Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έθεσε εκ νέου εν αμφιβόλω χθες Πέμπτη τόσο τη δέσμευση των ΗΠΑ στο NATO όσο και την αλληλεγγύη των χωρών της ατλαντικής συμμαχίας, πυροδοτώντας την αντίδραση του Γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν, που απαίτησε «σεβασμό».
«Νομίζω πως είναι κοινή λογική. Αν δεν πληρώνουν, δεν θα τους υπερασπιστώ», πέταξε ο Ρεπουμπλικάνος, που δεν είναι η πρώτη φορά που κάνει τοποθέτηση τέτοιας φύσης, μιλώντας σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο. Αναγνώρισε πως είχε επικριθεί «πολύ» όταν είχε κάνει ανάλογες τοποθετήσεις στο παρελθόν.
Αλλά παρότι διαβεβαίωσε πως οι εταίροι στο NATO είναι «φίλοι» του, επέμεινε πως «πρέπει να πληρώνουν περισσότερα» για τις στρατιωτικές τους δαπάνες.
Ο Αμερικανός πρόεδρος αμφισβήτησε επίσης το κατά πόσον οι σύμμαχοι των ΗΠΑ θα κινητοποιούνταν αν παρουσιαζόταν ανάγκη. «Το μεγαλύτερο πρόβλημά μου με το NATO (...) είναι πως αν οι ΗΠΑ είχαν πρόβλημα, και καλούσαν τη Γαλλία ή άλλες, χώρες, δεν θα τις κατονομάσω, κι έλεγαν ‘έχουμε πρόβλημα, Γαλλία’ — νομίζετε πως θα έρχονταν να μας προστατεύσουν; Δεν είμαι σίγουρος...»
«Είμαστε πιστοί σύμμαχοι», αντέτεινε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν στις Βρυξέλλες, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου μετά την έκτακτη σύνοδο κορυφής της ΕΕ.
Ο Γάλλος πρόεδρος τόνισε πως η Γαλλία αντιμετωπίζει με «σεβασμό και φιλία» τις ΗΠΑ και τους ηγέτες και η χώρα του έχει «δικαίωμα να ζητεί το ίδιο» από τους Αμερικανούς.
Αναφέρθηκε στη συμβολή του μαρκησίου ντε Λαφαγιέτ στην ανεξαρτησία των ΗΠΑ. «Ήμασταν πάντα εκεί ο ένας για τον άλλο», είπε ο Εμμανουέλ Μακρόν, αναφερόμενος επίσης στην αμερικανική απόβαση στη Νορμανδία το 1944.
Οι ευρωπαϊκές χώρες για δεκαετίες μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο βασίζονταν στις ΗΠΑ για την άμυνά τους, που εγγυάτο η Ουάσιγκτον στο πλαίσιο του NATO, κι είχαν μειώσει τις στρατιωτικές τους δαπάνες.
Οι ΗΠΑ, που δαπάνησαν σχεδόν το 3,3% του ΑΕΠ τους για την άμυνα το 2024, επικρίνουν για χρόνια το χαμηλό επίπεδο των ευρωπαϊκών στρατιωτικών δαπανών.
Τον Ιανουάριο, ο Ντόναλντ Τραμπ είπε πως θεωρεί ότι τα κράτη μέλη του NATO θα έπρεπε να δαπανούν το 5% του ΑΕΠ τους για την άμυνά τους.
Χθες αναφέρθηκε επίσης, με επικριτικό τόνο, στην αμυντική συμφωνία των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας.
«Έχουμε μια ενδιαφέρουσα συμφωνία με την Ιαπωνία, υποχρεούμαστε να την προστατεύουμε αλλά εκείνη δεν χρειάζεται να μας προστατεύσει», πέταξε. «Ποιος κλείνει τέτοιες συμφωνίες;» διερωτήθηκε ρητορικά.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ τελούσε ακόμη υπό αμερικανική στρατιωτική κατοχή, η Ιαπωνία απέκτησε Σύνταγμα το οποίο περιλάμβανε άρθρο με το οποίο αποκήρυσσε τον πόλεμο.
Όμως το Τόκιο προοδευτικά εγκατέλειψε τις τελευταίες δεκαετίες την αυστηρά ειρηνιστική πολιτική που εφάρμοζε έκτοτε. Οι στρατιωτικές δαπάνες της Ιαπωνίας αυξήθηκαν θεαματικά κι η χώρα κινείται για να αποκτήσει δυνατότητες «αντεπίθεσης».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, dpa