Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Κατάρ προειδοποίησαν την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι το εμπόριο, οι επενδύσεις και ο ενεργειακός της εφοδιασμός θα πληγούν, εκτός εάν η Ένωση ανακαλέσει τους νέους αυστηρούς κανόνες για τη βιωσιμότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η Ουάσιγκτον και η Ντόχα δήλωσαν ότι η Οδηγία της ΕΕ για τη Δέουσα Επιχειρηματική Επιμέλεια σε Θέματα Βιωσιμότητας (Corporate Sustainability Due Diligence Directive - CSDDD) συνιστά «υπαρξιακή απειλή» για την ανάπτυξη, την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας, θέτοντας παράλληλα σε κίνδυνο την ενεργειακή της ασφάλεια.
Οι δύο χώρες υποστήριξαν ότι οι εν λόγω κανόνες — οι οποίοι πρόκειται να τεθούν τις επόμενες ημέρες υπό συζήτηση από τους ευρωπαίους νομοθέτες— θα έπλητταν τις εξαγωγές τους σε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), που αποτέλεσε σανίδα σωτηρίας για την ΕΕ μετά τη γενικευμένη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022.
«Αυτό συμβαίνει σε μια κρίσιμη στιγμή, κατά την οποία οι χώρες και οι εταιρείες μας προσπαθούν όχι μόνο να διατηρήσουν, αλλά και να αυξήσουν σημαντικά την αξιόπιστη προμήθεια LNG προς την ΕΕ», σημειώνεται σε κοινή επιστολή προς τους ηγέτες της ΕΕ, υπογεγραμμένη από τους υπουργούς Ενέργειας των ΗΠΑ και του Κατάρ, την οποία είδε η Financial Times.
Η επιστολή υποστηρίζει ότι οι κανόνες της ΕΕ θα μπορούσαν επίσης να θέσουν σε κίνδυνο τη συμφωνία εμπορίου που συνήφθη τον Ιούλιο μεταξύ της Ένωσης και του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, η οποία δεσμεύει τα κράτη μέλη της ΕΕ να αγοράσουν ενέργεια αξίας 750 δισ. δολαρίων από τις ΗΠΑ έως τα τέλη του 2028.
«Πέραν των άμεσων κινδύνων για την ενεργειακή ασφάλεια, η CSDDD απειλεί επίσης να διαταράξει το εμπόριο και τις επενδύσεις σχεδόν σε όλες τις οικονομίες εταίρους της ΕΕ. Η εφαρμογή της θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο υφιστάμενες και μελλοντικές επενδύσεις, θέσεις εργασίας και τη συμμόρφωση με πρόσφατες εμπορικές συμφωνίες», αναφέρει η επιστολή.
Η παρέμβαση αυτή σηματοδοτεί μια σημαντική πιθανή ρήξη μεταξύ δύο από τους μεγαλύτερους παραγωγούς και καταναλωτές ορυκτών καυσίμων παγκοσμίως και της ΕΕ, η οποία επιχειρεί να επιταχύνει τη μετάβαση σε καθαρότερες μορφές ενέργειας. Η ΕΕ λαμβάνει περίπου 16% του φυσικού της αερίου από τις ΗΠΑ και 4% από το Κατάρ. Τη Δευτέρα, οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ συμφώνησαν να καταργήσουν σταδιακά έως το τέλος του 2027 το υπόλοιπο 19% του φυσικού αερίου που αγοράζεται από τη Ρωσία, αφήνοντας την Ένωση να αναζητά εναλλακτικές πηγές.
Η νομοθεσία για τη δέουσα επιμέλεια πρόκειται να εφαρμοστεί σταδιακά από το 2027 και θα επιτρέπει στα κράτη μέλη να επιβάλλουν πρόστιμα έως και 5% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών σε εταιρείες των οποίων οι εφοδιαστικές αλυσίδες προκαλούν περιβαλλοντική βλάβη ή παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένεται να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις αργότερα αυτή την εβδομάδα για πιθανές αναθεωρήσεις της νομοθεσίας, η οποία, στην παρούσα της μορφή, θα ισχύει και για μη ευρωπαϊκές εταιρείες με καθαρό κύκλο εργασιών άνω των 450 εκατ. ευρώ εντός της Ένωσης.
Οι διαπραγματεύσεις αυτές έχουν προκαλέσει κύμα πιέσεων από τη βιομηχανία και τις κυβερνήσεις, με τις ΗΠΑ να υποστηρίζουν ότι η εξωεδαφική ισχύς της νομοθεσίας θα μπορούσε να εκθέσει τις εταιρείες τους σε δικαστικές προσφυγές. Ο Τραμπ έχει απειλήσει να επιβάλει δασμούς σε χώρες που η κυβέρνησή του κατηγορεί ότι υψώνουν «μη δασμολογικά εμπόδια στο εμπόριο».
Την περασμένη εβδομάδα, ο Υπουργός Ενέργειας του Κατάρ, Σαάντ αλ-Κααμπί (Saad al-Kaabi), δήλωσε στο Reuters ότι η QatarEnergy, ο ενεργειακός κολοσσός LNG που ηγείται, δεν θα είναι σε θέση να δραστηριοποιηθεί στην Ευρώπη χωρίς περαιτέρω τροποποιήσεις στους κανόνες βιωσιμότητας της ΕΕ.
Ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες, μεταξύ των οποίων ο Καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς και ο Πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, έχουν επίσης ζητήσει να ανασταλεί η εφαρμογή των κανόνων για τη δέουσα επιμέλεια.
Η κοινή επιστολή των Ράιτ και Κααμπί επισημαίνει ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει να ενεργήσουν άμεσα για να αντιμετωπίσουν τις «νόμιμες ανησυχίες» τους σχετικά με την οδηγία, συμπεριλαμβανομένων των διατάξεων περί εξωεδαφικής εφαρμογής, κυρώσεων, αστικής ευθύνης και σχεδίων ενεργειακής μετάβασης.
«Καλούμε τους ηγέτες της ΕΕ να αναλάβουν άμεση και αποφασιστική δράση, ανοίγοντας εκ νέου ουσιαστικό διάλογο με τους παγκόσμιους εταίρους σας, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και του Κατάρ, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι κρίσιμες αυτές διατάξεις της CSDDD», καταλήγει η επιστολή.