«Καλές» χαρακτήρισε τις συζητήσεις στο άτυπο συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών σε ό,τι αφορά την Τουρκία ο Ζοζέπ Μπορέλ, στις δηλώσεις του μετά τη συνάντηση. Είπε ότι η ΕΕ στέκεται δίπλα σε Ελλάδα και Κύπρο και πιστεύει ότι πρέπει η Αγκυρα να απέχει από μονομερείς ενέργειες. Αυτό είναι απαραίτητο στοιχείο για να προχωρήσει ο διάλογος.
Όπως είπε, υπάρχει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ της δυνατότητας να βρεθεί έδαφος για συζητήσεις με την Τουρκία και της επίδειξης της κοινής ισχύος στην υπεράσπιση των συμφερόντων μας. Χαιρέτισε τις προσπάθειες της Γερμανίας προκειμένου να βρεθεί λύση και είπε ότι ο ίδιος θα προσπαθήσει να συμβάλει.
Ανακοίνωσε ότι υπάρχει πολιτική συναίνεση των ΥΠΕΞ (σ.σ. καθώς ήταν άτυπη συνάντηση, δεν λαμβάνονται αποφάσεις) να ζητηθεί από τις υπηρεσίες να επιταχυνθεί η εργασία για να προστεθούν και άλλα άτομα (που θα προτείνει η Κύπρος) σε αυτά που υφίστανται κυρώσεις από την ΕΕ για τις γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ.
Απουσία προόδου σε ό,τι αφορά την κατάσταση με την Τουρκία, θα μπορούσαμε να καταρτίσουμε λίστα περαιτέρω κυρώσεων, που θα συζητηθούν στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής, συμπλήρωσε.
Όπως διευκρίνισε, του ζητήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να παρουσιάσει σειρά προτάσεων σε περίπτωση που δεν επιτύχουν οι διπλωματικές προσπάθειες. «Παρουσίασα τι μπορούμε να κάνουμε σε γενικές γραμμές», είπε. «Μπορούμε να καταρτίσουμε λίστες με πρόσωπα, αλλά και περιουσιακά στοιχεία (π.χ. σκάφη), περιορισμούς στη χρήση λιμανιών και στις προμήθειες, μπορούμε να περάσουμε σε κυρώσεις για τη συμμετοχή σε δραστηριότητες που θεωρούμε παράνομες. Μπορούμε να πάρουμε οικονομικά μέτρα για συγκεκριμένους κλάδους. Να εστιάσουμε σε δραστηριότητες που θεωρούμε παράνομες», σημείωσε.
Ζήτησε να υπάρξει διαχωρισμός μεταξύ των προβλημάτων με τις έρευνες και τις γεωτρήσεις σε αμφισβητούμενα ύδατα και τις δύσκολες και περίπλοκες σχέσεις Ευρώπης και Τουρκίας. Πρέπει να συζητήσουμε με την Αγκυρα για θέματα που εκκρεμούν, αλλά αυτή τη στιγμή το πιο πιεστικό είναι οι γεωτρήσεις και η παρουσία τουρκικών πλοίων στα ύδατα της Ελλάδας και της Κύπρου.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Χάικο Μάας τόνισε ότι οι σχέσεις με την Αγκυρα είναι τεταμένες λόγω των εντάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο Γερμανός ΥΠΕΞ τόνισε ότι οι κυρώσεις θα πρέπει να συζητηθούν στη Σύνοδο του Σεπτεμβρίου. Υπογράμμισε πάντως ότι η μόνη διέξοδος από την κρίση στην ανατολική Μεσόγειο είναι ο εποικοδομητικός διάλογος.
Σε ό,τι αφορά τη Λευκορωσία, ο κ. Μπορέλ δήλωσε ότι από την ΕΕ στηρίζεται πλήρως η «ανεξαρτησία» της χώρας. Υπήρξε πολιτική συμφωνία για κυρώσεις κατά προσώπων που είχαν συμμετοχή στη νοθεία στις εκλογές αλλά και στις επιχειρήσεις καταστολής που ακολούθησαν μετά τις διαδηλώσεις. Εντεκα χώρες έστειλαν επιστολή, ζητώντας να προχωρήσουν γρήγορα οι διαδικασίες.
Τι περιλαμβάνει η λίστα κυρώσεων
Πληροφορίες από την ελληνική πλευρά αναφέρουν ότι στο έγγραφο επιλογών που παρουσιάστηκε προφορικά περιλαμβάνονται:
- Περιοριστικά μέτρα σε περίπτωση συνέχισης παράνομων γεωτρήσεων σε Ανατολική Μεσόγειο.
- Καταχώρηση πλοίων που εμπλέκονται σε παράνομες ερευνητικές δραστηριότητες.
- Τομεακές κυρώσεις (πωλήσεις, προμήθειες, εξαγωγή υλικού σχετικά με έρευνες στον ενεργειακό τομέα, μεταφορά τεχνολογίας και προϊόντων)
- Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες (τραπεζικός και βιομηχανικός τομέας) – απαγόρευση δανεισμού σε Τουρκιά από κρατικές τράπεζες
- Δυνατότητα για μείωση ευρωπαϊκών κονδυλίων
- Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης της Τουρκίας μέχρι τον Σεπτέμβριο, δυνατότητα εξέτασης απαγόρευσης ταξιδιών (travel ban)
- Να ενισχυθούν περαιτέρω οι καταχωρήσεις για ενέργειες Τουρκίας σε θαλάσσιες ζώνες ΚΔ και Ελλάδας σε υφιστάμενο καθεστώς κυρώσεων κατά Τουρκίας.
Ελληνικές διπλωματικές πηγές αναφορικά με την Σύνοδο των ΥΠΕΞ αναφέρουν ότι είχαμε:
- Επιβεβαίωση αλληλεγγύης προς Ελλάδα και Κύπρο και άμεση έκκληση προς Τουρκία να τερματίσει τις παράνομες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο, σημειώνοντας ότι η αποχή Τουρκίας από μονομερείς ενέργειες είναι βασικό στοιχείο για την πρόοδο του διαλόγου.
- Επίσπευση της εξέτασης από αρμόδιες ομάδας Συμβουλίου προτάσεων ΚΔ 18/7/20 για επιπλέον καταχωρήσεις σε υφιστάμενο καθεστώς κυρώσεων κατά Τουρκίας, με στόχο την άμεση ολοκλήρωση τους.
- Έκκληση προς Τουρκία να ανταποκριθεί σε πρόσκληση ΚΔ για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης και της υποβολής σε Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
- Διασύνδεση των κυρώσεων κατά της Λευκορωσίας με το ζήτημα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας.