Το κοινοβούλιο της ανατολικής Λιβύης ετοιμάζεται να επιτρέψει στην Τουρκία να πραγματοποιήσει έρευνες για υδρογονάνθρακες στα χωρικά ύδατα τα οποία διεκδικεί η βορειοαφρικανική χώρα, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Bloomberg. Πρόκειται για μια δραματική ανατροπή, η οποία αποτελεί το πιο πρόσφατο σημάδι της βελτίωσης των σχέσεων με την Άγκυρα σημειώνει το πρακτορείο.
Η Βουλή των Αντιπροσώπων στη Βεγγάζη πρόκειται να ψηφίσει τις επόμενες εβδομάδες για το σύμφωνο του 2019 (σ.σ. το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο), το οποίο καθόρισε τους όρους μιας συμφωνίας έρευνας, δήλωσαν πηγές σε Τουρκία και Λιβύη που γνωρίζουν τις συζητήσεις. Τα περισσότερα εμπόδια για την επικύρωση της συμφωνίας έχουν αρθεί, πρόσθεσαν, ζητώντας ανωνυμία λόγω της ευαισθησίας του θέματος.
Το διαλυμένο από τον πόλεμο μέλος του ΟΠΕΚ είναι χωρισμένο ανάμεσα σε αντίπαλες διοικήσεις: στη Βεγγάζη και στη Τρίπολη. Η τελευταία διατηρεί στενές σχέσεις με την Τουρκία και ήδη υποστηρίζει τη συμφωνία, αλλά η σθεναρή αντίθεση από την ανατολή — όπου κυριαρχεί ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός του στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ — είχε μέχρι σήμερα εμποδίσει την εφαρμογή της.
Εάν εγκριθεί, η συμφωνία θα μπορούσε να δώσει το έναυσμα για έρευνες πετρελαίου και φυσικού αερίου από τουρκικά πλοία σε μια ζώνη θαλάσσιας περιοχής μεταξύ Κρήτης και Τουρκίας. Αυτό εγκυμονεί τον κίνδυνο να οξυνθεί η διαμάχη με την Ελλάδα και την Κύπρο.
Η αλλαγή στάσης της ανατολικής Λιβύης αντανακλά μια νέα προσέγγιση μεταξύ Τουρκίας και Χάφταρ, που πολέμησαν σε αντίπαλα στρατόπεδα κατά τη διάρκεια της πολύμηνης μάχης για την πρωτεύουσα της Λιβύης το 2019 και το 2020. Η Τουρκία είχε στρατιωτικά υποστηρίξει την προηγούμενη κυβέρνηση της Τρίπολης με ισλαμιστικές τάσεις, την οποία ο Χάφταρ — που είχε συμμάχους τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αίγυπτο και τη Ρωσία — επιχείρησε ανεπιτυχώς να ανατρέψει.
Μια ειρηνευτική πρωτοβουλία υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών όρισε νέο πρωθυπουργό, τον Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά, αλλά απέτυχε να γεφυρώσει τη διάσπαση. Η κυβέρνηση της Τρίπολης και η ανατολή συγκρούονται περιοδικά για τα έσοδα από τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου της Αφρικής και τον έλεγχο βασικών κρατικών θεσμών, αν και δεν έχει σημειωθεί σοβαρή πολεμική αναμέτρηση εδώ και χρόνια.
Τα τελευταία χρόνια η Τουρκία εργάζεται διακριτικά για την οικοδόμηση σχέσεων με τον Χάφταρ. Η πρωτοβουλία ακολουθεί τη σημαντική επαναπροσέγγιση της Άγκυρας με την Αίγυπτο, έπειτα από περίπου οκτώ χρόνια ρήξης που προκλήθηκε από τη στάση της Τουρκίας απέναντι στον πολιτικό ισλαμισμό, θυμίζει το Bloomberg.
Επίσκεψη Ναυτικού
Ως περαιτέρω ένδειξη βελτίωσης των σχέσεων, η τουρκική κορβέτα TCG Kinaliada πραγματοποιεί αυτήν την εβδομάδα την πρώτη της επίσκεψη στο λιμάνι της Βεγγάζης, ενώ η Τουρκία εξετάζει το ενδεχόμενο να στείλει στρατιωτικούς εκπαιδευτές και συμβούλους, σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους που γνωρίζουν τις κινήσεις αυτές. Ο γιος και διάδοχος του Χάφταρ, Σαντάμ, συναντήθηκε με τον υπουργό Άμυνας και τον αρχηγό του στρατού της Τουρκίας στην Άγκυρα τον Απρίλιο.
Αν και οι έρευνες στη Μεσόγειο αποτελεί σημαντικό κίνητρο, η Τουρκία επιδιώκει επίσης να διασώσει επιχειρηματικά συμβόλαια αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων, τα οποία περιήλθαν σε αβεβαιότητα λόγω του κύκλου συγκρούσεων που μαστίζει τη Λιβύη από την ανατροπή του δικτάτορα Μουαμάρ Αλ Καντάφι το 2011.
Η Τουρκία έχει πρόσφατα ξεκινήσει απευθείας πτήσεις προς τη Βεγγάζη, ενώ ορισμένες κορυφαίες τουρκικές κατασκευαστικές εταιρείες συμμετέχουν σε έργα για την ανοικοδόμηση της πόλης και την εκκίνηση παραγωγής βιομηχανικών υλικών.
Μεταξύ των αρχών της ανατολικής Λιβύης υπάρχει συναίνεση ότι η συμφωνία εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους και θα προσελκύσει επενδύσεις, σύμφωνα με Λίβυο αξιωματούχο που γνωρίζει τις συνομιλίες.
Η διαμάχη για τη θαλάσσια περιοχή έχει ενταθεί τους τελευταίους μήνες, μετά την ανακοίνωση της Ελλάδας τον Μάιο για διαγωνισμό έρευνας ενεργειακών οικοπέδων νότια της Κρήτης, τα οποία εκτείνονται σε ύδατα που διεκδικεί η Λιβύη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δηλώσει ότι η προτεινόμενη συμφωνία Λιβύης–Τουρκίας παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών και δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ, υπενθυμίζει το πρακτορείο.