοθετικά η αρχή της ευνοϊκότερης διοικητικής κύρωσης: αν μετά από μία διοικητική παράβαση επέλθει νομοθετική μεταβολή και προβλεφθεί ηπιότερη διοικητική κύρωση (μικρότερο πρόστιμο, κ.λπ.), να ισχύει και για τις παραβάσεις που είναι εκκρεμείς στα δικαστήρια.
- Τέταρτον, να εγκαθιδρυθεί ένας μόνιμος μηχανισμός που θα εξασφαλίζει τη συμμόρφωση της Διοίκησης στις αποφάσεις της Δικαιοσύνης. «Είναι υποχρέωσή μας απέναντι στη Δικαιοσύνη και τον πολίτη, ώστε να μη νιώθει ανυπεράσπιστος απέναντι στο βαθύ κράτος».
Ο κ. Χατζηδάκης υπογράμμισε ότι για ενισχυθεί η ασφάλεια δικαίου και η εμπιστοσύνη, είναι κρίσιμη η συμβολή όλων. «Μόνο έτσι», κατέληξε, «θα εμπεδωθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης, που θα δώσει ουσία και βάθος στις μεταρρυθμίσεις. Μια Δικαιοσύνη γρήγορη, αξιόπιστη και δίκαιη είναι το πιο σταθερό θεμέλιο για να αναπτυχθεί η οικονομία, να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή και να αναβαθμιστεί η δημοκρατία μας».