Έξι μήνες μετά την «Ημέρα Απελευθέρωσης», ο Λευκός Οίκος επιμένει στην επιχειρηματολογία ότι η εμπορική του πολιτική του βασίζεται στη δικαιοσύνη και την αμοιβαιότητα. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι δασμοί θα αυξήσουν τα έσοδα του κράτους, θα ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να αγοράζουν περισσότερα αμερικανικά προϊόντα και θα ενισχύσουν τις επενδύσεις στις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (An Update About CBO's Projections of the Budgetary Effects of Tariffs, US Congressional Budget Office), κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους 2025 εισπράχθηκαν 136 δισ. δολάρια, με τα 28 δισ. δολάρια από αυτά να εισπράττονται μόνο τον Ιούλιο. Τα ποσά αυτά ήταν σημαντικά υψηλότερα από το προβλεπόμενα.
Όμως, ποια είναι η επίπτωση των υψηλότερων εσόδων σε άλλα μεγέθη της οικονομίας; Σε αυτό το ερώτημα επιχειρεί να απαντήσει η Alpha Bank στο τελευταίο «Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων».
- Πρώτον, η μεγάλη αύξηση των δημοσίων εσόδων από τους δασμούς επιβάρυνε σχεδόν εξ ολοκλήρου τις αμερικανικές εταιρίες που εισάγουν τα ξένα προϊόντα και μόνο αυτής της επιβάρυνσης μετακυλίεται στους Αμερικανούς καταναλωτές, λειτουργώντας ουσιαστικά σαν φόρος. Η μετακύλιση αυτή αντανακλάται, ήδη, στην ήπια αύξηση του δείκτη τιμών καταναλωτή και στους σχετικούς υποδείκτες τους από τον Μάϊο και μετά (Γράφημα 1). Η μικρή αύξηση του πληθωρισμού έγινε περισσότερο αισθητή στα τρόφιμα και ενδέχεται να υπάρξουν περαιτέρω αυξήσεις των τιμών γενικότερα, καθώς οι εταιρείες βρίσκονται ακόμα σε διαδικασία προσαρμογής. Επιπλέον, το κόστος των προϊόντων που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ με τη χρήση εισαγόμενων εξαρτημάτων πιθανότατα να αυξηθεί.
Ήπια αύξηση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ εξαιτίας των δασμών
- Μετά την επιβολή των υψηλότερων δασμών στις εισαγωγές αγαθών στις ΗΠΑ, φαίνεται να έχει ανακοπεί η δυναμική της βιομηχανικής παραγωγής. Τα στατιστικά στοιχεία για τη μεταποιητική παραγωγή του Σεπτεμβρίου 2025 δεν δημοσιεύθηκαν στις 17 Οκτωβρίου, όπως ήταν προγραμματισμένο, εξαιτίας της αναστολής λειτουργίας του αμερικανικού δημοσίου. Με βάση, όμως, τα στοιχεία του Αυγούστου 2025, η μεταποίηση αντανακλά στασιμότητα, αφού κατέγραψε οριακή μηνιαία αύξηση (+0,2%), έναντι οριακής μείωσης τον Ιούλιο (-0,1%). Πιο ενδεικτική για τον Σεπτέμβριο είναι η τελευταία έρευνα του Institute for Supply Management (ISM) που έδειξε μόνο οριακή βελτίωση των προσδοκιών για τη μεταποίηση των ΗΠΑ, με τον κλάδο όμως να βρίσκεται σε φάση συρρίκνωσης. Ειδικότερα, ο Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών στη μεταποίηση (Purchasing Managers’ Index-PMI) αυξήθηκε στις 49,1 μονάδες τον Σεπτέμβριο από 48,7 μονάδες τον Αύγουστο, μετά από 7 διαδοχικούς μήνες κάτω από το επίπεδο των 50 μονάδων που διαχωρίζει την επέκταση από τη συρρίκνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Ενδεικτικοί είναι επίσης δύο από τους υποδείκτες που συνθέτουν τον δείκτη PMI, ο υποδείκτης Νέων Παραγγελιών Εξαγωγών, που υποχώρησε στις 43 μονάδες τον Σεπτέμβριο από 47,6 μονάδες που καταγράφηκε τον Αύγουστο. Παράλληλα, ο υποδείκτης Εισαγωγών υποχώρησε στις 44,7 μονάδες από 46,0 τον προηγούμενο μήνα.
- Όταν ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ξεκίνησε την επιθετική δασμολογική του πολιτική, ορισμένοι οικονομολόγοι προέβλεψαν ότι οι εισαγωγές των ΗΠΑ θα μειωθούν σημαντικά. Μέχρι στιγμής, τουλάχιστον, αυτό δεν έχει συμβεί, σύμφωνα με στοιχεία έως τον Ιούλιο του 2025. Ωστόσο, μεμονωμένες χώρες όπως η Κίνα, έχουν πληγεί. Φαίνεται, λοιπόν, ότι η δασμολογική ατζέντα πιθανότατα είχε μεγάλο αντίκτυπο, ενθαρρύνοντας τους εισαγωγείς να επιταχύνουν προκαταβολικά τις αγορές τους πριν τεθούν σε ισχύ οι δασμοί. Σύμφωνα με το Γραφείο Οικονομικής Ανάλυσης των ΗΠΑ το έλλειμμα του εμπορίου αγαθών των ΗΠΑ αυξήθηκε τον Ιούλιο του 2025 στα 103,9 δισ. δολάρια από 85,7 τον Ιούνιο 2025. Η αξία των εισαγωγών αυξήθηκε στα 283,3 δισ. δολάρια τον Ιούλιο 2025 από 264,9 δισ. δολάρια τον προηγούμενο μήνα. Ταυτόχρονα, η αξία των εξαγωγών αγαθών παρέμεινε στο ίδιο επίπεδο περίπου (179 δισ. δολάρια) τους συγκεκριμένους μήνες, γεγονός που σημαίνει ότι τα όποια αντίμετρα από άλλες χώρες φαίνεται να είχαν ελάχιστη επίπτωση στις εξαγωγές από τις ΗΠΑ.
Η μεταποίηση και το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ