Οι ηγέτες του ΝΑΤΟ την Τετάρτη έδωσαν το «πράσινο φως» για μεγάλη αύξηση στις αμυντικές δαπάνες και επανέλαβαν τη δέσμευσή τους στη συλλογική άμυνα σε ενδεχόμενη επίθεση, μετά από μια σύντομη σύνοδο κορυφής.
Σε ένα σύντομο ανακοινωθέν, το ΝΑΤΟ ενέκρινε έναν υψηλότερο στόχο για τις αμυντικές δαπάνες, της τάξης του 5% του ΑΕΠ έως το 2035, ανταποκρινόμενο στην απαίτηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και στους ευρωπαϊκούς φόβους ότι η Ρωσία συνιστά μια αυξανόμενη απειλή μετά την εισβολή στην Ουκρανία το 2022.
«Επαναβεβαιώνουμε τη σιδερένια δέσμευσή μας για συλλογική άμυνα, όπως προβλέπεται στο Άρθρο 5 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον -ότι μια επίθεση σε έναν είναι επίθεση σε όλους», ανέφερε το ανακοινωθέν, μετά τις ανησυχίες που προκάλεσε ο Τραμπ την Τρίτη, λέγοντας ότι υπάρχουν «πολλοί ορισμοί» της συγκεκριμένης ρήτρας.
Όμως, λίγο πριν ξεκινήσει η σύνοδος, ο Τραμπ είχε δηλώσει για τα υπόλοιπα μέλη του ΝΑΤΟ: «Είμαστε μαζί τους μέχρι τέλους».
Mετά το πέρας της συνόδου, ο Τραμπ μίλησε για μία «φανταστική» σύνοδο κορυφής, «μία μεγάλη επιτυχία». «Υποστηρίζω το Αρθρο 5», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Αμυντικές δαπάνες δισεκατομμυρίων
Η συμμαχία των 32 κρατών ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του Τραμπ αύξησης των αμυντικών δαπανών ώστε να μειωθεί η εξάρτηση του ΝΑΤΟ από τις ΗΠΑ.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, παραδέχθηκε ότι δεν είναι εύκολο για τις ευρωπαϊκές χώρες και τον Καναδά να βρουν τα επιπλέον κονδύλια, αλλά τόνισε ότι είναι αναγκαίο.
«Υπάρχει απόλυτη πεποίθηση στους συναδέλφους μου στο τραπέζι ότι, δεδομένης της απειλής από τη Ρωσία και της διεθνούς κατάστασης ασφαλείας, δεν υπάρχει εναλλακτική», δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός της Ολλανδίας σε δημοσιογράφους στην πατρίδα του, τη Χάγη.
Ο νέος στόχος -που πρέπει να επιτευχθεί μέσα στα επόμενα 10 χρόνια- αντιστοιχεί σε αύξηση εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως από τον τρέχοντα στόχο του 2% του ΑΕΠ, αν και θα υπολογίζεται με διαφορετικό τρόπο.
Οι χώρες θα ξοδεύουν το 3,5% του ΑΕΠ σε βασικά αμυντικά στοιχεία -όπως στρατεύματα και οπλισμό- και το 1,5% σε ευρύτερα μέτρα που σχετίζονται με την άμυνα, όπως η κυβερνοασφάλεια, η προστασία αγωγών και η προσαρμογή των δρόμων και γεφυρών ώστε να αντέχουν βαρέα στρατιωτικά οχήματα.
Όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ υπέγραψαν τη δήλωση που κατοχυρώνει τον στόχο, αν και η Ισπανία δήλωσε ότι δεν χρειάζεται να τον τηρήσει και μπορεί να καλύψει τις δεσμεύσεις της με πολύ χαμηλότερες δαπάνες.
Ο Ρούτε διαφωνεί με αυτή τη θέση, αλλά αποδέχτηκε έναν διπλωματικό συμβιβασμό με τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ, στο πλαίσιο της προσπάθειάς του να προσφέρει στον Τραμπ μια διπλωματική νίκη και να εξασφαλίσει την ομαλή διεξαγωγή της συνόδου.
Η Ισπανία δήλωσε την Τετάρτη ότι δεν αναμένει επιπτώσεις από τη στάση της.