Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ συζητούν μια πιο δυναμική και αποφασιστική απάντηση στις ολοένα και πιο προκλητικές ενέργειες του Βλαντίμιρ Πούτιν, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης οπλισμένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών (drones) κατά μήκος των συνόρων με τη Ρωσία και της χαλάρωσης των περιορισμών που ισχύουν για τους πιλότους, ώστε να τους επιτρέπεται να ανοίγουν πυρ εναντίον ρωσικών αεροσκαφών.
Οι συνομιλίες αποσκοπούν στο να αυξήσουν το κόστος για τη Μόσχα όσον αφορά τον «υβριδικό πόλεμο» που διεξάγει και να καθορίσουν σαφή αντίμετρα ύστερα από μια σειρά παραβιάσεων του εναέριου χώρου από ρωσικά drones και μαχητικά αεροσκάφη, σύμφωνα με τέσσερις αξιωματούχους του ΝΑΤΟ που έχουν ενημερωθεί για τις συζητήσεις και επικαλούνται οι Financial Times.
Τα κράτη της πρώτης γραμμής που συνορεύουν με τη Ρωσία, με την υποστήριξη της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, έχουν αναλάβει την πρωτοβουλία των συζητήσεων, οι οποίες στη συνέχεια επεκτάθηκαν σε ευρύτερη ομάδα εντός της 32μελούς Συμμαχίας.
Μεταξύ των προτάσεων περιλαμβάνονται ο εξοπλισμός των μη επανδρωμένων αεροσκαφών επιτήρησης -τα οποία χρησιμοποιούνται για τη συλλογή πληροφοριών σχετικά με τις ρωσικές στρατιωτικές δραστηριότητες- με οπλισμό, καθώς και περιορισμό των προϋποθέσεων που απαιτούνται ώστε οι πιλότοι που περιπολούν τα ανατολικά σύνορα να μπορούν να καταρρίψουν ρωσικές απειλές. Μια άλλη επιλογή είναι η διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων του ΝΑΤΟ στα σύνορα με τη Ρωσία, ιδίως σε πιο απομακρυσμένα και λιγότερο φυλασσόμενα τμήματα της μεθορίου.
Τον περασμένο μήνα, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι το ΝΑΤΟ θα πρέπει να ανοίγει πυρ εναντίον ρωσικών αεροσκαφών που παραβιάζουν το έδαφος των συμμάχων.
Οι δηλώσεις του προέδρου των ΗΠΑ ήρθαν ύστερα από μια σειρά ρωσικών προκλήσεων, μεταξύ των οποίων και η πρώτη άμεση αντιπαράθεση μεταξύ αεροσκαφών του ΝΑΤΟ και ρωσικών drones από την έναρξη της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022. Εκτός από το περιστατικό αυτό στον εναέριο χώρο της Πολωνίας, ρωσικά drones έχουν παρεκκλίνει και εισέλθει στον εναέριο χώρο της Ρουμανίας, ενώ μαχητικά MiG έχουν διασχίσει τον εναέριο χώρο της Εσθονίας.
Παράλληλα, δεκάδες μη επανδρωμένα αεροσκάφη αγνώστου ταυτότητας έχουν προκαλέσει τεράστιες διαταραχές στα αεροδρόμια του Βελγίου, της Δανίας και της Γερμανίας, με ορισμένους αξιωματούχους να τα αποδίδουν στην ίδια υβριδική εκστρατεία της Μόσχας, η οποία περιλαμβάνει κυβερνοεπιθέσεις και απόπειρες δολιοφθοράς.
Ο Ματθαίος Ουίτακερ, πρέσβης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι «εργάζεται καθημερινά» με τους συμμάχους προκειμένου να διασφαλιστεί ότι «διαθέτουμε καλύτερες επιλογές για τον ασύμμετρο και υβριδικό πόλεμο». Τόνισε ότι είναι υψίστης σημασίας «να εξασφαλιστεί πως υπάρχουν αρκετά σκαλοπάτια στη σκάλα κλιμάκωσης».
Δύο από τους αξιωματούχους του ΝΑΤΟ ανέφεραν ότι ένα επείγον ζήτημα είναι η απλούστευση των κανόνων εμπλοκής κατά μήκος της ανατολικής πτέρυγας. Ορισμένες χώρες απαιτούν από τους πιλότους μαχητικών να προβαίνουν σε οπτική επιβεβαίωση της απειλής πριν εμπλακούν, ενώ άλλες τους επιτρέπουν να ανοίγουν πυρ βάσει δεδομένων ραντάρ ή της αντιλαμβανόμενης επικινδυνότητας που προκύπτει από την κατεύθυνση ή την ταχύτητα του εχθρικού αντικειμένου.
Το ΝΑΤΟ δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα για σχολιασμό των Financial Times.
Οι συνομιλίες, οι οποίες ξεκίνησαν σε μικρό κύκλο άμεσα επηρεαζόμενων κρατών, έχουν πλέον εξελιχθεί σε ευρύτερη συζήτηση, όπως δήλωσαν δύο αξιωματούχοι, καθώς και άλλες πρωτεύουσες των συμμάχων αναγνωρίζουν την ευρύτερη απειλή που συνιστά η εκστρατεία αποσταθεροποίησης της Μόσχας.
Ορισμένες πρωτεύουσες πιέζουν επίσης για μια πιο επιθετική στάση του ΝΑΤΟ ως μέσου αποτροπής, δήλωσε ένας από τους αξιωματούχους. Άλλοι σύμμαχοι συνιστούν πιο συντηρητική προσέγγιση, δεδομένων των κινδύνων μιας άμεσης αντιπαράθεσης με μια πυρηνική δύναμη όπως η Ρωσία.
«Υπάρχουν ενεργές συζητήσεις σχετικά με αυτά τα ζητήματα, για το πώς μπορούμε να απαντήσουμε πιο αποτελεσματικά και αποδοτικά στη Ρωσία», δήλωσε ένας διπλωμάτης του ΝΑΤΟ, προειδοποιώντας ότι οι συνομιλίες βρίσκονται ακόμη σε αρχικό στάδιο.
Το ΝΑΤΟ πραγματοποίησε δύο έκτακτες συνεδριάσεις τον περασμένο μήνα, με αφορμή τα περιστατικά στην Πολωνία και την Εσθονία, και εγκαινίασε την επιχείρηση Eastern Sentry -μια αποστολή ενίσχυσης της αντιαεροπορικής άμυνας των κρατών της πρώτης γραμμής.
Δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ή υποχρέωση για συμφωνία σε αλλαγές στάσης, και μια τέτοια μεταβολή ενδέχεται να μην ανακοινωθεί δημόσια, προειδοποίησαν και οι τέσσερις αξιωματούχοι.