Οι Βρυξέλλες εντείνουν την πίεση στις εθνικές κυβερνήσεις προκειμένου να μην εμποδίζουν την ενοποίηση των τραπεζών, εκδίδοντας διπλές επικρίσεις κατά της ανάμειξης των κυβερνήσεων Ιταλίας και Ισπανίας στις συγχωνεύσεις του κλάδου.
Αξιωματούχοι της Επιτροπής δήλωσαν στους Financial Times ότι οι προειδοποιήσεις προς τη Ρώμη και τη Μαδρίτη συνδέονται, καθώς οι Βρυξέλλες εντείνουν τις προσπάθειές τους για ενθάρρυνση της τραπεζικής ενοποίησης και την τόνωση της προβληματικής οικονομίας της Ένωσης.
«Το πρόβλημα είναι ότι πρόκειται για καθαρά πολιτικές τοποθετήσεις. Οι κανόνες είναι σαφείς και οι κυβερνήσεις δεν έχουν επίσημη εξουσία να αποτρέψουν τις συγχωνεύσεις», δήλωσε ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος.
«Το ερώτημα είναι με ποιον πραγματικά ανταγωνίζεται κανείς... Οι ανταγωνιστές μας δεν βρίσκονται εντός, αλλά εκτός ΕΕ».
Τα σχόλια αυτά ακολουθούν την αποστολή επιστολής από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την περασμένη Δευτέρα προς την κυβέρνηση της Τζόρτζια Μελόνι, όπου αναφερόταν ως προκαταρκτικό συμπέρασμα ότι η Ρώμη είχε «παραβιάσει» τους νόμους περί συγχωνεύσεων της ΕΕ μέσω της χρήσης «χρυσών εξουσιών» στην πρόταση ύψους 10 δισ. ευρώ της UniCredit για εξαγορά της ανταγωνίστριας Banco BPM.
Τρεις μέρες αργότερα, η Επιτροπή απηύθυνε «επίσημη ειδοποίηση» στην Ισπανία αναφορικά με την προσπάθειά της να εμποδίσει τη συγχώνευση μεταξύ της BBVA και της Banco Sabadell για τουλάχιστον τρία χρόνια, ζητώντας από τη Μαδρίτη να επανεξετάσει την απόφασή της και να αλλάξει τους νόμους που της δίνουν την εξουσία να παρεμβαίνει σε τραπεζικές συμφωνίες.
Οι Βρυξέλλες θεωρούν απαραίτητο ένα δίκτυο λιγότερων και μεγαλύτερων τραπεζών προκειμένου να καταστεί παγκοσμίως ανταγωνιστικός ο χρηματοπιστωτικός τομέας. Τα ιδρύματα της Ευρώπης υστερούν σε σχέση με τα αντίστοιχα αμερικανικά, αποθαρρυμένα μάλιστα από την εχθρότητα των εθνικών κυβερνήσεων.
Η Ευρώπη πρέπει «να σταματήσει τη φιλοσοφία των εθνικών πρωταθλητών», δήλωσε ο Ενρίκο Λέτα, ο Ιταλός πρώην πρωθυπουργός, ο οποίος συνέταξε μια ιστορική έκθεση για την ολοκλήρωση της αγοράς της ΕΕ πέρυσι.
«Πρέπει να μετατρέψουμε τους εθνικούς πρωταθλητές σε Ευρωπαίους πρωταθλητές, με ισότιμη παρουσία σε διαφορετικές χώρες. Χρειαζόμαστε την Airbus των τραπεζών», πρόσθεσε.
Ο ευρωπαϊκός τραπεζικός τομέας έχει βιώσει σειρά από απόπειρες συγχωνεύσεων και εξαγορών τον τελευταίο χρόνο. Ωστόσο, συμφωνίες όπως η προσφορά της BBVA για την εγχώρια ανταγωνίστρια Sabadell, ή της UniCredit για την BPM και οι προσπάθειές της για είσοδο στη γερμανική Commerzbank, έχουν αντιμετωπίσει ισχυρή εσωτερική πολιτική αντίσταση.
Αυτό έχει ενοχλήσει τους αξιωματούχους της ΕΕ και έχει οδηγήσει την Επιτροπή να εκδώσει επιπλήξεις τόσο στην ισπανική όσο και στην ιταλική κυβέρνηση τις τελευταίες εβδομάδες.
Στην επιστολή 55 σελίδων προς τη Ρώμη, η Επιτροπή ανέφερε ότι οι ενέργειες της Ιταλίας «ενδέχεται να παραβιάζουν» τους κανόνες της ΕΕ για τις συγχωνεύσεις.
Οι Βρυξέλλες επισημαίνουν ότι και οι πέντε όροι που επιβλήθηκαν στην UniCredit για την εξαγορά της BPM ήταν ασυμβίβαστοι με το δίκαιο της ΕΕ, ενώ έδωσαν στην ιταλική κυβέρνηση τελεσίγραφο 20 εργάσιμων ημερών για να απαντήσει. Το γραφείο της Μελόνι δήλωσε ότι η κυβέρνηση θα «απαντήσει στα αιτήματα για διευκρινίσεις με πνεύμα συνεργασίας».
Η Επιτροπή εξέφρασε ιδιαίτερη δυσαρέσκεια με το επιχείρημα της Ρώμης ότι η συμφωνία μπορεί να αποτελέσει «σοβαρή απειλή για τη δημόσια ασφάλεια».
«Η Επιτροπή δεν γνωρίζει καμία περίπτωση —ούτε οι ιταλικές αρχές έχουν υποδείξει κάποια— συναλλαγής στον τραπεζικό τομέα στην ΕΕ που να έχει θέσει σε επαρκή και πραγματική απειλή τη δημόσια ασφάλεια», αναφέρει η επιστολή.
Πρόσθεσε ότι η απαίτηση της Ρώμης να αποχωρήσει η UniCredit από τη Ρωσία, ως προϋπόθεση της συμφωνίας, «παραβιάζει το δίκαιο της ΕΕ».
Το γραφείο της Μελόνι ανέφερε στους Financial Times ότι ιταλικό διοικητικό δικαστήριο έχει ήδη αναγνωρίσει τη νομιμότητα της παρέμβασης της κυβέρνησης.
Η Επιτροπή δεν βρίσκεται ακόμη στο στάδιο όπου θα λάβει επίσημα μέτρα κατά της γερμανικής κυβέρνησης, καθώς η UniCredit δεν έχει υποβάλει πλήρη προσφορά εξαγοράς της Commerzbank.
Ωστόσο, η ιταλική τράπεζα έχει ήδη προκαλέσει τη σημαντική αντίθεση της γερμανικής κυβέρνησης ως προς την αύξηση των συμμετοχών της στην Commerzbank - τις τελευταίες εβδομάδες έχει αρχίσει να μετατρέπει τις θέσεις της σε παράγωγα σε άμεσες συμμετοχές σε μετοχές.
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς δήλωσε ότι θα αντιταχθεί στη συγχώνευση, εκτός εάν η UniCredit τον πείσει ότι η συγχωνευμένη τράπεζα δεν θα αποτελούσε σημαντικό κίνδυνο για το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
«Είναι μια μη φιλική προσέγγιση που δεν αποδεχόμαστε και δεν υποστηρίζουμε», δήλωσε. «Το ίδρυμα που θα προκύψει θα μπορούσε, λόγω της δομής του ισολογισμού του, να αποτελέσει σημαντικό κίνδυνο για τη χρηματοπιστωτική αγορά. Εάν το ζήτημα δεν επιλυθεί πλήρως, δεν θα αλλάξω θέση».