Σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάνει τα πρώτα βήματα για την οικοδόμηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας που εξήγγειλε η Πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης. Η Επιτροπή υποβάλλει μια σειρά προτάσεων για την ενίσχυση του πλαισίου υγειονομικής ασφάλειας της ΕΕ και για την ενδυνάμωση του ρόλου βασικών οργανισμών της ΕΕ όσον αφορά την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση κρίσεων. Για να ενισχυθεί η καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και μελλοντικών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας απαιτείται μεγαλύτερος συντονισμός σε επίπεδο ΕΕ. Οι σημερινές προτάσεις, οι οποίες βασίζονται στα διδάγματα από την τρέχουσα κρίση, θα εξασφαλίσουν ισχυρότερη ετοιμότητα και αντίδραση κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κρίσης αλλά και μελλοντικών κρίσεων στον τομέα της υγείας.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε σχετικά: «Στόχος μας είναι να προστατεύσουμε την υγεία όλων των Ευρωπαίων πολιτών. Η πανδημία του κορονοϊού κατέδειξε την ανάγκη για μεγαλύτερο συντονισμό στην ΕΕ, πιο ανθεκτικά συστήματα υγείας και καλύτερη προετοιμασία για την αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων. Αλλάζουμε τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τις διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας. Σήμερα αρχίζουμε την οικοδόμηση μιας Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας για να προστατεύσουμε τους πολίτες με υψηλής ποιότητας περίθαλψη σε περίπτωση κρίσης και να εξοπλίσουμε την Ένωση και τα κράτη μέλη της για την πρόληψη και τη διαχείριση έκτακτων καταστάσεων στον τομέα της υγείας που επηρεάζουν ολόκληρη την Ευρώπη.»
Ο Αντιπρόεδρος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής μας, Μαργαρίτης Σχοινάς, δήλωσε τα εξής: «Σήμερα κάνουμε ένα μεγάλο, ουσιαστικό βήμα προς τη δημιουργία μιας πραγματικής Ένωσης Υγείας για την ΕΕ: Ενισχύουμε την από κοινού διαχείριση των κρίσεων για την προετοιμασία και την αντιμετώπιση σοβαρών διασυνοριακών απειλών κατά της υγείας. Οι ενωσιακοί οργανισμοί μας πρέπει να λάβουν ισχυρότερες εντολές για την καλύτερη προστασία των πολιτών της ΕΕ. Για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και άλλων μελλοντικών έκτακτων καταστάσεων στον τομέα της υγείας, η ενίσχυση του συντονισμού με αποτελεσματικότερα εργαλεία σε ενωσιακό επίπεδο είναι μονόδρομος.»
Η Στέλλα Κυριακίδου, Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, δήλωσε σχετικά: «Η υγεία αποτελεί περισσότερο από ποτέ ουσιαστικό μέλημα για τους πολίτες μας. Σε καιρούς κρίσης, οι πολίτες δικαίως αναμένουν από την ΕΕ να αναλάβει έναν πιο ενεργό ρόλο. Σήμερα ενισχύουμε τα θεμέλια για μια ασφαλέστερη, καλύτερα προετοιμασμένη και ανθεκτικότερη ΕΕ στον τομέα της υγείας. Αυτό θα αποτελέσει ουσιαστική αλλαγή όσον αφορά την ικανότητά μας συλλογικής αντίδρασης. Στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας είναι να προετοιμαζόμαστε και να αντιμετωπίζουμε τις κοινές απειλές για την υγεία συλλογικά, ως Ένωση. Αυτό πρέπει να κάνουμε για να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των πολιτών μας.»
Οι σημερινές προτάσεις επικεντρώνονται στην αναμόρφωση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου που διέπει τις σοβαρές διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας, καθώς και στην ενίσχυση του ρόλου βασικών οργανισμών της ΕΕ όσον αφορά την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση κρίσεων, συγκεκριμένα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA).
Ισχυρότερο πλαίσιο υγειονομικής ασφάλειας της ΕΕ
Σήμερα η Επιτροπή προτείνει σήμερα έναν νέο κανονισμό για τις σοβαρές διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας, προκειμένου να διαμορφώσει μια ισχυρότερη εντολή για συντονισμό από την Επιτροπή και τους οργανισμούς της ΕΕ. Το νέο πλαίσιο θα προβλέπει τα εξής:
Ενίσχυση της ετοιμότητας: Θα καταρτιστεί σχέδιο της ΕΕ για την ετοιμότητα για την αντιμετώπιση των κρίσεων στον τομέα της υγείας και πανδημιών, καθώς και συστάσεις για την έγκριση σχεδίων σε εθνικό επίπεδο, σε συνδυασμό με ολοκληρωμένα και διαφανή πλαίσια για την υποβολή εκθέσεων και τον έλεγχο Η εκπόνηση των εθνικών σχεδίων θα υποστηρίζεται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων και άλλους οργανισμούς της ΕΕ. Τα σχέδια θα υποβάλλονται σε έλεγχο και σε δοκιμή αντοχής από την Επιτροπή και τους οργανισμούς της ΕΕ.
Ενίσχυση της επιτήρησης: Θα δημιουργηθεί ένα ενισχυμένο, ολοκληρωμένο σύστημα επιτήρησης σε επίπεδο ΕΕ, με τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και άλλων προηγμένων τεχνολογικών μέσων.
Βελτίωση της υποβολής δεδομένων: τα κράτη μέλη θα κληθούν να αναβαθμίσουν την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τους δείκτες των συστημάτων υγείας (π.χ. διαθεσιμότητα νοσοκομειακών κλινών, δυναμικότητα εξειδικευμένης θεραπείας και εντατικής θεραπείας, αριθμός ιατρικώς καταρτισμένου προσωπικού κ.λπ.)
Η κήρυξη έκτακτης ανάγκης στην ΕΕ θα οδηγεί στην ενίσχυση του συντονισμού και θα επιτρέπει την ανάπτυξη, την αποθήκευση και την προμήθεια προϊόντων σχετικών με την κρίση.
Ισχυρότεροι και πιο λειτουργικοί οργανισμοί της ΕΕ
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών της ΕΕ για την αντιμετώπιση της νόσου COVID-19 από την εκδήλωση της πανδημίας. Ωστόσο, λόγω της νόσου COVID-19 κατέστη προφανές ότι και οι δύο οργανισμοί πρέπει να ενισχυθούν και να εφοδιαστούν με ισχυρότερες εντολές για την καλύτερη προστασία των πολιτών της ΕΕ και την αντιμετώπιση διασυνοριακών απειλών κατά της υγείας.
Θα ενισχυθεί η εντολή του ECDC ώστε να μπορεί να υποστηρίζει την Επιτροπή και τα κράτη μέλη στους ακόλουθους τομείς:
- επιδημιολογική επιτήρηση μέσω ολοκληρωμένων συστημάτων που επιτρέπουν την επιτήρηση σε πραγματικό χρόνο
- σχεδιασμός της ετοιμότητας και αντιμετώπισης, της υποβολής εκθέσεων και του ελέγχου
- πρόβλεψη μη δεσμευτικών συστάσεων και επιλογών για τη διαχείριση κινδύνου
- ικανότητα κινητοποίησης και ανάπτυξης της ειδικής ομάδας της ΕΕ για την υγεία για την υποστήριξη της αντίδρασης σε τοπικό επίπεδο στα κράτη μέλη
- δημιουργία δικτύου εργαστηρίων αναφοράς της ΕΕ και δικτύου για τις ουσίες ανθρώπινης προέλευσης
Η εντολή του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων θα ενισχυθεί προκειμένου να μπορεί να διευκολύνει μια συντονισμένη αντιμετώπιση των κρίσεων στον τομέα της υγείας σε ενωσιακό επίπεδο, με τους εξής τρόπους:
- παρακολούθηση και μετριασμός του κινδύνου έλλειψης κρίσιμων φαρμάκων και ιατροτεχνολογικών προϊόντων
- παροχή επιστημονικών συμβουλών για φάρμακα που ενδέχεται να έχουν τη δυνατότητα να θεραπεύσουν, να προλάβουν ή να διαγνώσουν τις ασθένειες που προκαλούν τις κρίσεις αυτές
- συντονισμός μελετών για την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας των εμβολίων
- συντονισμός κλινικών δοκιμών
Σήμερα η Επιτροπή παρουσιάζει επίσης τα κύρια χαρακτηριστικά της μελλοντικής αρχής για την αντίδραση σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης στον τομέα της υγείας (HERA), για την οποία πρόκειται να υποβληθεί πρόταση έως το τέλος του 2021. Μια τέτοια δομή θα ήταν ένα σημαντικό νέο στοιχείο για την υποστήριξη της καλύτερης αντίδρασης σε διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας σε επίπεδο ΕΕ.