Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να προωθήσει επενδυτικό σχέδιο ονόματι Global Gateway ύψους 300 δισ. ευρώ ως απάντηση στο κινεζικό επενδυτικό πρόγραμμα «Μία ζώνη, Ένας δρόμος», τον σύγχρονο Δρόμο του Μεταξιού.
Τα προσχέδια των προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα οποία έχουν δει οι Financial Times, υποδηλώνουν ότι το πρόγραμμα της Ε.Ε. θα βασιστεί σε μεγάλο βαθμό στη μόχλευση δαπανών του ιδιωτικού τομέα καθώς και σε δημόσιες επενδύσεις, ενώ θα συμμετέχουν και τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Τα 300 δισ. ευρώ, τα οποία προβλέπεται να επενδυθούν ως το 2027, θα περιλαμβάνουν πόρους από την ΕΕ, τα κράτη μέλη, τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τις εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες. Θα επιδιωχθεί επίσης «η άντληση χρηματοδότησης και τεχνογνωσίας από τον ιδιωτικό τομέα», σύμφωνα με το έγγραφο. Η Κομισιόν θα παρουσιάσει τα σχέδια την Τετάρτη.
Οι χώρες της Δύσης θέλουν να ενισχύσουν τη συμμετοχή τους σε έργα σε αναπτυσσόμενες χώρες και να απαντήσουν στο κινεζικό πρόγραμμα «Μία ζώνη, Ένας δρόμος», στο πλαίσιο του οποίου το Πεκίνο έχει επεκτείνει την εμβέλεια και την επιρροή του παγκοσμίως.
Το έργο Global Gateway δεν παρουσιάζεται ρητά ως εναλλακτική λύση στις φιλοδοξίες της Κίνας, αλλά το προσχέδιο τονίζει ότι θα παρέχει μια επιλογή «βασισμένη σε αξίες» και μια «ηθική προσέγγιση». «Προσφέροντας μια θετική επιλογή για την παγκόσμια ανάπτυξη υποδομών, το Global Gateway θα επενδύσει στη διεθνή σταθερότητα και συνεργασία και θα καταδείξει πώς οι δημοκρατικές αξίες προσφέρουν βεβαιότητα και δικαιοσύνη, βιωσιμότητα για τους εταίρους και μακροπρόθεσμα οφέλη για τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο», αναφέρεται στο έγγραφο.
Η κινεζική επενδυτική πρωτοβουλία «Μία ζώνη, Ένας δρόμος» έχει μετατραπεί σε σημαντικό στρατηγικό εργαλείο για το Πεκίνο από το 2013 και έπειτα, καθώς δεκάδες χώρες εγγράφονται σε έργα που υποστηρίζονται από την Κίνα, όπως οι σιδηρόδρομοι, οι γέφυρες και τα λιμάνια. Αυτή και παρόμοιες πρωτοβουλίες έχουν εγείρει ανησυχίες στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ότι η Ε.Ε. είναι πολύ πίσω όσον αφορά τις υποδομές των αναπτυσσόμενων χωρών.
Ωστόσο, ορισμένες χώρες που συμμετέχουν στον σύγχρονο κινεζικό Δρόμο του Μεταξιού έχουν παραπονεθεί ότι οι όροι χρέους της πρωτοβουλίας είναι επαχθείς και ορισμένα έργα έχουν ελλιπή περιβαλλοντικά ή κατασκευαστικά πρότυπα.
Το πρόγραμμα της ΕΕ θα δώσει προτεραιότητα στις επενδύσεις στην ψηφιοποίηση, την υγεία, το κλίμα, την ενέργεια και τις μεταφορές, καθώς και την εκπαίδευση και την έρευνα.
Το προσχέδιο επισημαίνει ότι η Ε.Ε. σκοπεύει να ενισχύσει τις δαπάνες του προϋπολογισμού για υποδομές εκτός του μπλοκ, αλλά τα σχέδια στηρίζονται επίσης στη χρήση «καινοτόμων χρηματοπιστωτικών μέσων για τη συσσώρευση ιδιωτικού κεφαλαίου», συμπεριλαμβανομένων εγγυήσεων για τη μείωση των κινδύνων των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα.
Περίπου 135 δισ. ευρώ επενδύσεων θα μπορέσουν να κινητοποιηθούν με τη χορήγηση εγγυήσεων από το νέο πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Ταμείου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη της Ε.Ε. Θα συμμετάσχει επίσης η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων με έδρα το Λουξεμβούργο.
Επιχορήγηση ως και 18 δισ. ευρώ θα προέλθει από άλλα προγράμματα της Ε.Ε.
Τα μισά από τα 300 δισ. ευρώ θα προέλθουν από ευρωπαϊκούς χρηματοπιστωτικούς και αναπτυξιακούς χρηματοδοτικούς οργανισμούς, σύμφωνα με το προσχέδιο.