Το συνταγματικό δικαστήριο της Ρουμανίας ακολουθεί τα βήματα του αντίστοιχου στην Πολωνία όσον αφορά την αμφισβήτηση της υπεροχής του δικαίου της ΕΕ έναντι του Εθνικού Δικαίου, σύμφωνα με τον επίτροπο Δικαιοσύνης Ντιντιέ Ρέιντερς, γράφουν οι Financial Times.
Πέρυσι, για πρώτη φορά σε απόφαση του Μαΐου και εν συνεχεία σε δεύτερη τον Δεκέμβριο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι οι δικαστές στη Ρουμανία πρέπει να θέτουν το δίκαιο της ΕΕ πάνω από την εθνική νομοθεσία, συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων του εθνικού συνταγματικού δικαστηρίου, όταν αυτές παραβιάζουν την Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Το συνταγματικό δικαστήριο της Ρουμανίας αντέκρουσε και τις δύο αποφάσεις, υποστηρίζοντας ότι οι δικαστές θα πρέπει να θέτουν πρώτο το ρουμανικό δίκαιο.
Πρόκειται για θέμα που ανέδειξε πρόσφατα το Euro2day.gr, με αφορμή, πέραν του παραπάνω ζητήματος, και το μπαράζ αιτημάτων έκδοσης Ευρωπαϊκών Ενταλμάτων Σύλληψης τα οποία σε πλήθος περιπτώσεων φέρονται να είναι πολιτικά υποκινούμενα και γι' αυτό άλλες χώρες αρνούνται να εκτελέσουν.
Οι αποφάσεις του δικαστηρίου που εδρεύει στο Βουκουρέστι αντανακλούν θέσεις που πήραν τα συνταγματικά δικαστήρια της Πολωνίας και της Γερμανίας σχετικά με την υπεροχή του δικαίου της ΕΕ. Όμως, ενώ η νομική δράση κατά της Πολωνίας πυροδοτήθηκε εξαιτίας του πρωθυπουργού της χώρας (ο οποίος δεν υποχωρεί από τις θέσεις του), η Επιτροπή έθαψε το τσεκούρι του πολέμου με τη Γερμανία, αφότου το Βερολίνο έστειλε διαβεβαιώσεις ότι υποστηρίζει πλήρως την υπεροχή του δικαίου της ΕΕ.
Η κυβέρνηση της Ρουμανίας, σύμφωνα με τον Reynders, βρίσκεται κάπου στο ενδιάμεσο. «Λάβαμε μια αντίδραση από τη ρουμανική κυβέρνηση που λέει: «Όχι, θέλουμε να σεβαστούμε πλήρως την υπεροχή [του δικαίου της ΕΕ]... αλλά στο πλαίσιο του ρουμανικού συντάγματος».
«Επομένως, δεν είναι ακριβώς η απάντηση που λάβαμε από τη γερμανική κυβέρνηση, που δεν έθετε όρους».
Ο Ρέιντερς είπε ότι ενδέχεται να κινήσει νομική διαδικασία κατά της Ρουμανίας, δεδομένης της «πραγματικής, μόνιμης και επίμονης θέσης του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας να τάσσεται ενάντια στο δίκαιο της ΕΕ ή τον δεσμευτικό χαρακτήρα των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου».
Αν και δεν ήταν τόσο προωθημένη σε ό,τι αφορά την αντίστασή της στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, η Ρουμανία θα μπορούσε να έχει την τύχη της Πολωνίας και να της επιβληθεί πρόστιμο εκατομμυρίων ευρώ, εάν αρνηθεί να εφαρμόσει τις αποφάσεις του δικαστηρίου που εδρεύει στο Λουξεμβούργο.
Ένα τέτοιο αίτημα είναι η κατάργηση μιας ειδικής εισαγγελικής ομάδας η οποία «θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι επιδιώκει να δημιουργήσει ένα μέσο πίεσης και εκφοβισμού των δικαστών», σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Ο Ρέιντερς είπε ότι ο Ρουμάνος υπουργός Δικαιοσύνης υποσχέθηκε ότι η ειδική μονάδα θα καταργηθεί ως μέρος μιας ευρύτερης μεταρρύθμισης, η οποία δεν έχει ακόμη εγκριθεί από το κοινοβούλιο της χώρας.
Ο Ρέιντερς, όμως, δήλωσε ότι αυτή ήταν μια τακτική που αντιμετώπισε σε συζητήσεις με Ούγγρους ομολόγους του. «Πρώτα πρέπει να εφαρμόσετε [τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου] στη Ρουμανία, σταματήστε αυτή την ειδική ομάδα. Στη συνέχεια, εάν θέλετε να θέσετε σε εφαρμογή ένα νέο σύστημα, θα το ελέγξουμε».
Ενώ μπορούν να βρεθούν κάποιες ομοιότητες μεταξύ της Βαρσοβίας και του Βουκουρεστίου, μια μεγάλη διαφορά παραμένει: η Ρουμανία έχει αρχίσει να λαμβάνει κεφάλαια στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης. Και σε αντίθεση με την Πολωνία, βρίσκεται υπό τη δικαιοδοσία μιας πανευρωπαϊκής εισαγγελίας (συμπτωματικά με επικεφαλής μια Ρουμάνα εισαγγελέα, τη Laura Kovesi), η οποία μπορεί να προσάγει άτομα στα δικαστήρια για υπεξαίρεση χρημάτων της ΕΕ.
Υπενθυμίζεται ότι η ίδια η Ρουμάνα εισαγγελέας είχε πέσει θύμα αυθαιρεσίας στη χώρα της. Το 2020 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων καταδίκασε τη Ρουμανία για την αυθαίρετη παύση, το 2018, της Laura Kovesi από τη θέση της Γενικής Εισαγγελέως της Εθνικής Διεύθυνσης Καταπολέμησης της Διαφθοράς.