Οι ψηφοφόροι σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο ανησυχούν για τις απειλές προς τη δημοκρατία, φοβούμενοι ότι τα εξτρεμιστικά κόμματα, τα ψεύτικα νέα και η διαφθορά θα υπονομεύσουν τις εκλογές.
Μια μεγάλη δημοσκόπηση της Ipsos, που κάλυψε σχεδόν 10.000 ψηφοφόρους σε εννέα χώρες — επτά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συν το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ — έδειξε ότι περίπου οι μισοί ψηφοφόροι δεν είναι ικανοποιημένοι με τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία.
Με εξαίρεση τη Σουηδία, όπου οι πολίτες θεωρούν ότι η δημοκρατική πολιτική λειτουργεί καλά, η σαφής πλειοψηφία ανησυχεί για τους κινδύνους που απειλούν τα συστήματα αυτοδιοίκησής τους τα επόμενα πέντε χρόνια, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση.
«Υπάρχει ευρεία ανησυχία σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας της δημοκρατίας, με τους πολίτες να αισθάνονται ότι δεν εκπροσωπούνται, ιδίως από τις εθνικές τους κυβερνήσεις», δήλωσε στο POLITICO ο Gideon Skinner, ανώτερος διευθυντής της Ipsos.
«Υπάρχουν συγκεκριμένες ανησυχίες σχετικά με την επίδραση των ψευδών ειδήσεων, της παραπληροφόρησης, της έλλειψης λογοδοσίας των πολιτικών και του εξτρεμισμού. Στις περισσότερες χώρες υπάρχει επιθυμία για ριζικές αλλαγές.»
Η δημοσκόπηση δημοσιεύεται εν μέσω αυξανόμενης ανησυχίας ότι η δημοκρατία στη Δύση βρίσκεται υπό απειλή. Η ανισότητα πλούτου σε παγκόσμιο επίπεδο ενισχύει την υποστήριξη προς εξτρεμιστικά κόμματα, υπονομεύει τη δημόσια συζήτηση και ετοιμάζει το έδαφος για αυταρχισμό, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση για την G20.
Αυτή την εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τα σχέδιά της για την ενίσχυση της δημοκρατίας στις 27 χώρες της ΕΕ. Ωστόσο, οι επικριτές δήλωσαν ότι η πρότασή της για την αντιμετώπιση ξένης παρέμβασης στις ευρωπαϊκές εκλογές ήταν πολύ αδύναμη, καθώς η συμμετοχή είναι εθελοντική.
Για τη νέα δημοσκόπηση, η Ipsos ερωτήθησαν περισσότεροι από 9.800 ψηφοφόροι στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία, τις ΗΠΑ, την Ισπανία, την Ιταλία, τη Σουηδία, την Κροατία, τις Κάτω Χώρες και την Πολωνία μεταξύ 12 και 29 Σεπτεμβρίου. Οι δημοσκόποι διαπίστωσαν ότι κατά μέσο όρο το 45% των ερωτηθέντων και στις εννέα χώρες εξέφρασαν δυσαρέσκεια για τον τρόπο που λειτουργεί η δημοκρατία, σύμφωνα με τον Skinner.
Οι ψηφοφόροι που ταυτίζονταν με τα πολιτικά άκρα — τόσο της άκρας αριστεράς, όσο και της άκρας δεξιάς — ήταν πιο πιθανό να δηλώσουν ότι η δημοκρατία αποτυγχάνει.
Στη Γαλλία και τις Κάτω Χώρες, τα επίπεδα ικανοποίησης μειώθηκαν τον περασμένο χρόνο λόγω πολιτικής αναταραχής. Η γαλλική κυβέρνηση δοκιμάζεται στην προσπάθεια να περάσει προϋπολογισμό, ενώ ο ολλανδικός κυβερνητικός συνασπισμός διαλύθηκε νωρίτερα φέτος, προκαλώντας εκλογές που διεξήχθησαν τον Οκτώβριο.
Σε καμία από τις εννέα χώρες που ερευνήθηκαν, η πλειοψηφία των ψηφοφόρων δεν θεωρούσε ότι η εθνική τους κυβέρνηση εκπροσωπεί αποτελεσματικά τις απόψεις τους. Οι ψηφοφόροι στην Κροατία και το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν οι λιγότερο πιθανό να συμφωνήσουν ότι οι κυβερνήσεις τους τους εκπροσωπούν αποτελεσματικά, με μόλις 23% να το δηλώνει και στις δύο περιπτώσεις.
Σε κάθε χώρα εκτός από την Πολωνία — η οποία κατέγραψε υψηλή συμμετοχή στις προεδρικές εκλογές φέτος — περισσότεροι ψηφοφόροι δήλωσαν ότι η λειτουργία της δημοκρατίας έχει επιδεινωθεί τα τελευταία πέντε χρόνια παρά ότι έχει βελτιωθεί. Στις ΗΠΑ, το 61% των ψηφοφόρων θεώρησε ότι η κατάσταση της δημοκρατίας έχει χειροτερέψει από το 2020.
Οι ψηφοφόροι στη Γαλλία (86%) και την Ισπανία (80%) ανησυχούν περισσότερο για το τι θα σημαίνουν τα επόμενα πέντε χρόνια για τα δημοκρατικά τους συστήματα. Οι ερωτηθέντες προσδιόρισαν τους μεγαλύτερους κινδύνους για τη δημοκρατία ως την παραπληροφόρηση, τη διαφθορά, την έλλειψη λογοδοσίας των πολιτικών και την άνοδο του εξτρεμιστικού πολιτικού φάσματος.
Γενικά, οι περισσότεροι ερωτηθέντες εξακολουθούν να στηρίζουν ισχυρά τα δημοκρατικά ιδεώδη, αν και στην Κροατία περισσότεροι από τους μισούς (51%) δήλωσαν ότι η διατήρηση της δημοκρατίας αξίζει μόνο αν προσφέρει καλή ποιότητα ζωής.
Η Ipsos διαπίστωσε ότι οι ερωτηθέντες υποστήριζαν δράσεις για την προστασία της δημοκρατίας, ιδίως νόμους και εφαρμογή τους για την καταπολέμηση της διαφθοράς, την προστασία της ανεξαρτησίας των δικαστηρίων, καλύτερη πολιτική εκπαίδευση στα σχολεία και κανονισμούς κατά των ψευδών ειδήσεων και της ρητορικής μίσους στα κοινωνικά δίκτυα.