Για πρώτη φορά, λαϊκιστικά ή ακροδεξιά κόμματα προηγούνται στις δημοσκοπήσεις στις τρεις μεγαλύτερες χώρες της Ευρώπης — το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Γερμανία— ένα νέο σημάδι αυξανόμενης δυσαρέσκειας των ψηφοφόρων σε μεγάλο μέρος της ηπείρου μετά από χρόνια μεταναστευτικών ροών και πληθωρισμού.
Ακροδεξιά και αντι-μεταναστευτικά κόμματα έχουν ήδη εισέλθει σε κυβερνήσεις σε χώρες όπως η Ιταλία, η Φινλανδία και η Ολλανδία. Όμως το τρέχον έτος σηματοδοτεί την πρώτη φορά που προηγούνται ταυτόχρονα στις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης, γράφει η WSJ. Αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει μια περίοδο πολιτικής αστάθειας και στις τρεις χώρες, ακόμη κι αν οι εθνικές εκλογές είναι πιθανό να απέχουν ακόμα μερικά χρόνια.
«Είναι σημαντικό. Οι ηγέτες και των τριών χωρών παλεύουν με μια ανερχόμενη ακροδεξιά που φαίνεται έτοιμη να αναλάβει την εξουσία, εκτός εάν οι πολιτικοί μπορέσουν να αντιμετωπίσουν ό,τι τροφοδοτεί την άνοδό της: τη μετανάστευση και το κόστος ζωής», δήλωσε ο Μουτζτάμπα Ραχμάν, επικεφαλής Ευρώπης της συμβουλευτικής εταιρείας κινδύνου Eurasia.
Στη Γαλλία, το αντι-μεταναστευτικό Εθνικός Συναγερμός έχει σταθερό προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις φέτος. Μια δημοσκόπηση της Elabe τον περασμένο μήνα έδειξε ότι ο Ζορντάν Μπαρντελά, ο νεαρός «εκλεκτός» της ακροδεξιάς ηγέτιδας Μαρίν Λεπέν, ήταν ο πιο δημοφιλής με ποσοστό αποδοχής 36%. Οι δημοσκοπήσεις για τις επόμενες προεδρικές εκλογές δείχνουν επίσης ότι ο υποψήφιος του Εθνικού Συναγερμού —είτε πρόκειται για τον Μπαρντελά, είτε για τη Λεπέν— θα ηγείτο στον πρώτο γύρο.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το αντι-μεταναστευτικό Reform UK, με επικεφαλής τον πρώην Brexiteer Νάιτζελ Φάρατζ, έχει εκτιναχθεί τους τελευταίους έξι μήνες και πλέον προηγείται άνετα στις δημοσκοπήσεις έναντι του κυβερνώντος Εργατικού Κόμματος και των Συντηρητικών, του πολιτικού διδύμου που κυριαρχεί στη βρετανική πολιτική τον τελευταίο αιώνα.
Στη Γερμανία, το ακροδεξιό Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) είναι «σώμα με σώμα» με το κυβερνών κεντροδεξιό Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα (CDU) στις δημοσκοπήσεις από τις αρχές του έτους. Το AfD έχει περάσει ελαφρώς μπροστά τις τελευταίες εβδομάδες, για πρώτη φορά από τον Απρίλιο, σύμφωνα με τη Forsa, έναν από τους κορυφαίους οργανισμούς δημοσκοπήσεων της χώρας.
Όπως και οι ΗΠΑ, μεγάλο μέρος της Ευρώπης βίωσε ταυτόχρονα δύο φαινόμενα μετά την πανδημία: ιστορικά υψηλά επίπεδα μετανάστευσης που προκάλεσαν αντιδράσεις ψηφοφόρων, και έκρηξη πληθωρισμού που έχει μεν αποκλιμακωθεί αλλά άφησε τις τιμές πολλών αγαθών πολύ υψηλότερες σε σχέση με πριν —κάτι που κάνει πολλούς να αισθάνονται οικονομικά χειρότερα. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν επίσης πολώσει τις απόψεις.
Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, ωστόσο, μεγάλο μέρος της Ευρώπης σχεδόν δεν έχει οικονομική ανάπτυξη, τροφοδοτώντας ένα εκτεταμένο αίσθημα ότι η ήπειρος βρίσκεται αντιμέτωπη με χρόνια στασιμότητας και πολιτικό αδιέξοδο.
Το αίσθημα οικονομικής παρακμής, σε συνδυασμό με τη ραγδαία μετανάστευση, είναι ένας τοξικός συνδυασμός που έχει στρέψει πολλούς ψηφοφόρους εναντίον των παραδοσιακών κομμάτων, δήλωσε ο Ζερεμί Γκαλόν, πρώην Γάλλος διπλωμάτης και επικεφαλής Ευρώπης της McLarty Associates. «Είναι η ίδια ιστορία από τις μικρές αγγλικές πόλεις έως την γαλλική επαρχία και τις γερμανικές κωμοπόλεις, όπου πολλοί αισθάνονται ότι οι παραδοσιακές ελίτ τούς υποτιμούν ή αγνοούν τις ανησυχίες τους», είπε.
Ο Μπαρντελά και ο Εθνικός Συναγερμός εκμεταλλεύονται την εκτεταμένη ανησυχία ότι η μουσουλμανική μειονότητα της Γαλλίας, μία από τις μεγαλύτερες στην Ευρώπη, απειλεί τις κοσμικές αξίες της Γαλλικής Δημοκρατίας, αλλά και την αίσθηση υποβάθμισης του βιοτικού επιπέδου στις εργατικές και μεσαίες τάξεις.
Αυτό δεν έχει αποδειχθεί ακόμη αρκετό ώστε η ακροδεξιά να αναλάβει τη διακυβέρνηση, αλλά έχει καταστήσει τη χώρα όλο και πιο δύσκολο να κυβερνηθεί. Η γαλλική κυβέρνηση βρίσκεται ξανά στα πρόθυρα κατάρρευσης, λιγότερο από εννέα μήνες αφότου ο συντηρητικός πρωθυπουργός Μισέλ Μπαρνιέ εκδιώχθηκε από το αξίωμα.
Τα τελευταία χρόνια, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο είδαν τις μεγαλύτερες αυξήσεις μεταναστευτικών ροών στην ιστορία τους, ακόμη κι αν φέτος οι αριθμοί έχουν αρχίσει να μειώνονται. Στη Γερμανία, το ποσοστό των κατοίκων που γεννήθηκαν στο εξωτερικό αυξήθηκε από λίγο πάνω από 15% το 2017 σε ιστορικό υψηλό 22% το 2024, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία. Το αντίστοιχο ποσοστό στις ΗΠΑ είναι περίπου 16%.
Στη Γερμανία, ένα εκπληκτικό χαρακτηριστικό της πρόσφατης ανόδου του AfD είναι ότι συνέπεσε με μείωση των μεταναστευτικών ροών υπό την παρούσα κυβέρνηση. Εν μέσω αυστηρότερων ελέγχων στα σύνορα, οι νέες αιτήσεις ασύλου μειώθηκαν πάνω από ένα τρίτο το πρώτο εξάμηνο του έτους σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Ο συντηρητικός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς έχει επίσης καταργήσει ορισμένες από τις «πράσινες» πολιτικές του προκατόχου του, που το AfD κατήγγειλε ως υπερβολικές.
Ένα πακέτο μέτρων στήριξης της ανάπτυξης, από φοροελαφρύνσεις για επιχειρήσεις έως αύξηση επενδύσεων σε υποδομές, δεν έχει ακόμη αποδώσει. Η οικονομία συρρικνώθηκε κατά 0,3% το τελευταίο τρίμηνο, παρατείνοντας μια διετή ύφεση.