Η ΕΕ ζήτησε τη σύσταση ειδικών ομάδων στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για δύο από τις εν εξελίξει εμπορικές διαφορές της με την Κίνα.
- Η μία αφορά τη νομιμότητα των εμπορικών περιορισμών που εφαρμόζει η Κίνα κατά των εξαγωγών από τη Λιθουανία και των ενωσιακών εξαγωγών με περιεχόμενο λιθουανικής προέλευσης από τον Δεκέμβριο του 2021.
- Η άλλη αφορά τη νομιμότητα του περιορισμού, εκ μέρους της Κίνας, της πρόσβασης των Ευρωπαίων κατόχων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας υψηλής τεχνολογίας στα δικαστήρια της ΕΕ, με σκοπό την αποτελεσματική προστασία και επιβολή των δικαιωμάτων τους.
Και στις δύο περιπτώσεις, τα κινεζικά μέτρα είναι εξαιρετικά επιζήμια για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Επιπλέον, τα μέτρα της Κίνας που εισάγουν διακρίσεις κατά της Λιθουανίας επηρεάζουν το ενδοενωσιακό εμπόριο και τις αλυσίδες εφοδιασμού εντός της ΕΕ και έχουν αντίκτυπο στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω αναγκαστικών προσαρμογών της αγοράς, αναφέρει ανακοίνωση της Κομισιόν. Η άρση των μέτρων αυτών είναι προς το οικονομικό και στρατηγικό συμφέρον της ΕΕ.
Τα μέτρα της Κίνας μείωσαν το εμπόριο από τη Λιθουανία κατά 80%
Από τον Δεκέμβριο του 2021, η Κίνα εφαρμόζει μέτρα διακριτικής μεταχείρισης και καταναγκασμού κατά των εξαγωγών από τη Λιθουανία και κατά των εξαγωγών προϊόντων της ΕΕ με περιεχόμενο λιθουανικής προέλευσης. Στα εν λόγω μέτρα περιλαμβάνονται απορρίψεις λιθουανικών εισαγωγών από τις κινεζικές τελωνειακές αρχές, περιορισμοί στις εισαγωγές που επηρεάζουν πολυεθνικές εταιρείες οι οποίες χρησιμοποιούν υλικά εισροής από τη Λιθουανία και περικοπή των κινεζικών εξαγωγών προς τη Λιθουανία.
Στο πλαίσιο της ίδιας ομάδας μέτρων, η Κίνα επισημοποίησε επίσης αιφνίδια πλήρεις απαγορεύσεις εισαγωγής αλκοόλ, βοείου κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων, κορμών και τύρφης που αποστέλλονταν από τη Λιθουανία, χρησιμοποιώντας προς τούτο επιχειρήματα φυτοϋγειονομικού χαρακτήρα. Όταν της ζητήθηκαν περαιτέρω εξηγήσεις, η Κίνα δεν απέδειξε ότι οι απαγορεύσεις αυτές ήταν δικαιολογημένες. Οι κινεζικές τελωνειακές στατιστικές δείχνουν ότι το εμπόριο από τη Λιθουανία προς την Κίνα μειώθηκε κατά 80 % από τον Ιανουάριο έως τον Οκτώβριο του 2022 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Ζητώντας τη σύσταση ειδικής ομάδας του ΠΟΕ, η ΕΕ προστατεύει τα κράτη-μέλη της από τα μέτρα της Κίνας που εισάγουν διακρίσεις, τα οποία η ΕΕ θεωρεί ότι παραβιάζουν τους κανόνες του ΠΟΕ.
Τα κινεζικά «anti-suit injunctions» (διαταγές μη άσκησης αγωγής) φιμώνουν τους κατόχους διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας υψηλής τεχνολογίας
Από τον Αύγουστο του 2020 τα κινεζικά δικαστήρια εξέδωσαν αποφάσεις -γνωστές ως «anti-suit injunctions»- που εμποδίζουν εταιρείες με διπλώματα ευρεσιτεχνίας υψηλής τεχνολογίας (γνωστά ως ουσιώδη για τη λειτουργία προτύπου διπλώματα ευρεσιτεχνίας) να προστατεύσουν αποτελεσματικά τις τεχνολογίες τους σε μη κινεζικά δικαστήρια, συμπεριλαμβανομένων των δικαστηρίων της ΕΕ.
Αυτές οι «anti-suit injunctions» περιορίζουν αδικαιολόγητα τη δυνατότητα των κατόχων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας υψηλής τεχνολογίας, για παράδειγμα, μιας ευρωπαϊκής εταιρείας που κατέχει τεχνολογία κινητής τηλεφωνίας, να προσφύγουν σε δικαστήριο της ΕΕ για να επιλύσουν διαφορά με πιθανό κάτοχο άδειας εκμετάλλευσης, για παράδειγμα, Κινέζο κατασκευαστή κινητών τηλεφώνων, όσον αφορά τους όρους άδειας εκμετάλλευσης διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Η παραβίαση των εν λόγω «anti-suit injunctions» οδηγεί σε πρόστιμα έως 130.000 ευρώ ημερησίως.
Οι ευρωπαϊκές εταιρείες διαθέτουν ορισμένα διπλώματα ευρεσιτεχνίας υψηλής τεχνολογίας, τα οποία παρέχουν τεχνολογικό πλεονέκτημα στην ΕΕ. Το κινεζικό μέτρο ουσιαστικά στερεί από τις ευρωπαϊκές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας τη δυνατότητα να ασκούν και να επιβάλλουν τα δικαιώματά τους ευρεσιτεχνίας εντός της ΕΕ ή σε οποιοδήποτε άλλο δικαστήριο εκτός Κίνας. Όταν υπάρχουν ζητήματα σχετικά με δικαιώματα ευρεσιτεχνίας της ΕΕ, θα πρέπει να αποφασίζουν δικαστήρια της ΕΕ. Από την πλευρά τους, οι Κινέζοι κατασκευαστές ζήτησαν τις εν λόγω «anti-suit injunctions» προκειμένου να πιέσουν τους κατόχους δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας να τους χορηγήσουν φθηνότερη πρόσβαση στην ευρωπαϊκή τεχνολογία.
Η ΕΕ θεωρεί ότι τα κινεζικά μέτρα δεν συνάδουν με τη συμφωνία του ΠΟΕ για τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στον τομέα του εμπορίου (TRIPS). Μέσω αυτών των «anti-suit injunctions», η Κίνα επιβάλλει μονομερώς κανόνες προς όφελος των δικών της επιχειρήσεων, εις βάρος του πολυμερούς συστήματος του ΠΟΕ για την προστασία των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας. Ζητώντας τη σύσταση ειδικής ομάδας του ΠΟΕ στην περίπτωση αυτή, η ΕΕ επιδιώκει να διασφαλίσει ότι η βιομηχανία υψηλής τεχνολογίας της μπορεί να ασκήσει αποτελεσματικά τα δικαιώματά της ευρεσιτεχνίας για την προστασία των επενδύσεων στην καινοτομία.
Επόμενα βήματα
Το Όργανο Επίλυσης Διαφορών (ΟΕΔ) του ΠΟΕ θα συζητήσει το αίτημα της ΕΕ κατά την επόμενη συνεδρίασή του στις 20 Δεκεμβρίου 2022. Η Κίνα μπορεί να αντιταχθεί στη σύσταση ειδικής ομάδας μία φορά. Εάν το πράξει, η ΕΕ θα ανανεώσει το αίτημά της και η ειδική ομάδα θα συσταθεί κατά τη συνεδρίαση του ΟΕΔ στις 30 Ιανουαρίου 2023. Οι εργασίες της ειδικής ομάδας μπορούν να διαρκέσουν έως ενάμισι έτος.
DS610: Στις 27 Ιανουαρίου 2022 η Ευρωπαϊκή Ένωση ζήτησε διαβουλεύσεις με την Κίνα. Οι διαβουλεύσεις έλαβαν χώρα στις 14 και 15 Μαρτίου 2022.
DS611: Στις 18 Φεβρουαρίου 2022 η Ευρωπαϊκή Ένωση ζήτησε διαβουλεύσεις με την Κίνα. Οι διαβουλεύσεις έλαβαν χώρα στις 6, 7 και 12 Απριλίου 2022.