Σημάδια βελτίωσης διακρίνει στις ευρωπαϊκές τράπεζες το διάστημα 2020-2024 η DBRS σε τελευταία έκθεσή της. Στην έκθεση, οι αναλυτές όχι μόνο δεν αποκλείουν τις ελληνικές τράπεζες αλλά αναφέρονται σε αυτές περισσότερες από μία φορά καθώς, όπως τονίζουν, οι τράπεζες της ευρωπαϊκής περιφέρειας παρουσιάζουν τα υψηλότερα κεφαλαιακά αποθέματα στην Ευρώπη.
Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές, τα ψηλότερα κέρδη και η βελτιστοποίηση των ισολογισμών βοήθησαν τις ευρωπαϊκές τράπεζες να ενισχύσουν την κεφαλαιοποίησή τους τα τελευταία χρόνια, παρά τις πιο αυστηρές ρυθμιστικές απαιτήσεις στο πλαίσιο της Βασιλείας IV, που έχει τεθεί σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2025. Ταυτόχρονα, τα υψηλότερα κεφαλαιακά επίπεδα έχουν αυξήσει τις ανταμοιβές των μετόχων.
Παρ' όλα αυτά, το περιθώριο των τραπεζών να ανταμείβουν τους μετόχους τους θα περιορισθεί πιθανότατα τα επόμενα χρόνια, μετά τη συμπίεση της κερδοφορίας από τα υψηλά επίπεδα-ρεκόρ που θα οφείλεται σε ένα περιβάλλον χαμηλότερων επιτοκίων, καθώς και στις επιπτώσεις από τη Βασιλεία IV σε ορισμένες χώρες και την πιθανή επιτυχή ολοκλήρωση των εν εξελίξει συγχωνεύσεων και εξαγορών (M&A).
Παρά τους υψηλότερους ρυθμιστικούς αντίξοους παράγοντες, τις υψηλότερες αμοιβές των μετόχων και την κάπως μειωμένη κερδοφορία, οι ευρωπαϊκές τράπεζες διατηρούν άφθονα κεφαλαιακά μαξιλάρια, υψηλότερα από τις κανονιστικές απαιτήσεις. Θεωρούμε ότι αυτό αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας έναντι της αβεβαιότητας που εντείνεται από τις τρέχουσες γεωπολιτικές εντάσεις και τον παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο.
Χάρη στο περιβάλλον υψηλότερων επιτοκίων, τα καθαρά έσοδά τους από τόκους (NII) έχουν αυξηθεί, συμβάλλοντας σε υψηλότερα κέρδη. Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία στα τέλη Μαρτίου του 2025, οι τράπεζες στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Πορτογαλία και την Ισπανία ανέφεραν όλοι υψηλότερους δείκτες κεφαλαίου σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2020.
Οι τράπεζες της Νότιας Ευρώπης έχουν επωφεληθεί περισσότερο από τα υψηλότερα επιτόκια, καθώς τείνουν να έχουν υψηλότερα ποσοστά δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο και μη ανταποδοτική χρηματοδότηση από καταθέσεις.
Οι ελληνικές, ιταλικές και πορτογαλικές τράπεζες παρουσίασαν μείωση των περιουσιακών στοιχείων με κίνδυνο (Risk Weighted Assets, RWAs) από το 2020 έως το 2024, υποβοηθούμενες από τις προσπάθειές τους για μείωση του κινδύνου. Η αύξηση των RWAs σε άλλες χώρες επηρεάζεται από την οργανική ανάπτυξη των δραστηριοτήτων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, από εξαγορές.
Τα κεφαλαιακά μαξιλάρια παρέχουν γραμμή άμυνας έναντι του αβέβαιου περιβάλλοντος
Παρά τις υψηλότερες ρυθμιστικές αντιξοότητες, τις υψηλότερες αμοιβές των μετόχων και την κάπως μειωμένη κερδοφορία, οι ευρωπαϊκές τράπεζες διατηρούν γενικά άφθονα κεφαλαιακά μαξιλάρια πάνω από τις κανονιστικές απαιτήσεις. Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία στο τέλος Μαρτίου 2025, οι τράπεζες στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Πορτογαλία παρουσίασαν τα υψηλότερα κεφαλαιακά αποθέματα έναντι των ελάχιστων απαιτήσεων για τον δείκτη CET1, ενώ οι ιρλανδικές, οι σκανδιναβικές και οι βρετανικές τράπεζες διαθέτουν πιο περιορισμένα, αν και ακόμη επαρκή, μαξιλάρια, τα οποία αντανακλούν επίσης τις υψηλότερες απαιτήσεις.
Η διατήρηση αυτών των επιπέδων αποθέματος ασφαλείας καθίσταται όλο και πιο σημαντική, αν ληφθεί υπόψη ότι η απαίτηση του Πυλώνα 2 (P2R) παρέμεινε σταθερή ή αυξήθηκε από το 2022 για τις περισσότερες τράπεζες στην Ευρώπη, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ από τον Μάιο του 2025.