Εργαλείο αντιμετώπισης κρίσεων, ύψους 400 δισ. ευρώ, που θα χρηματοδοτηθεί με κοινό δανεισμό πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Βloomberg.
Το νέο μέσο για την περίοδο 2028-2034 θα παρέχει δάνεια σε χώρες ώστε να μπορούν να αντιδρούν ταχύτερα σε δυσμενή γεγονότα, ανέφεραν οι πηγές μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας. Οι Βρυξέλλες ενημέρωσαν τα κράτη μέλη ότι θα δανειστούν χρήματα εκ μέρους τους για να συγκεντρώσουν χρήματα επί τούτου, ανέφεραν.
Η ταχύτητα απαιτείται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως ήταν ο κορωνοϊός ή η ενεργειακή κρίση, οι οποίες έχουν πλήξει την οικονομία τα τελευταία χρόνια.
Το ταμείο πιθανώς θα αποδειχθεί μια από τις πιο αμφιλεγόμενες πτυχές των δημοσιονομικών σχεδίων της ΕΕ, καθώς ορισμένες χώρες αντιτίθενται στις κοινές υποχρεώσεις, τις οποίες θεωρούν ως επιδότηση δημοσιονομικά λιγότερο συνετών χωρών. Ο προϋπολογισμός των 2 τρισ. δολαρίων της ΕΕ για την περίοδο 2028-2034 ήταν μεγαλύτερος απ' ό,τι ανέμεναν πολλοί και προκάλεσε έντονη κριτική από τη Γερμανία, η οποία τον χαρακτήρισε «απαράδεκτο».
Σε μια πρώτη συζήτηση με τους απεσταλμένους της ΕΕ το βράδυ της Τετάρτης, η Επιτροπή παραδέχτηκε ότι ο νέος μηχανισμός θα ήταν δύσκολο να γίνει αποδεκτός από ορισμένα κράτη μέλη. Τόνισαν ότι το εργαλείο θα διανείμει τα χρήματα χρησιμοποιώντας δάνεια και όχι επιχορηγήσεις.
Αυστηροί έλεγχοι
Ο Βόπκε Χέκστρα, επίτροπος της ΕΕ για το κλίμα, δήλωσε στο Bloomberg ότι ο μηχανισμός θα χρηματοδοτηθεί μεν με κοινό δανεισμό, αλλά θα υπόκειται σε αυστηρούς ελέγχους, μεταξύ άλλων μέσω ομοφωνίας μεταξύ των «27» προτού εγκριθεί οποιαδήποτε δαπάνη.
«Είναι κάτι που έχεις στο πολεμικό σεντούκι σου ως πιθανή επιλογή», δήλωσε. «Θα μπορεί να δοθεί ρητή εντολή από τα κράτη μέλη μόνο σε συγκεκριμένες περιστάσεις κρίσης».
Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου της ΕΕ έχει αυξηθεί από την αρχή του έτους και κυμαίνεται γύρω στο 3,17%, αλλά παραμένει κάτω από το υψηλότερο επίπεδο που παρατηρήθηκε στις αρχές Μαρτίου, μετά τα σχέδια της γερμανικής κυβέρνησης για αύξηση δαπανών.
Ο προϋπολογισμός, που κατατέθηκε την Τετάρτη, ξεκινά μια επίπονη διαδικασία στην οποία θα παρέμβουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που εκπροσωπούν τα κράτη μέλη. Οι ηγέτες της ΕΕ πρέπει να δώσουν την ομόφωνη υποστήριξή τους. Ο προϋπολογισμός πρέπει να συμφωνηθεί έως το τέλος του 2027.
Η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε την Τετάρτη ότι ο μηχανισμός των 400 δισ. ευρώ θα δώσει στην ΕΕ λύσεις σε περιόδους κρίσης. Η πανδημία αποτέλεσε μια ριζική αλλαγή στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ, καθώς οι χώρες υπέγραψαν έναν μηχανισμό ανάκαμψης ύψους περίπου 800 δισ. ευρώ, ο οποίος χρηματοδοτείται με κοινό χρέος. Αλλά για πολλές χώρες, όπως η Γερμανία, αυτό θεωρείται μεμονωμένο περιστατικό.
«Η κρίση δεν είναι πλέον η εξαίρεση, αλλά ο κανόνας», είπε η Φον ντερ Λάιεν.